گام‌های شورای‌عالی برای تهیه مقدمات ثبت جهانی بندر کنگ/ طرح ویژه بندر تاریخی کنگ جایگزین طرح جامع می‌شود/ ماموریت کمیته معماری، طراحی‌شهری و بافت‌های واجد ارزش برای تهیه طرح ویژه بندر کنگ

به گزارش خبرگزاری برنا در هرمزگان، لزوم تهیه طرح ویژه بندرکنگ در استان هرمزگان در سومین جلسه شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در سال ۹۶ در حالی بررسی شده که سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پیشنهاد تهیه طرح ویژه بندر کنگ را برای آماده کردن پرونده ثبت جهانی این بندر به شورای‌عالی پیشنهاد و شورا نیز به دلیل اهمیت موضوع، آن را در دستور کار قرار داده است.

در همین راستا نیز سومین جلسه شورای‌عالی در سال ۹۶ در یکی از دستور جلسات خود که با حضور اعضای اصلی شورا، رئیس و دبیر شورای‌عالی، معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، معاون سازمان حفاظت از محیط‌زیست، معاون وزیر دفاع، معاون وزیر کشور، معاون سازمان برنامه و بودجه، معاون وزیر نیرو، معاون وزیر جهاد کشاورزی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، و نمایندگان محلی استان هرمزگان همچون معاون عمرانی استاندار هرمزگان و همچنین مسئولان محلی همچون شهردار و رئیس شورای‌شهر بندر کنگ و مشاور طرح تهیه ویژه در ساختمان دادمان وزارت راه و شهرسازی برگزار شد به بررسی اهمیت تهیه این طرح پرداخت.

بر اساس آخرین وضعیت ارایه شده، طرح جامع و تفصیلی اولیه کنگ در سال ۶۵ تهیه و تصویب می شود. طرح جامع دوم نیز مربوط به سال ۱۳۸۵، طرح تفصیلی دوم نیز برای سال ۱۳۸۷ و طرح جامع سوم کنگ نیز مربوط به سال ۱۳۹۵ است که در دست تهیه قرار دارد و کنگ طرح تفصیلی سومی ندارد.

پیروز حناچی دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران بندر کنگ را یکی از مرواریدهای خلیج فارس و از دخایر فرهنگی غنی منطقه جنوب که دست‌نخورده باقی‌مانده است دانست و گفت: جای بسی خوشوقتی است که این بندر تاکنون به وضعیت فعلی باقی‌مانده است و ما باید تلاش کنیم تا این گنجینه باارزش، حفظ و صیانت شود. در ایران در سرتا سر جنوب و همچنین برخی مناطق غربی کشور، چنین گنجینه‌هایی را داریم که متاسفانه بخش زیادی از آنها رو به تخریب است. اما بندر کنگ از جمله بنادر تاریخی است که سالم مانده است.

معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی لزوم تهیه طرح ویژه بندر کنگ را مقدمه‌ای برای تهیه پرونده ثبت جهانی آن برشمرد و افزود: همکاران ما در سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تلاش می‌کنند تا پرونده ثبت جهانی بندرکنگ را آماده کنند. برای اینکه چنین اقدامی صورت بگیرد باید مقدمات حقوقی این‌کار نیز انجام شود و اولین گام‌ آن نیز تصویب لزوم تهیه طرح ویژه برای بندر کنگ در شورای‌عالی است که خوشبختانه در سومین جلسه شورا در سال ۹۶، مقدمات آن فراهم شده است.

به گفته حناچی، در طرف دیگر خلیج‌فارس و در کشور امارات بعد از حجم بزرگی از سرمایه گذاری با همکاری یونسکو بافت قدیمی را تحت‌عنوان بستکیه احیا کردند. زیرا آنها درک کردند که آن حجم بزرگ سرمایه‌گذاری بدون حفاظت از تاریخ و فرهنگ غنی کشور، ابتر است.

فرزانه صادق‌مالواجرد نیز در همین رابطه در مورد لزوم تهیه طرح ویژه برای بندر کنگ، گفت: این درخواست علاوه بر آنکه از سوی وزارت راه و شهرسازی و (از طریق اداره کل مسکن و شهرسازی استان هرمزگان) و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به جد پیگیری می‌شد، مطالبه‌ای بود که از سوی متخصصان حرفه در جهت حفظ و احیای بافت‌تاریخی طرح شد. این مطالبه خود نویدبخش پشتوانه‌های عملی حفظ و احیا و اجرایی شدن سیاست‌های توجه به حقوق شهروندی است و مصوبه ضرورت تهیه طرح ویژه توسط شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، می‌تواند در عملیاتی شدن مطالبات مردمی و نقش متخصصان نقش ایفا کند.

به گفته مدیرکل دفتر معماری، طراحی‌شهری و بافت‌های واجدارزش، شهردار کنگ از جمله شهردارانی بوده که دغدغه حفظ این بندر تاریخی را داشته و برای آن نیز تلاش لازم را انجام داده است.

صادق‌مالواجرد با اشاره به اینکه معمولا طرح‌های تفصیلی با طرح‌های جامع تهیه و مصوب شده دارای زوایه هستند، تاکید کرد: اتفاقاتی که در طرح تفصیلی کنگ در سال ۱۳۸۷ افتاد با طرح جامع مصوب آن در سال ۸۵ مغایرت داشت که با تلاش‌های شهردار کنگ به گونه‌ای پیش رفت که آنها اجرایی نشدند و همین امر نیز کمک کرد تا لزوم تهیه طرح ویژه برای کنگ در شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در دستور کار قرار بگیرد.

آراسته محقق و پژوهشگر بافت‌تاریخی بندر کنگ درباره اهمیت لزوم تهیه طرح ویژه بندر کنگ به ارایه مشخصات این طرح پرداخت و گفت: وسعت شهر کنگ ۸۰۰ هکتار و مساحت حریم ۲۰۱۰ هکتار است. این شهر بندری بر اساس سرشماری سال ۹۵، ۱۹ هزار و ۲۳۱ نفر جمعیت دارد که پایگاه دریانوردی و لنج سازی آن نیز ثبت‌جهانی شده است. در حال حاضر، ۱۹۵ هکتار مساحت بافت تاریخی کنگ است و ۴۷۵ هکتار آن در بافت توسعه‌ای شهر قرار گرفت است.

به گفته آراسته، در بافت تاریخی، ۲۷ مسجد اهل سنت و ۲۸۰ خانه تاریخی واقع شده است و شهر به گونه‌ای است که بافت‌تاریخی آن در مناطق بسیاری بکر باقی مانده است.

محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز که خود از پیشنهاددهندگان تهیه طرح ویژه برای بندر کنگ در استان هرمزگان است در این باره به بکر ماندن بافت تاریخی بندر اشاره کرد و گفت: کرانه خلیج‌فارس به لحاظ کیفیتی و فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار است. نکته قابل‌توجه بندرکنگ در استان هرمزگان این است که مانند بندر لنگه نابوده نشده است و به تازگی نوسازی‌هایی در حال شکل گرفتن است که در صورت گسترش، می‌تواند بافت تاریخی بندرکنگ را به دلیل ناهمگونی مورد آسیب جدی قرار دهد.

طالبیان تصریح کرد: برای حفظ بندر کنگ، پرونده ثبت جهانی آن در دست تهیه قرار دارد تا از هویت خلیج فارس مردم منطقه جنوب ایران، منتفع شوند.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز که در نشست لزوم تهیه طرح ویژه بندر کنگ در شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران حاضر بود به داشتن نگاه ملی به بندر کنگ تاکید کرد و گفت: تهیه طرح ویژه برای بندر کنگ، یعنی داشتن نگاه ملی به این بندر تاریخی که مقدمات ثبت جهانی آن نیز با اینکار برای سازمان میراث فرهنگی فراهم خواهد شد.

وی تاکید کرد: توجه به بندر کنگ از ابعاد گردشگری بسیار حائز اهمیت است و می تواند در صورت ثبت جهانی، مقدمات انتفاع مردم منطقه جنوب را نیز فراهم کند.

به گفته حناچی معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی، اجرای طرح جامع و سپس تفصیلی شهر کنگ که طرح جامع آن در دست تهیه است می تواند مشکلاتی را برای شهر کنگ ایجاد کند. بدین معنا که باید موضوع، به کمیته فنی ۳ برود و شرح خدمات آن هرچه سریعتر تهیه شود.

حناچی به آمار گردشگران این بندر در سال ۹۵ اشاره کرد و گفت: در حدود یکصدهزار نفر بازدیدکننده و گردشگر بین المللی ز بندر کنگ بازدید کردند که این میزان نشانه توجه گردشگران بین المللی به این بندر تاریخی است و لزوم توجه بیشتر را می طلبد.

گفتنی است، بر اساس نظر اکثریت شورا، لزوم تهیه طرح ویژه برای بندر کنگ به کمیته فنی ۳ ارجاع داده شد تا ضمن بررسی طرح و اعمال نظرات اعضای اصلی و نظر شورا، شرح خدمات آن تهیه شود و بار دیگر با طرح در شورا و بررسی آن، تصویب و ابلاغ شود.