همکاری دستگاه‌ها و دانشگاه باید بر اساس نیاز باشد

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری برنا؛ دکتر علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز دوشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۶ در مراسم معارفه رئیس جدید کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران اظهار کرد: «همکاری دستگاه‌ها و دانشگاه باید بر اساس نیاز باشد نه پول نفت، تا دانشگاه‌ها و دستگاه اجرایی کشور بتوانند به هم وصل شوند».

رئیس مجلس شورای اسلامی با ابراز خوشحالی از حضور در دانشگاه تهران گفت: «آقای دکتر نیلی، نکاتی را مطرح کردند که مورد قبول همه است، اما باید بررسی شود که اصطلاحاً «گیر» کار کجا است؟ چرا که تردیدی نیست که ظرفیت خوب نیروی انسانی از نظر اساتید با تجربه دانشگاهی در کشور وجود دارد و کشور از لحاظ آموزشی بیش از حد گسترش پیدا کرده، البته نمی‌گویم که این موضوع خیلی خوب است اما گسترش پیدا کرده است. قطعاً دانشگاه تهران ظرفیت وسیعی از لحاظ آموزشی دارد و جزو دانشگاه های درجه یک کشور محسوب می‌شود».

دکتر لاریجانی ادامه داد: «همیشه این گره و سوال مطرح است که چرا سیستم دیوانی کشور به بخش های دانشگاهی و پژوهشی اتصال ندارد و این قصه امروز نیست و من فکر می کنم بیش از ۳۰ سال است که این موضوعات مطرح بوده و تلاش شده که بخش پژوهشی دانشگاه‌ها را با بخش‌های مورد نیاز ارتباط داد. همه به این موضوع علاقه دارند، اما چرا این موضوع عملی نمی‌شود؟ مشکل اصلی پول نفت و نظام بودجه‌ریزی در کشور بوده چرا که یک پول به دستگاه های اجرایی داده می‌شود و دستگاه ها محاسبه می‌کنند که در طول یک سال با این پول زندگی کنند».

وی افزود: «به طور مثال دانشگاه تهران ۷ الی ۸ ردیف بودجه‌ای دارد و با این کار امورات خود را می‌گذراند و بر این اساس دستگاه های اجرایی به پژوهش، احساس نیاز ندارند و دانشگاه‌ها نیز به دلیل داشتن ردیف بودجه‌ای خیلی به ارتباط با بخش تولید توجهی نمی کنند مگر اینکه تعهد یا دلمشغولی داشته باشند».

دکتر لاریجانی تصریح کرد: «در سال‌های گذشته روش‌های مختلفی طراحی شد، دفتر ارتباط با دانشگاه و دفتر ارتباط با بخش صنعت راه‌اندازی شد که خیلی نتیجه بخش نبود، بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها طی سال‌هایی افزایش یافت اما آیا مشکلات کشور از نظر تولید حل شد؟ می‌توان گفت به ندرت این اتفاق افتاد، بودجه پژوهشی دانشگاه ها اضافه می شد، اما بخشی که باید به دانشگاه ها مراجعه می کرد این کار را صورت نمی داد، به دلیل اینکه احساس نیازی در این زمینه نداشت، بنابراین اتصال دانشگاه و بخش صنعت اتفاق نمی افتاد».

رئیس قوه مقننه کشور تصریح کرد: «دو سنخ پژوهش در کشور وجود دارد که یک سنخ آن مربوط به پژوهش هایی است که مربوط به لبه علمی دنیاست که منطق حکم می کند که نظامی که هدف توسعه علمی را پیگیری می کند، دانش پژوهانش بر روی لبه های پیشرفت علمی کار کنند و این موضوع نیز منطقی است که دولت روی موضوعات مذکور سرمایه‌گذاری انجام دهد، زیرا حجم زیادی پژوهش به وجود می‌آید که می‌تواند مشکل امروز را حل کند که می توان به رفع مشکلات زلزله اشاره کرد».

دکتر لاریجانی بیان کرد: «در این سال‌ها جلسات متعددی هم برگزار شد که چگونه می‌توان به پژوهش‌های دانشگاهی کمک کرد، به طور مثال مالیات کارهای پژوهشی حذف شود، اما متاسفانه این هم اتصال دانشگاه، صنعت و پژوهش را برقرار نمی کند. می‌توانیم در دولت و بودجه ایده‌هایی را مطرح کنیم که به این موضوع سامان دهیم، باید به نوعی، ارتباط بودجه دانشگاه‌ها و مشوق‌هایی را که در بخش‌های تولید است به یکدیگر متصل کنیم. به عنوان مثال به بخش تولید بگوییم بودجه‌ای را که داده‌ایم که در دانشگاه‌ها پژوهش انجام شود به عنوان مالیات محاسبه شود و به نوعی بتوانیم در بخش‌های خصوصی و دولتی انگیزه‌هایی را ایجاد کنیم».

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «دانشگاه‌ها باید بپذیرند که بخشی از بودجه خود را از طریق پژوهش تامین کنند زیرا دانشگاه‌های معتبر دنیا از طریق نفت اداره نمی‌شوند».

وی با تاکید بر ایجاد انگیزه در دانشگاه‌ها اظهار کرد: «بخشی از صنعت و پژوهش باید به طور طبیعی با یکدیگر ارتباط داشته باشند، باید پذیرفت به اندازه برخی از کشورها در زمینه تولید به حد ایده آل نرسیده ایم زیرا گرفتاری های متفاوتی داریم، الزامات باید حتماً انجام شود اما نه دستوری و تا زمانی که دانشگاه‌ها تلاش نکنند بودجه خود را نمی‌توانند تامین کنند و از طرف دیگر مشوق‌ها هم سامان نمی‌یابد. لذا باید فرمولی را برای این مسئله پیدا کنیم».

دکتر لاریجانی تصریح کرد: «بنده به مرکز پژوهش‌های مجلس هم توصیه می‌کنم که با دانشگاه‌های تراز اول همکاری داشته باشند تا به راه‌حل‌های منطقی دست یابند، ضمن اینکه آقای دکتر نهاوندیان که در این جلسه حضور دارند فکر می‌کنم موافق هستند که در دولت چنین ایده‌هایی پیگیری و اقدامات عملیاتی شود».

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «گسترش دانشگاه‌ها زیاد است و به نظر بنده برخی روی حساب و کتاب هم گسترش پیدا نکرده‌اند، ضمن اینکه روش کنکور هم معضل جدیدی را در کشور ایجاد کرده است لذا باید اختیاراتی به دانشگاه‌ها داده شود تا بتوانند افراد فاضل را انتخاب کنند، به خصوص در مقاطع تحصیلات فوق لیسانس و دکترا که آسیبی که در سایر مقاطع ایجاد شده تا قسمت‌های بالاتر نیاید. زمانی تصویب کردیم کنکور برداشته شود اما سازوکار آن در وزارتخانه‌ها سامان نیافت».

دکتر لاریجانی تصریح کرد: «به نظر بنده دانشگاه‌ها می‌توانند افراد را از نظر علمی انتخاب کنند و این حرف سنجیده‌ای است و سپس تمرکز بیشتری بر کیفیت کار علمی داشته باشند. فکر می‌کنم با سازمان سنجش و وزارت علوم هم اگر کار شود می‌توان به فرمول عاقلانه‌ای که بر اساس شرایطی افراد را انتخاب کنند، دست یافت».

رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به انتخاب شایسته دکتر نیلی به عنوان رئیس دانشگاه تهران و حجت الاسلام والمسلمین دکتر جعفریان به عنوان رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گفت: «آقای جعفریان از صاحب نظران و دانشمندان رشته تاریخ کشور محسوب می شود و شخصیتی پرکار و پرتلاش بوده و ذهن نوگرایی دارد، از این جهت امیدوارم ایشان در این مسئولیت بتواند کارهای مفیدی برای دانشگاه تهران انجام دهد».

وی افزود: «سرعت انجام امور توسط آقای جعفریان زیاد است و اگر ایشان میدان داشته باشد، می تواند تغییرات مهمی در عرصه کاری خود ایجاد کند».

رئیس قوه مقننه با اشاره به صحبت های دکتر جعفریان، اظهار داشت: «آقای جعفریان ایده نویی دارد که در خور دانشگاه تهران است که می تواند با اقدامات خود تحولی در سیستم کتابداری به وجود بیاورد که متناسب با شرایط امروز باشد تا زمینه ارائه سرویس مناسب به مخاطبان فراهم شود، مخصوصاً دیجیتالی شدن کتب با توجه به اینکه دانشگاه تهران این صبغه را دارد که یک رکن علمی در کشور است، می تواند زمینه این کار را فراهم کند که دسترسی دانشجویان و دانش پژوهان به کتب تسهیل شود، البته در زمان فعالیت آقای جعفریان در کتابخانه مجلس، کتاب های خطی روی سایت قرار گرفت که به ایشان خرده نیز گرفتند ولی در کل به نظرم کار مفیدی است و دسترسی به آثار قدما را ساده می کند».

رئیس مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: «امیدوارم با تلاش های آقای جعفریان، دانشجویان و اساتید در سال ها بتوانند دسترسی بهتری به آثار علمی داشته باشند و در این راستا پیشرفت حاصل شود».

هم‌چنین در این مراسم دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران، ضمن اظهار تأسف از حادثه دلخراش زلزله غرب کشور گفت: «به لحاظ علمی قابلیت‌های بسیاری داریم و با استفاده از توان علمی دانشگاه‌ها می‌توان در بروز چنین وقایعی در سطح ملی آثار تخریب را کاهش دهیم. به نظرم توان علمی دانشگاه‌ها در عرصه عمل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، باید از دستاوردهای پژوهشی دانشجویان در حل مسائل کشور استفاده شود و اگر چنین نباشد در آینده نیز با مشکل روبرو خواهیم بود».

رئیس دانشگاه تهران با تاکید بر توانمندی‌های علمی دانشگاه تهران گفت: «اگر موضوع رساله دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه که زیر نظر بهترین استادان نیز انجام می‌شود به سمت موضوع نیازها و توسعه آینده کشور برود قطعاً شاهد تحولات بزرگی خواهیم بود و در این صورت می‌توان به یک توسعه پایدار رسید و توسعه به مفهوم واقعی در کشورهایی مشاهده می‌شود که تکیه بر علم و دانش دارند».

دکتر نیلی افزود: «کشوری در دنیا سراغ نداریم که جز از مسیر علم و دانش توانسته باشد به توسعه پایدار برسد. حتی کشورهایی که بهترین منابع زیرزمینی را داشته اند امروز جزو کشورهای توسعه نیافته هستند. توسعه به معنی واقعی مفهوم توسعه، شامل کشورهایی است که از علم و دانش استفاده کرد‌ه‌اند».

رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: «در کشور ما بسیاری از زیرساخت ها و اتفاقات بزرگی که رخ داده به واسطه حضور دانشمندان، محققان و دانشجویان ما بوده و هرجایی که علم را نادیده گرفتیم و تکیه بر استعدادهای فردی خودمان کردیم همان جا دچار اشتباه شده ایم».

وی با تاکید بر لزوم استفاده ا دانشگاه ها برای توسعه گفت: «توسعه کشور بدون به کارگیری واقعی ظرفیت دانشگاه و جوانان شدنی نیست، مشکل توسعه پایدار، غلبه بر سیل و زلزله و همه آسیب‌های اجتماعی از مسیر علم و دانشگاه‌ها می‌گذرد. دانشگاه‌ها نشان داده اند که صادق ترین مشاورین برای همه مسئولان کشورها بوده‌اند. دانشجو و استاد در پایان نامه اش خلاف نمی کند سعی می کند حقیقت را بگوید و برای مشکلات راه حل ارائه می دهد.

دکتر نیلی آمادگی دانشگاه تهران را برای همکاری و پذیرش مسئولیت در حل مسائل با سازمان دیگر اعلام کرد و گفت: «تاکنون سازمان های دولتی پروژه‌هایی به دانشگاه تهران سپرده اند که به اذعان مدیران کشور راهگشا بوده و لازم است از این ثروتی که در اختیار داریم، به نحو مطلوب استفاده کنیم».

در این مراسم حجت الاسلام رسول جعفریان، رئیس جدید کتابخانه مرکزی با اشاره به جایگاه کتابخانه مرکزی گفت: «کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران بزرگ‌ترین کتابخانه دانشگاهی به شمار می رود و با میراثی که از مرحوم مشکات، مرحوم افشار و تو جه و عنایتی که استادان به این کتابخانه داشته اند اینجا را تبدیل به اسطوره کرده است».

رئیس جدید کتابخانه مرکزی افزود: «در انتخاب مدیران باید دقت شود که از کسانی دعوت به کار شود که اهل کتاب و حرفه اصلی‌شان کتاب باشد. این کتابخانه محل مراجعه هزاران نفر است، این وظیفه ما به عنوان مسئول است که اینجا را از مکان قرائت به مرکزی برای پژوهش تبدیل کنیم، اینجا را باید از حالت سنتی بیرون بیاوریم تا بتوان کتاب‌هایی را که سطر به سطرش دانش است با روش جدید به سهولت در دسترس دانشجو قرار دهیم».

وی با اشاره به لزوم توسعه کتابخانه تاکید کرد: «با توسعه فیزیکی کتابخانه موافق هستم ولی باید ابتدا توسعه را در فضای مجازی محقق سازیم. ما با کمترین جا می‌بایست میلیون‌ها کتاب را نگه داریم و با این رشته جدید تأسیس شده علوم انسانی دیجیتال اینها را تدوین کنیم به طوری که به ذهن دانشجویان منتقل شود».

دکتر جعفریان افزود: «ما باید پایگاه‌های اطلاعاتی‌مان را تقویت کنیم، پیشرفت علم الان در دنیای دیجیتال است، پایگاه‌های اطلاعاتی دانشجویان را در جریان پیشرفت‌های علمی قرار می‌دهند».

وی با اشاره به اهمیت کتابخانه مرکزی گفت: «اینجا بزرگترین کتابخانه دانشگاهی ماست و باید جوابگوی این آمار مراجعه کننده باشد چرا که از تمام دانشکده ها هجوم می آورند به این کتابخانه، کتابخانه‌های دانشکده‌ها باید تجهیز و تقویت شوند و اینجا بتواند هدایت فراتر از داد و ستد کتاب داشته باشد».

رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران بر ضرورت توسعه فیزیکی کتابخانه و تجهیز سیستم اطفاء حریق تاکید کرد و از مسئولان دانشگاه خواست با توسعه این امکانات مسیر توسعه سطح پژوهش‌ها را هموار کنند.

در این مراسم دکتر علی اصغر پورعزت، رئیس سابق کتابخانه مرکزی نیز در گزارش کوتاهی به فعالیت‌های انجام شده در دوره مسئولیت خود از قبیل به روز رسانی سایت، پایگاه های اطلاع رسانی، برگزاری کارگاه های متعدد و توسعه بخش نابینایان با در اختیار گذاشتن کتاب‌های گویا و ارائه خدمات از طریق سایت به نابینایان اشاره کرد.