مخالفم که عملکرد مناطق آزاد منجر به اضمحلال شده/ در کدام قسمت شبیه سنگاپوریم؟

وی در واکنش به اینکه برخی اعتقاد دارند عملکرد مناطق آزاد از پایه نتیجه نداشته و منجر به اضمحلال شده‌ است، تصریح کرد: مخالف این عقیده‌ام که عملکرد مناطق آزاد از پایه نتیجه نداشته و از ابتدای امر منجر به اضمحلال شده است. مناطق آزاد ۲۲ سال است که شروع به فعالیت کرده‌اند و بنده تنها مسئول ۳ سال از این دوره بودم. به نظرم همه ادوار گذشته موفق عمل کرده و این مسئله را باید نسبت به سرزمین اصلی ارزیابی کنیم. اینکه در سرزمین اصلی چه میزان صادرات رشد کرده و تا چه حدی آبادانی صورت گرفته است، باید از اسفندماه سال ۱۳۹۲ عملکرد خود را بر مبنای اقتصاد مقاومتی در نظر بگیریم و قبل از اسفند ۱۳۹۲ عملکردها بر مبنای قانون تاسیس سنجیده می‌شوند.

دبیر شواری عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اشاره به اینکه واردات در مناطق آزاد به ۴ نوع تقسیم می‌شوند، بیان کرد: یک نوع واردات، وارداتی هستند که نه مبدا و نه مقصد آن‌ها مناطق آزاد نیست و بیشترین حجم واردات را به خود اختصاص داده‌اند. در این مورد مناطق آزاد تنها محلی برای عبور واردات هستند و سالانه رقمی معادل ۳ میلیارد دلار را به خود اختصاص دادند. نوع دوم وارداتی هستند که به منظور مصارف منطقه‌ آزاد وارد می‌شوند، نوع سوم وارداتی هستند که به منظور تامین منابع اولیه کارخانه‌جات و تاسیسات صنعتی وارد می‌شوند و نوع چهارم واردات کالای همراه مسافر هستند.

ترکان همچنین در مورد انتقادات فراوان نسبت به پدیده قاچاق در مناطق آزاد خاطرنشان‌ کرد: در سال گذشته کل حجم کالای وارد شده به عنوان کالای همراه مسافر به مناطق آزاد ۴۰۰ میلیون دلار است در حالی که رقم اعلام شده قاچاق در ایران به ۱۵ میلیارد دلار می‌رسد. بنابراین حتی اگر تمامی این ۴۰۰ میلیون دلار را فرض کنیم که این‌گونه نیست. بروید و محاسبه کنید چه حجمی از قاچاق در ایران مناطق آزاد مربوط می‌شود.

وی همچنین در مورد قیاس عملکرد مناطق آزاد با کشوری همچون سنگاپور، گفت: چه فاکتوری از ما شبیه به سنگاپور است؟ ما ۸ سال گرفتار جنگ و ۱۱ سال گرفتار تحریم‌ها بوده‌ایم. اگر فاکتورهایمان شبیه دنیا نیست دلایل خاصی دارد. اینکه ۸ سال تحت فشار جنگ تحمیلی و ۱۱ سال تحت فشار تحریم‌ها بوده‌ایم و طبیعی است که قادر نیستیم همه چیزمان را عادی ببینیم. این مسائل در سیاست خارجی و سیاست‌های بازرگانی تاثیر دارد. علاوه بر این درآمدهای ارزی طی دوران تحریم اثر گذار بوده و حتی نمی‌توانستیم در این دوره مواد اصلی مورد نیاز خود را وارد کنیم.

دبیر شواری عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همچنین در پاسخ به اینکه در صورت ایجاد مناطق آزاد جدید، این مناطق روی چه ریلی حرکت خواهند کرد، گفت: جهت‌گیری اصلی مناطق آزاد جدید کار با همسایگان است. یکی از بازارهای اصلی صادرات ما عراق بوده و شلمچه در اروند نقطه مهمی برای ما محسوب می‌شوند. نقطه دیگری که باید به آن توجه کنیم مهران است چرا که از طریق مهران می‌توانیم با منطقه مرکزی عراق یعنی بغداد تعامل اثرگذاری داشته باشیم.

ترکان افزود: بانه و مریوان عاملی برای فعالیت مناسب با اقلیم کردستان هستند و می‌توانیم در بازارهای این مناطق تعامل مناسبی داشته باشیم. در اینچه‌برون خط راه‌آهن در شرق دریاچه خزر ساخته شده و سه کشور ایران، قزاقستان و ترکمنستان در پیرامون آن قرار دارند. قزاقستان از کشورهای منبع در مواد معدنی و فلزات است. موافقت‌نامه‌ای نیز از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت برای خرید مواد معدنی و فلزات از قزاقستان به امضا رسیده‌ است. قرار بر این است تا در اینچه‌برون شهر متالوژی ایجاد شود تا از ظرفیت صنعتی گلستان به نحو مطلوب بهره ببریم.

وی با اشاره به اینکه سیستان دیگر منطقه‌ای است که مد نظر قرار خواهد گرفت، بیان کرد: در سیستان با کمبود آب مواجه‌ایم و می‌دانیم که این منطقه از نظر اقتصادی لطمه زیادی دیده‌ است. قصد داریم سیستان را در پیوند با منطقه آزاد چابهار دخیل کنیم تا به عنوان دالان صنعتی تعامل با افغانستان را پیش ببریم چرا که ما در افغانستان بازار فروشی داریم که در هیچ کجای دنیا وجود ندارد و آن‌ها کالاهایی از ما خریداری می‌کنند که در هیچ کجای دنیا آن‌را نمی‌خرند. در سال گذشته نیز حجم تجارت با افغانستان ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است.

دبیر شواری عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همچنین به جاسک به عنوان دیگر منطقه که قرار است تغییر کاربری دهد و به منطقه آزاد تبدیل شود اشاره کرد و افزود: قرار بر این شده تا پایانه دوم نقتی در دریایی عمان در جاسک ایجاد شود و غیر از خط لوله نفت خام قصد داریم انبار نفت، پالایشگاه، پتروشیمی و انشعابی از خط هفتم سراسری برای صادرات گاز را در آن ایجاد کنیم.

ترکان که در برنامه تلویزیونی "غیرمحرمانه" حضور پیدا کرده بود تا در مورد علت ایجاد ۷ منطقه آزاد جدید و نیز عملکرد مثبت یا منفی ۷ منطقه آزاد موجود صحبت کند، ادامه داد: بوشهر دیگر منطقه‌ای است که در صورت تصویب لایحه ایجاد ۷ منطقه آزاد جدید مدنظر قرار می‌گیرد. بوشهر نقطه‌ای است که طی سالیان اخیر بیشترین امتیاز را برای تبدیل به منطقه آزاد به دست آورده ولی این موضوع محقق نشد تا اینکه قرار است در نهایت در دولت آقای روحانی انجام شود.

وی در پاسخ به اینکه چشم‌انداز عملکرد مناطق آزاد جدید چگونه خواهد بود، گفت: اینکه در مناطق آزاد موفق عمل کرده‌ایم یا خیر مسئله‌ای است که باید مردم منطقه نسبت به آن اظهار نظر کنند. ما عوامل عدم موفقیت نسبی را شناخته و در ۱۱ کارگروه ویژه برنامه ریزی ‌های لازم را انجام داده‌ایم و اگر در عمل نتوانیم موفق باشیم، عده‌آی خواهند آمد و مسئله را اجرایی می‌کنند.