به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری برنا،
بیش از 2 سال پر فراز و نشیب از امضاء سند بین المللی برجام می گذرد و آثار، پیامدهای داخلی و خارجی آن در حوزه اقتصاد و سیاست بیش از پیش نمایان شده است.
کارشناسان روابط بین الملل معتقدند اکنون برجام دیگر فقط یک توافق نامه بین المللی چندجانبه نیست، بلکه برجام به خودی خود در ترازی از ظرفیت جهانی وارد مناسبات و روابط سیاسی و اقتصادی بین دولت ها و حتی پارلمان های کشورهای جهان نیز شده است.
از زمانی که (جمعه شب -21مهر-13 اکتبر) دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا حاضر به تایید پایبندی جمهوری اسلامی ایران به تعهدات مندرج در برجام نشد و تعیین سرنوشت داخلی برجام در آمریکا را به کنگره این کشور احاله کرد، می توان گفت پای پارلمان های کشورهای طرفین برجام نیز بیش از پیش به این سند بین المللی کشیده شده است.
سناتورهای تندرو جمهوریخواه کنگره که برای توسعه «برجام ستیزی» از مدتها قبل آماده چنین فرصتی بودند، طرحی را آماده کردند تا مسیر برجام را یا به مذاکره مجدد، اصلاح، تشدید و وضع تحریم های جدید و یا حتی آمریکا را به خروج یکطرفه از برجام بکشانند؛ اما این تمام ظرفیت پارلمانی برجام نیست.
باید در نظر داشت که در همین مدت پارلمان های دیگر کشورهای عضو توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 نیز بیکار ننشسته اند تا تندروهای کنگره آمریکا، یکجانبه گرایی ذاتی خود را به ورطه برجام نیز سرایت دهند؛ مواضعی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دوهفته اخیر درخصوص اظهارات دونالد ترامپ داشتند از یک طرف و ابتکار سناتورهای روسیه نیز دیپلماسی برجام را وارد مرحله جدیدی از تعاملات و روابط بین الملل کرده است.
سناتورهای روسیه قرار است با حضور نمایندگان وزارت خارجه این کشور نشستی را برای بررسی پیشنویس طرحی پیشنهادی تعدادی از قانونگذاران روس برگزار کنند که در آن از پارلمانهای کشورهای عضو گروه 1+5 و برخی کشورهای دیگر درخواست کنند کنگره آمریکا را برای باقی ماندن در توافق هستهای ایران (برجام) تحت فشار بگذارند.
خبرگزاری «ریانووستی» پیشتر اعلام کرد که این جلسه قرار است امروز (چهارشنبه-3 آبان - 25 اکتبر) برگزار شود؛ البته اطلاعات مربوط به برنامه کاری کمیته امور خارجی شورای فدراسیون روسیه نیز این مطلب را تأیید میکند.
«کنستانتین کساچف» رئیس کمیته امور خارجی شورای فدراسیون روسیه هم پیشتر گفته بود که پارلمان روسیه قصد دارد با پارلمان های کشورهای اروپایی گروه 1+5 به منظور ارائه پیشنهادی برای اعمال نفوذ بر قانونگذاران کنگره آمریکا در خصوص باقی ماندن واشنگتن در توافق هستهای ایران وارد گفتوگو شود.
** دیپلماسی پارلمانی برجام؛عقب راندن یکه تازی های آمریکایی ها
«اکبر رنجبرزاده» عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی ضمن حمایت، از اقدام سناتورهای روس برای فشار به آمریکا در حفظ برجام تشکر کرد و این اقدام را منطقی و در راستای به عقب راندن یکه تازی های آمریکایی ها توصیف کرد.
رنجبرزاده اقدام سناتورهای روسیه در حفظ برجام و فشار به آمریکایی ها را حرکتی در چارچوب حفظ تعادل، ثبات و نظم بین المللی می داند؛ او معتقد است که اقدام آمریکا علیه برجام، تضعیف همه کشورهایی است که در این توافق نقش داشتند.
به گفته این نماینده مجلس این گونه اقدامات آمریکا در واقع تعرض به حقوق کشورهای دیگر بوده و باعث بی ثباتی در جهان است.
رنجبرزاده دیپلماسی برجام از سوی کشورهای مختلف را عاملی برای تنگ کردن عرصه به آمریکا می داند و معتقد است که همکاری مشترک پارلمان های جهان در این زمینه آمریکایی ها را بر سر دو راهی قرار دهد.
** تحرک و فعالیت جدی از سوی پارلمان های دنیا در راستای حفظ برجام بسیار مفید است
«محمود محمدی» سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه معتقد است که تحرک و فعالیت جدی از سوی پارلمان های دنیا در راستای حفظ برجام بسیار مفید است زیرا دیپلماسی پارلمانی از موضوعات مهم و تاثیر گذار در روابط بین الملل و شرایط کنونی جهان است.
این کارشناس روابط بین الملل اقدام ترامپ در خصوص احاله موضوع برجام به کنگره را در حقیقت گریز از تحول مسئولیتی مقام رییس جمهوری ایالات متحده ارزیابی کرد.
به اعتقاد وی تعامل دیپلماسی کاخ سفید با بسیاری از کشورها در شرایط کنونی با سیاست های به اصطلاح اختلاف برانگیز ترامپ بهم خورده است و هم اکنون با احاله دادن این موضوع به کنگره آمریکا می تواند تعامل بین پارلمان آمریکا با پارلمان های جهان را هم مخدوش کند.
به گفته محمدی دیپلماسی پارلمانی برای تحکیم روابط بین الملل و همراه کردن دولت هاو پارلمان های جهان ضروری است و در موضوع توافق هسته ای نیز پارلمان های آسیا می توانند یک صدا با طرح پارلمانی روسیه برای حفظ برجام همراهی کنند.
**هشدار به آمریکایی ها؛ اجماع جهانی برای دفاع از برجام
«علیرضا رحیمی» نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است که اجماع جهانی برای دفاع از برجام در میان تمامی کشورها ایجاد شده است و تمامی کشورها تلاش دارند که رویکرد خصمانه آمریکایی ها را به آنان هشدار دهند و مسیر غلط آنان را گوشزد کنند.
به گفته عضو هیات رئیسه فراکسیون امید مجلس، علاوه بر روسیه کشورهایی اروپایی نیز بارها به آمریکایی ها در مورد حفظ برجام گوشزدهایی داشته اند، اتحادیه اروپا به صورت رسمی در حفظ برجام اعلام موضع کرده اند.
به اعتقاد وی تمامی شواهد و قرائن نشان می دهد اجماع جهانی برای حفظ برجام وجود دارد و تمامی کشورهای دنیا از برجام حمایت می کنند. وی همچنین اقدام سنای روسیه را سازنده و مثبت دانست و از طرح سناتورهای روسیه برای فشار به کنگره آمریکا استقبال کرد.
صاحبنظران سیاسی بر این باورند که روابط بین کشورها افزون بر همگرایی دولت ها می تواند از مجراهایی نظیر دستگاه های مجالس قانونگذاری نیز شکل بگیرد و از همین مسیر حتی ویژگی های نظام مندی و قانونمندی در عرصه همکاری های مشترک بین المللی نیز پایه ریزی می شود.
با نگاهی به روابط پارلمانی ایران با کشورهای دیگر نیز می توان دریافت که از طریق گسترش این نوع روابط در چارچوب دیپلماسی پارلمانی، سایر روابط در حوزه های دیگر می تواند تقویت شده و زمینه های توسعه آن ها نیز فراهم شود.
با توجه به توسعه و تقویت تعاملات و روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در حوزه های مختلف و پذیرش مسئولیت های بین المللی در عرصه های جهانی و مسائل منطقه ای و بین المللی و ایجاد منافع و دیدگاه های مشترک با کشورهای مختلف جهان، انتظار می رود گسترش «دیپلماسی پارلمانی برجام» در چارچوب اتحادیه بین المجالس فصل جدیدی از روابط پارلمانی ایران نه تنها با روسیه، بلکه با سایر پارلمان های جهان را منجر شده و باعث اشتراک در دیدگاه ها و منافع برای جلوگیری از افزون طلبی و یکجانبه گرایی ایالات متحده آمریکا در نواحی پیرامونی، همچنین مسائل و بحران بین المللی و منطقه ای نیز بشود.