ناکارآمدی همایش های مبارزه با دخانیات در سایه افزایش آمار کارخانجات سیگار

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، سالهاست  نشست ها، کنگره ها و همایش هایی با محوریت ترک اعتیاد دخانیات در کشور با هزینه های بالا برگزار می شود.

ساعت ها، کارشناسانی از وزارتخانه ها و ارگانها گردهم جمع می شوند تا به راهکارهای ترک سیگار به خصوص در بین جوانان برسند. متاسفانه آمار مصرف دخانیات در بین جوانان ایرانی همچون دیگر کشورهای جهان رو به رشد است و اگر روزی جوانان ایرانی در خفا سیگار می کشیدند در برهه زمانی فعلی می بینیم که در خیابان هایمان جوانان و حتی نوجوانان سیگار به لب دارند و گاهی هم در خانه و نزد بزرگترها بدون خجالت سیگار می کشند.

درواقع امروزه سیگار نکشیدن عجیب به نظر می رسد و انگار کسی که سیگار نمی کشد باید سرافکنده باشد!

اما جالب اینکه در کنار برگزاری همه این نشست ها برای ترک دخانیات سازمانی نیز وجود دارد که مجوز تولید سیگار داخلی را در کشور صادر می کند.

تا چند سال گذشته تعداد کارخانجات تولید سیگار داخلی 6 واحد بود، حال مسئولان با توجیه رونق اقتصاد داخلی، اقتصاد مقاومتی و جلوگیری از قاچاق سیگار؛ تعداد کارخانه های تولیدی را از 6 به 18 واحد رسانده اند.

سوال اینجاست که اگر قصدی برای ریشه کنی اعتیاد به دخانیات در کشور وجود دارد، توزیع دخانیات تولید شده در کشور آن هم زیر نظر وزارت بهداشت چه توجیهی می تواند داشته باشد ؟

سوال بعدی اینکه اگر قرار است  اعتیاد به دخانیات را ریشه کن کنیم چرا مجوز احداث کارخانه تولید سیگار داخلی  صادر می کنیم ؟

به نظر می رسد هماهنگی ها و اراده لازم بین ارگانها و سازمانها در خصوص از بین بردن معضل اعتیاد به دخانیات وجود ندارد و فقط هزینه هایی می شود برای برگزاری نشست ها که در کنار این ناهماهنگی ها تنها از بین بردن بودجه هایی است  که ثمره اش  نه تنها هیچ بوده  بلکه دود ناشی از آن به‌چشم اقشار مختلف جامعه می رود.

با این مقدمه ای تاثرآور می توانیم به بخش هایی از این ناهماهنگی ها بپردازیم.

تعداد کارخانجات تولید سیگار کشور

۱۲ شرکت تولیدکننده با ۳۰ برند مختلف در داخل کشور سیگار تولید می‌کنند. همچنین قرار است با بهره برداری از چند واحد در دست احداث تا پایان سال جاری به 15 تا 18 کارخانه می رسد.

نام و نشان تجاری (برند) سیگارهایی که در داخل کشور تولید می‌شوند؛ بهمن، زیکا، تیر، فروردین، ۵۷، کیش، هما، ۹۸، آسیا، کاسپین، ۳۰، وینستون، مگنا، کمل، جی‌وان، اونیکس، ساتر، کنت، دانهیل، مونتالا، پالمال، اسه، بیستون، اومگا، بیژن، رویال وان، ماتادور، آمور، قصر و مگان هستند.

همچنین علی اصغر رمزی رئیس مرکز برنامه ریزی و نظارت بر دخانیات در مهر ماه سال جاری ضمن تشریح آخرین وضعیت صنعت دخانیات کشور گفت: «در ۶ ماهه اول سال ۹۶ نسبت به مدت مشابه سال گذشته تولید داخلی سیگار ۲۰ درصد افزایش و واردات ۵۶ درصد کاهش داشته است.»

ارگانهایی که مجوز توزیع سیگار در کشور را صادر می کنند

مرکزبرنامه ریزی و نظارت بر دخانیات کشور، وزارت صنعت و معدن، وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، ستاد مبارزه با استعمال دخانیات، شرکت دخانیات

آخرین آمارهای وضعیت مصرف سیگار در کشور

بر اساس آمار منابع گوناگون بالغ بر 12 تا 15 میلیون نفر در ایران سیگاری هستند. همچنین از کل جامعه بالای 15 سال کشور، حدود 3 درصد زنان و حدود 25 درصد مردان سیگاری هستند. همچنین زنان ایرانی در مقایسه با زنان دیگر کشورها، کمتر سیگار مصرف میکنند. 3 تا 5 درصد دختران در سالهای اول دانشگاه و6 تا 8 درصد آنان در سالهای آخر تحصیل خود استعمال سیگار را آغاز میکنند. از سوی دیگر 28 درصد از دختران جوان قلیان میکشند. نزدیک به 400 هزار نفر از زنان و دختران ایرانی، عادت به پک زدن سیگار و قلیان دارند.

در همین خصوص  محمدرضا مسجدی، دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، گفت: «بر اساس قانون‌ جامع کنترل جامعه دخانیات مصوب مجلس در سال 1383، ستاد کل کنترل دخانیات  تشکیل شده که دفتر ستاد و دبیرخانه ستاد در وزارت بهداشت قرار دارد و هزینه ستاد هم بر عهده وزیر بهداشت است.»

وی در ادامه افزود: «مجلس آیین نامه های اجرایی تصویب کرده که هیئت دولت و وزارت بهداشت  ملزم به تهیه هزینه ها هستند.»

مسجدی با بیان اینکه در یکی از این مصوبه ها هرگونه برنامه ریزی برای واردات تولید، توسعه کشت و توسعه کارخانجات تولید دخانیات باید در ستاد مطرح شود، خاطرنشان کرد: «ستاد کل باید مصوبه ها را تصویب کند اما متاسفانه تا به حال هیچکس به آن عمل نکرده است.»

دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با اشاره به یکی از اعتراضات وارد بر این موضوع گفت: «وزارت صنعت و معدن به بهانه اقتصاد مقاومتی و خودکفایی داخلی مجوز احداث کارخانه سیگار را در چهار سال تا به کنون از 6 کارخانه به 18 کارخانه رسانده است.»

وی در ادامه افزود: «شاهد ورشکستگی و بسته شدن کارخانجات متعددی در کشور هستیم اما تنها کارخانجاتی که با موفقیت در حال پیشرفت هستند کارخانجات تولید سیگارهستند.»

مسجدی با اشاره به اینکه تا  کنون محدودیتی برای کارخانجات تولید سیگار اعمال نشده، بیان کرد: «وزارت صنعت به بهانه تأمین نیاز داخلی و جلوگیری از قاچاق مبادرت به صدور این مجوز ها عمل می کند. این کارخانجات در بخش خصوصی در حال فعالیت اقتصادی هستند. کارخانجات سیگار باید سود داشته باشند و  لازمه سود بیشتر خرید و مصرف بیشتر مردم است.»

سالیانه 50 تا 55 میلیارد نخ سیگار در کشور تولید می شود

وی با بیان اینکه متاسفانه تولید سیگار روند صعودی داشته اما وزارت بهداشت با این امر مخالف است، افزود: «استناد موافقان تولید بیشتر این است که ما در حال تأمین نیاز کشور هستیم و 97 درصد نیاز کشور که بین 50 تا 55 میلیارد نخ سیگار در سال می شود را تأمین می کنیم که در این صورت ما یکی از مبارزان قاچاق محسوب می شویم.»

 دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ادامه داد: «بحث مالیات که مطرح می شود همه عقب نشینی می کنند. زمانیکه کارخانجات داخلی درحال تولید 40 نوع سیگار هستند بر اساس قانون بین المللی مالیات بر اساس نرخ خرده فروشی حساب می شود، نه نرخ تأمین کارخانه و  نرخ مصوبی گمرک که این خود سبب ضرر بین چهار هزار تا ده هزار میلیارد تومان به دولت می شود که در ادامه این امر به سود تولید کننده ها و وراد کننده ها است.»

مسجدی گفت: «متأسفانه دولت و مجلس  در این زمینه  قوی عمل نمی کنند. در این برهه که دولت با کمبود بودجه برای اعمال طرح تحول سلامت در جامعه با مشکل رو به رو است در جایی که به راحتی می توانند با مالیات سیگار کسب درآمد کنند، جدی عمل نمی شود.»

دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات در پایان تصریح کرد: «تقریبا 22 درصد آقایان و 4 درصد  خانمها در کشور  سیگار مصرف می کنند. مشکل اصلی افزایش مصرف قلیان بین دختران و پسران است. مصرف قلیان بین دختران دانشجو گاه تا 35 درصد و بین پسران تا 45 درصد می رسد. این آمار بسیار تکان دهنده است که باید چاره جویی شود.»

حرف آخر

و اما عجیب است نزد هر کارشناس و مسئولی می رویم آمار پشت سر آمار، آن هم تکاندهنده و تاسف بار اما ،انگار باید مساله ریشه کنی دخانیات از دامان کشور تنها در میان کاغذپاره ها گم شوند یا در دانشگاه هایی به بحث گذاشته شوند که نه تنها دانشجوها بلکه بسیاری از اساتید هم خود دستی بر آتش و دود سیگار دارند و حتی اگر آماری از مسئولان و مدیران بویژه آنانی که در برنامه مبارزه با دخانیات صاحبنظر هستند بگیریم شاید در کشوی میز کار یا کیفشان با پاکت سیگار با برندهای سرشناس روبرو شویم و باید گفت رطب خورده کی کند منع رطب!