به گزارش خبرگزاری برنا از مشهد، وحید جلیلی در نشست خبری با اصحاب رسانه که در محل نمایشگاه «مشهد دوست داشتنی» برگزار شد، با ارایه آمارها از بازدید و نظرات مردمی درباره نمایشگاه «مشهد دوستداشتنی» گفت: با توجه به استقبالی که در دهه فجر از سوی اقشار مختلف مردم و نخبگان از نمایشگاه مشهد دوستداشتنی صورت گرفت، مرحلهی دوم این نمایشگاه را با عنوان «شهرک تاریخی مشهد دوستداشتنی» طراحی و اجرا کردهایم.
بازآفرینی فضای تاریخی و کهن تاریخ خراسان و مشهد
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد ادامه داد: در این شهرک از علم و هنر تا سبک زندگی، تا کار و پیشه و حرفه، تا زیارت و معنویت، تا جهاد و حماسه و شهادت؛ فضای تاریخی و کهن خراسان و مشهد در این محورها بازآفرینی شده است و بازدیدکننده با حضور در شهرک حس زندگی در این مقاطع تاریخی را به شکل بدیعی تجربه میکند.
هدف ما جدی کردن مساله اقتصاد فرهنگ است
وی در پاسخ به سوالی درباره هزینههای این نمایشگاه گفت: مشکلی که ما در مدیریت فرهنگیمان داریم این است که اگر شما دهها میلیارد تومان بودجه فرهنگی شهر یا دهها برابر هزینهای که در مشهد دوستداشتنی هزینهشده است را در پروژههای خیلی خرد هزینه کنید، هیچ حساسیتی را بر نمیانگیزد، اما اگر یک کار بزرگ انجام بشود، مورد سوال قرار میگیرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد با بیان اینکه رقمی که در این نمایشگاه هزینه شده است، کمتر از 3 درصد بودجه معاونت فرهنگی اجتماعی و رقمی به اندازه هزینه ساخت و نصب المانهای بهاری است، گفت: هدف ما از شهرک تاریخی «مشهد دوستداشتنی»، جدی کردن مساله اقتصاد فرهنگ است. اگر بین اقتصاد و فرهنگ ارتباط متقابل و پیوند ارگانیک برقرار نشود هم اقتصاد ضرر میکند و هم فرهنگ. این افتخار نیست که ما به فرهنگ صرفا یارانه بدهیم.
اقتصاد مشهد بر اساس فرهنگ شکل بگیرد
جلیلی با تاکید بر این نکته که مبانی اقتصاد فرهنگ هر چه سریعتر باید جدی شود و رشد کند، اظهار کرد: ما همچنان به غارت فرهنگی که در مشهد صورت گرفته و به مدلهای توسعهای که در مشهد پیاده شده است معترضیم، اما در کنارش باید پیشنهاد جایگزین هم داشته باشیم. بالاخره اگر شما وقت فراغت زائر امام رضا(ع)، را پر نکنید ممکن است وقت او در پرسهزدن در مالها و برجهایی که مصرفزدگی را ترویج و تبلیغ میکنند سپری بشود.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد افزود: ما معتقدیم که اقتصاد مشهد هم میتواند بر اساس فرهنگ شکل بگیرد. امیدواریم شهرک تاریخی مشهد دوستداشتنی نقطه آغازی برای ارایه یک مدل توسعه توامان اقتصادی و فرهنگی در مشهد باشد.
چرا نباید موزه جهان اسلام در مشهد شکل بگیرد؟
وی با طرح این سوال که آیا نمیشود لوور جهان اسلام در مشهد شکل بگیرد گفت: امسال که سال پایتخت فرهنگی مشهد در جهان اسلام است، آیا نمیتوانیم مشهد را در مقیاس جهانی ببینیم. آیا لوور جهان اسلام نمیشود در مشهد شکل بگیرد؟ یک موزه عظیم تاریخی و تمدنی. آن زمانی که مشهد یک شهر تمدنی بوده و خراسان مرکز تمدن بوده است، پاریس کجا بوده است؟ الان شده است پاریس و شده است مرکز فرهنگی و راوی تاریخ و تمدن و فرهنگ جهان! مشهد واقعا این قابلیت را در تراز بالاتر دارد.
شهرک تاریخی مشهد دوست داشتنی یعنی زندگی در تاریخ
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد هدف ساخت شهرک تاریخی «مشهد دوستداشتنی» را زندگی در تاریخ دانست و گفت: یکی از اهداف ما در شهرک تاریخی مشهد دوستداشتنی این است که شهروندان نباید فقط در جغرافیای مشهد زندگی کنند بلکه باید در تاریخ خودمان هم زندگی کنیم. ما دوست داریم کسی که از شهرک تاریخی بیرون میرود، حاصل آن گشتوگذاری که در این شهرک میکند خودآگاهی او نسبت به تاریخ سترگ و شکوهمندی که ایران و خراسان داشته است؛ باشد.
فنآوری فرهنگی «مشهد دوست داشتنی»
جلیلی با اشاره به فرمایش رهبر معظم انقلاب در جمع راهیان نور که فرمودند ما معادن و منابع فرهنگی عظیمی داریم که اگر نتوانیم فنآوریهای متناسب برای استحصال این معادن و منابع، ابداع کنیم مثل این است که اینها را نداریم!، گفت: شهرک تاریخی «مشهد دوستداشتنی» هم به نظر میرسد که به کشور چنین فنآوری فرهنگی را ارایه میکند، که فنآوری بدیعی حداقل در ایران است و امیدواریم که به سرعت هم تکثیر بشود. ما فکر میکنیم که این نوروز که بگذرد در بسیاری از شهرهای دیگر هم این علاقهمندی و این شوق ایجاد خواهد شد که شهرکهای تاریخی خودشان را بسازند.
نگذاریم نسل جوان در تاریخ گم بشوند
وی با بیان این نکته که باید جایگاه تاریخی خود را بدانیم و اگر به تاریخ توجه جدی نکنیم، با یک خسارت بزرگ فرهنگی مواجه خواهیم شد، گفت: اگر رهبری از پیچ تاریخی صحبت میکنند یعنی وقتی میخواهیم به سمت آینده برویم، باید جایگاه تاریخیمان را بدانیم. اگر کسی درکی از تاریخ نداشته باشد مفهوم این پیچ تاریخی را هم نمیفهمد و برای رفتن به سمت آینده هم دچار سردرگمی میشود. هدف شهرک تاریخی مشهد دوستداشتنی این است که نگذارد مردم ما، به خصوص نسل جوان ما در تاریخ گم بشوند و ندانند در کجای تاریخ ایستادهاند.
به حرکت فردوسیوار در خراسان امروز احتیاج داریم
این فعال فرهنگی با اشاره به نمادها و نشانههای تاریخی خراسان گفت: مشهدیها در نگاه فردوسیوار و در دنبالکردن مرام و مشرب فردوسی شاید ضعیفتر از بقیه کشور عمل کردند. فردوسی یک شخصیت خراسانی است که دغدغهاش این بود که قهرمانان و حماسهها و ماجراهای بزرگ این ملت، فراموش نشوند و در میان گذاشته بشوند. و واقعا ما فرهنگیهای مشهد، چقدر فردوسیوار در این سی، چهل سال کار کردیم؟ ماجرای گوهرشاد را اگر روایت میکنیم، یک کار فردوسیوار است. یک حماسه عظیم ملی، تا 80سال بعد از واقعه، بایکوت میشود، سانسور میشود، زنده به گور میشود. فردوسی کسی بود که نمیگذاشت حماسهها زنده به گور بشوند.
فردوسی میدانست که این ملت برای حیات نیاز به حماسه دارد
جلیلی با تاکید بر اینکه ما به یک حرکت فردوسیوار در خراسان امروز نیاز داریم، گفت: بسیاری از سرداران دفاع مقدس خراسان در کشور ناشناختهاند. یک دهم کسانی که در کشور مثلا شهید همت، شهید خرازی، شهید باکری که همه افتخارات و بزرگان ما هستند، شاید شهید کاوه، شهید چراغچی و شهید علیمردانی را نمیشناسند. فردوسی میگشت در فلکلور مردم هم اگر یک قهرمانی پیدا میشد، با هنر خودش آن را بر میکشید، حتی برجسته و بزرگنمایی میکرد، چون میدانست که این ملت برای حیات، ماندگاری و امید نیاز به قهرمان و حماسه دارد.
به این کلاه افتخار میکنم!
وی در پاسخ به سوالی درباره گذاشتن دستار بر سرش گفت: دوستان دارند ابتکاراتی به خرج میدهند که هر چه بیشتر مردم را درگیر فضاهای نمایشگاه کنند که از جمله این کلاه است که برگرفته از همان دستاری است که فردوسی در آن مجسمههای مشهورش بر سر دارد. بنده دیروز هنگام گزارش پیشرفت شهرک تاریخی در شورای شهر مشهد، لحظاتی این را بر سر گذاشتم که دوربینها بگیرند. من البته افتخار میکنم که این کلاه را بر سرم گذاشتم. خیلیها تیپهای آنچنانی میگذارند و شرمنده نیستند. ما اگر بتوانیم خراسان بزرگ را، فردوسی بزرگ را، در یادها در هر حدی زنده کنیم این افتخار ماست.
هدف زندهکردن حس حضور در تاریخ برای مخاطب
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد با بیان اینکه هدف ما زنده کردن حس حضور در تاریخ برای مخاطب است گفت: پیشنهاد این است که هر کسی که وارد شهرک تاریخی «مشهد دوستداشتنی» میشود، این کلاه در اختیارش قرار بگیرد، و وقتی که میخواهد برود میتواند آن را بخرد، یا تحویل بدهد. و ابتکارات دیگری نیز در حال طراحی است تا حس حضور در فضای تاریخی برای مخاطب جدیتر بشود و بهتر و دلنشینتر برایش جا بیفتد. در جایجای این نمایشگاه این اتفاق خواهد افتاد. یعنی ما تلاش میکنیم صرفا یک تماشای متعارف معمولی نباشد. بلکه به یک حس واقعی به معنای حضور در تاریخ نزدیک بشود.
نگاه توریستی به تاریخ نداریم!
جلیلی با تاکید بر اینکه ما نگاه توریستی به تاریخ نداریم، گفت: بعضی از روشنفکران بدون این که به حاق و به ماهیت تاریخ، شخصیتهای تاریخی و آیینهای تاریخی نگاه بکنند، صرفا با یک نگاه لذت سطحی نمایشی به آن نگاه میکنند. نه! ما نگاهمان به تاریخ باید نگاه عمیقتری باشد. یک عده که نه آنچه که روی سرشان دارند به فردوسی شباهت دارد و نه آنچه توی سرشان هست به فردوسی شباهت دارد، صرفا به خاطر بازیهای سیاسی میگویند ما طرفدار فردوسی هستیم! در حالی که هیچ شباهتی به فردوسی ندارند! کسانی که افتخارشان این است که برای دویست هزار شهید و قهرمان این مملکت حتی یک بیت شعر نگفتهاند! یک داستان کوتاه ننوشتهاند! یک تابلوی نقاشی نکشیدهاند! آیا اینها میتوانند دم از فردوسی بزنند؟
به گفته وی، البته نگاه ما به تاریخ به این معنا نیست که ما نگاه به آینده نداریم. به نظر من «میل رادکان» و «برج اخنگان» که در اینجا بازنماییشده و نمادش ساخته شده، نسبت جدی با ماهواره بر سیمرغ دارد. نشان میدهد که تاریخ علم در این کشور خودش پیش آمده و پیش آمده به یک چنین دستاوردهای بزرگی در انقلاب اسلامی رسیده است.
برای حل معضلات اجتماعی باید نگاهها را عوض کنیم
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد در پاسخ به سوالی که چرا به جای حل معضلات اجتماعی، به این نحوه کار فرهنگی پرداختهاید، گفت: منظومه حاکم بر بعضی از مسایل باید تغییر کند. قرار گرفتن فرد در یک سپهر تاریخی به نظر ما خیلی کمک میکند. در احادیث هم داریم: «من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهواته» (حکمت 449 نهجالبلاغه) یعنی اگر کسی کرامت نفس خود را دریافت، فهمید در چه تمدنی زندگی میکند، چه پشتوانه تاریخی فاخر و عظیم و جذابی دارد، توقعاش از خودش بالا میرود.
جلیلی ادامه داد: نگاه ما حتما به معضلات اجتماعی هم هست. ولی راهکار قصه طلاق ما این نیست که ما صبح تا شب تلویزیون را پر کنیم از روانشناسانی که دارند تکنیک یاد مردم میدهند! طرف باید بیاید تجربه انسانی که در تمدن و فرهنگ خودش وجود داشته را دریافت کند و از گنجینههای زندگی در شهر خودش در فرهنگ خودش بهرهمند بشود. آن موقع اصلا نگاهش تغییر میکند و خیلی از مسایل برایش پیش نمیآید که بخواهد با تکنیکهای روانشناسی، رفعش بکند یا نکند. باید تلاش بکنیم آن منظومه معرفتی- آرمانی تمدن اسلامی ایرانی را بازسازی بکنیم، ذیل آن بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.
حاشیه شهر فرهنگی مشهد اینجاست!
وی افزود: بسیاری از معضلات فرهنگی و اجتماعی که ما داریم به خاطر این است که آدمها بیریشه و حقیر میشوند. همین اتفاق تلخی که دیشب در یکی از مناطق مدرن مشهد افتاد! آیا این زیبنده خراسان بزرگ و مشهد دوستداشتنی است که یک عده از آتش زدن دیگران لذت ببرند؟! اینها آدمهایی هستند که همه را به بیفرهنگی متهم میکنند و ادعا دارند که ما خیلی مدرن هستیم و ... . دیشب دو تا از بچههای نیروی انتظامی را آتش زدند برای این که لذت ببرند! فیلمش در فضای مجازی دارد دست به دست میچرخد! آدم یاد کوکلسکلانهای آمریکا میافتد! واقعا یک چنین جریانات افسارگسیخته مستی در مشهد شکل گرفتهاند.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد گفت: حاشیه شهر فرهنگی مشهد اینجاست! شکلگیری جریانهای کوکلسکلانی در شمال شهر مشهد! شمال شهر اقتصادی. اینها را اگر بخواهیم برایشان فکری بکنیم. این آدم بیهویتِ ِافسارگسیخته ؛ اگر پشتوانه خودش را این تاریخ عظیم را و تمدن فاخر را ببیند هیچوقت یک چنین کار سخیف وحشیانه ای از او سر نمیزند.