از سفر به پامنار و سیاحت در دز تا بازدید از حمام تاریخی کرناسیون

به گزارش خبرنگار برنا، در ابتدای سفر همه خبرنگاران به روستای زیبای گردشگری پامنار در کنار دریاچه سد دز رفته و ضمن کوهنوردی و قایق سواری به صرف ناهار خود  در این روستا پرداختند.

فعال میراث فرهنگی خوزستان در حاشیه این سفر در جمع خبرنگاران اظهار کرد: قلعه شاداب یا قلعه شهی یکی از این آثار مربوط به دوره ساسانیان است. تاریخ آن را به زمانی که خورشیدآفرین و فدک‌ناز در آن زندگی می‌کردند، نسبت می دهند. این قلعه که همچنان درِ ورودی آن برای اهالی روزانه باز و بسته می شود در زمان پهلوی اول به عنوان دژ دفاعی در مقابل غارتگران مورد استفاده قرار می‌گرفته و حتی تا 30 سال پیش مسکونی بود.

مجتبی گهستونی ادامه داد: قلعه با حدود ۱۲هزار مترمربع وسعت دو راه ورودی دارد و یکی از آنها راه صعب‌العبوری است که مورد استفاده افراد بومی روستاهای پامنار و پاقلعه است و مردم عادی فقط از راه دیگر قادر به تردد هستند و همین رمز پیروزی ساکنان بوده زیرا با وجود یک سنگربان می‌توانستند مقابل یک لشکر مقاوت کنند.

وی بیان کرد: قلعه شاداب اشکفت هایی دارد که هر کدام به یک خانواده تعلق داشت؛ مثل اشکفت نثارمحل که هم نگهداری آذوقه در آن صورت می گرفت و هم محل دیده بانی بود. اشکفت های دیگری هم مثل کلاوه، برگه مو، اسفندیاری، چویل سون (متعلق به طایفه تختایی و چمایی)، برگ چوک (نرکی ها)، برگ فردی (کاید گپ) و گرمحل (پاپی و کاید خورده) نیز وجود دارند.

این فعال میراث فرهنگی خوزستان عنوان کرد: یکی دیگر از نقاط دیدنی منطقه قبرستان قدیمی قلعه شاداب است با سنگ‌های ایستاده و نقوش متفاوت که هر کدام گویای مشخصاتی از متوفی هستند. در آن منطقه به سنگ هایی که نقش دارند برد بالاسر می گویند و در برد بالاسری، مردی سوار بر اسب و با شمشیر به نشانه مردی سلحشور در میدان رزم است.

گهستونی اضافه کرد: دیگری نشان می‌دهد متوفی زنی با مهارت اسب‌سواری و شکار بوده و می‌توانسته از درخت نخل بالا رفته و خرما بچیند. یکی دیگر هم رقصنده خوبی بوده و در ساخت کوزه و رنگ‌آمیزی آن ماهر بوده است. خوشه‌های گندم گویای آن است که متوفی کشاورز خوبی بوده و زمین زراعی زیادی داشته و به مردم هم گندم می‌داده است. دیگری آهنگر توانایی است و یکی دیگر میزبان جنگجویان و رهگذاران بوده زیرا بر سر سنگ قبرش قلیان جوزی یعنی قلیانی که برخلاف قلیان‌های معمولی که مخزن آب آن از شیشه و استیل و نقره است، مخزن آب به شکل کوزه‌ای و از جنس چوب گردو است، حک شده است.

علیرضا قلمبر مدیر حمام ـ موزه کرناسیون دزفول در حاشیه بازدید خبرنگاران از این حمام اظهار کرد: کرناسی یک کلمه ای ایلام باستان است یک منطقه داریم در شمال دزفول در 60 کیلومتری جاده اندیمشک کنار امامزاده شاهزاده احمد یک منطقه به اسم کرناسی یا کرناس وجود دارد.

وی افزود: در زمان قاجار تعدادی از آن منطقه مهاجرت می کنند و در اینجا ساکن می شوند یک (ون) جمع به آن اضافه می کنند و تمام این منطقه کرناسیون می شود.

مدیر حمام ـ موزه کرناسیون دزفول تصریح کرد: این کرناسیون یک مرکز محله دارای بافت قدیم باغچه و بازارچه خیلی پررونق است. همچنین اصلیت افراد ساکن در این منطقه لرستانی و از طایفه ای پاپی بودند.

قلمبر بیان کرد: کار ساخت این حمام در دوره زندیه شروع و تا اوایل دوره قاجاریه طول کشید. حمام کرناسی دارای دو قسمت مردانه و زنانه است که به قسمت زنانه سردینه می گویند.

وی عنوان کرد: آب این حمام از رودخانه ای که در ساحل رد می شود به وسیله سه تونل زیرزمینی از سه قسمت مختلف رودخانه تا پشت دیوار حمام هدایت می شد. در برخی فصول سال که آب رودخانه کم و یا زیاد می شد، همیشه یکی از این تونل ها تا پشت این دیوار حمام آب می آورد و پشت این دیوار چاهی بود با یک چرخ بزرگی چوبی بود.

مدیر حمام ـ موزه کرناسیون دزفول در پایان گفت: در قدیم یک سیستم مهندسی آبرسانی به نام گاوچاه بود و جایی که آب زیادی احتیاج داشتند سیستم گاو را احداث می کردند؛ به این صورت که یک مسیری برای گاو مشخص می کردند که گاو می رفت و می آمد تا از داخل این چاه آب بالا می کشید.

به گزارش خبرنگار برنا، خانه مطبوعات خوزستان در پایان صنایع دستی کپو، کیف های سنتی و کلوچه سنتی دزفول را به خبرنگاران حاضر در سفر تقدیم کرد.

خبرنگار: کوثر کریمی

عکاس: سحر کوراوند