خدمات رایگان وزارت بهداشت/ جزئیات تغییرات بیمه سلامت

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، دکتر ایرج حریرچی، سخنگو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در نشستی خبری، با اشاره به مصرف مکمل‌ها در کشور، گفت: مکمل‌ها تعریف مشخصی دارند و طی دهه‌های اخیر در دنیا مطرح شده است. مکمل‌ها فرآورده‌های ساخته شده‌ای هستند که به صورت قرص، شربت، کپسول و ... ارائه می‌شوند.

او با بیان اینکه مکمل‌ها برای رفع کمبودهای تغذیه‌ای زندگی امروز افراد استفاده می‌شوند، افزود: «مکمل‌ها دارو نیستند. البته مصرف مکمل‌ها می‌تواند برای سلامت افراد هم مفید باشد و هم خطراتی بعضا جدی به دنبال داشته باشد. یعنی مصرف افراطی یک ماده معدنی یا ویتامین می‌تواند خطرات جدی داشته باشد.»

حریرچی با بیان اینکه مکمل‌ها شامل ویتامین‌ها، املاح معدنی چون کلسیم و مواد گیاهی هستند، ادامه داد: «دو اصل مهم تنوع و تعادل باید در برنامه غذایی رعایت ⁠⁣شوند. تنوع به این معنی است که از انواع غذاها اعم از سبزیجات، حبوبات، لبنیات و... استفاده کنند. تعادل نیز یعنی افراد از پرخوری و کم خوری بپرهیزند.»

او افزود: «باید توجه کرد که موضوع مهم دیگر این است که نباید فکر کنیم ارزش تغذیه‌ای غذاها به قیمت آن‌هاست. به عنوان مثال برخی مواد گیاهی که در ایران قیمت کمی دارند، می‌توانند بسیاری از نیازهای فرد را تامین کنند. البته در زندگی امروزی و در بعضی از سنین حتما باید از مکمل‌ها استفاده شود. در کودکی از شش ماهگی تا دو سالگی، در نوجوانی و دوران بلوغ، در دوران بارداری و شیردهی حتما باید از مکمل‌ها استفاده شود.»

حریرچی ادامه داد: «برخی ویتامین‌ها و مکمل‌ها معمولا به صورت رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی و گاهی در مدارس توسط وزارت بهداشت توزیع می‌شود. به عنوان مثال برای کودکان قطره مولتی ویتامین و قطره آهن از شش ماهگی تا پایان ۲۴ ماهگی، برای مادران باردار قرص آهن از هفته ۱۶ بارداری تا ماه سوم بعد از زایمان باید مصرف شود. البته برخی مکمل‌ها مانند قرص یا کپسول مولتی ویتامین مینرال و ... در برنامه آهن‌یاری هفتگی به صورت رایگان توزیع می‌شود.»

او با بیان اینکه به دلیل نوع تغذیه، مواد مصرفی و زندگی شهری و روستایی فعلی، تامین ویتامین D برای افراد دچار مشکل شده و نیاز به مصرف قرص ویتامین D وجود دارد، گفت: بر این اساس قرص پرل ۵۰ هزار واحدی ویتامین D در ۹ ماه سال برای دختران و پسران نوجوان ماهی یک عدد در مدارس توزیع می‌شود و توصیه می‌کنیم که این قرص در گروه سنی ۱۹ تا ۲۹ سال، ۳۰ تا ۵۰ سال و ۶۰ سال به بالا نیز ماهی یکبار همراه با غذا مصرف شود.

او با بیان اینکه اگر تنوع و تعادل در غذاها وجود داشته باشد، نیازی به مصرف خودسرانه مکمل‌ها وجود ندارد و در اکثر موارد مصرفی فعلی ضرورتی وجود ندارد، گفت: «در حال حاضر مصرف امگا سه یا روغن ماهی رواج یافته است. در حالی‌که اگر کسی هفته‌ای یک بار ماهی مصرف کند، میزان امگا۳ بدنش تامین می‌شود.»

حریرچی ادامه داد: «مکمل‌های ایرانی که در بازار وجود دارد مطابق با استاندارد و نیاز افراد ایرانی تهیه و تولید شده و نیازی به مصرف مکمل‌های خارجی وجود ندارد. بازار مکمل در ایران در سال ۹۵، ۱۳۲۰ میلیارد تومان بود که از این میزان ۹۰۰ میلیارد تومان خارجی و ۴۲۰ میلیارد تومان سهم تولید داخل است. همچنین بین ۲۲۵ تا ۲۶۷ میلیارد تومان از حجم این بازار هم قاچاق است. بر این اساس هر ایرانی به طور متوسط در سال ۲۰ هزار تومان مکمل مصرف می‌کند.»

سخنگوی وزارت بهداشت در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به مبحث توجه به حقوق بیماران گفت: بیماران قبل از انجام هرگونه اقدام تشخیصی و درمانی باید پنج سوال را از پزشک‌شان بپرسند؛ اولین سوال این است که اگر تست، آزمایش یا دارویی تجویز شد، از پزشک بپرسند آیا انجام این تست یا مصرف این دارو برای من ضروری است؟ دومین پرسش این است که خطرات و عوارض جانبی این آزمایش یا جراحی و... چیست؟ سوال سوم این است که آیا روش یا انتخاب کم خطرتر و ساده‌تری برایم وجود دارد؟ چهارم اینکه اگر این اقدامات تجویزی را انجام ندهم، چه تبعاتی دارد؟ و سوال پنجم هم این است که این کار چقدر هزینه دارد و آیا روش ارزان‌تری هم برای این بیماری وجود دارد؟

او تاکید کرد: «سوال مهمی هم که پزشک باید در پایان معاینه از بیمار بپرسد، این است که «آیا سوال دیگری دارید؟» و اگر پاسخ بیمار منفی بود، معاینه تمام می‌شود. باید توجه کرد که  این پرسش در برخی ایالات امریکا اجباری است و حتی متن این سوال و جواب‌ها باید به صورت مکتوب به امضای طرفین برسد.»

حریرچی در پاسخ به سوال ایسنا درباره امکان شیوع موج جدیدی از آنفلوانزای فصلی، گفت: «شیوع آنفلوانزا به صورت فصلی رخ می‌دهد. خوشبختانه دامسال در زمینه آنفلوانزای انسانی اتفاق غیرعادی نداشتیم. هر سال تیپ‌های متعددی از آنفلوانزا افراد را مبتلا می‌کند و امسال هم به همین صورت بود و اتفاق  غیرعادی گزارش نشده است. البته در زمینه آنفلوانزای پرندگان اتفاقاتی داشتیم که باید از سوی مسوولان مربوطه بررسی شود.»

او ادامه داد: «احتمال اینکه در مدت باقی مانده این فصل موج جدیدی در کشور شایع شود زیاد نیست، اما احتمال این موضوع صفر هم نیست.»

حریرچی در ادامه صحبت‌هایش در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره بروز اعمال خشونت آمیز و ضرب و شتم در بیمارستان‌ها گفت: «متاسفانه یکی از مشکلات جامعه ما این است که وقتی اتفاق ناخوشایندی رخ می‌دهد، اعمال خشونت بروز پیدا می‌کند. متاسفانه این موضوع در بیمارستان‌ها هم دیده می‌شود؛ چراکه همه زمانی که استرس دارند وارد بیمارستان می‌شوند. البته در این زمینه نظام ثبت در بیمارستان‌ها وجود دارد و پیگیری‌های لازم نیز انجام می‌شود.»

او افزود: «گاهی رسانه‌ها فکر می‌کنند اگر چنین برخوردهایی رسانه‌ای نشوند، یعنی پیگیری هم نشده است، اما عدم اعلام این اتفاقات به معنی عدم توجه به آنها نیست. از طرفی بیمارستان‌ها هم مکلفند در صورت بروز چنین مواردی حتما بسته به بزرگی و سطح حادثه، آن را به مراجع قانونی اطلاع دهند.»

حریرچی در پاسخ به سوالی درباره بودجه سازمان بیمه سلامت و مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره استحقاق سنجی بیمه‌شدگان نیز گفت: «استحقاق سنجی بیمه‌شدگان اقدامی است که حتما باید بر اساس قانون انجام شود. این موضوع دو جنبه دارد؛ اولا هیچ فردی نباید در کشور وجود داشته باشد که تحت پوشش بیمه قرار نگرفته باشد و دوما نباید یک فرد دو بیمه داشته باشد یا به صورت غیرقانونی از یک صندوق بیمه‌ای به صندوق دیگر حرکت کرده باشد. بنابراین همه این موضوعات باید بررسی و از بروز آنها جلوگیری شود.»

او با بیان اینکه بحث کسری منابع سازمان بیمه سلامت ایران بسیار مهم است، گفت: «برای سال ۹۷ بودجه مصوب این سازمان کمتر از عملکرد بودجه سال ۹۶ است و نسبت به تخصیص بودجه سال ۹۶ نیز سه تا چهار درصد کمتر شده است. بنابراین این موضوع نیازمند توجه بیشتری است و با توجه به تاکید مقامات ارشد نظام که اعلام کردند خدمات در بیمارستان‌های دولتی نباید تغییری کند، باید این مشکل حل شود.»

او با بیان اینکه در صورتی که در نظام سلامت تعرفه‌ها هیچ تغییری نکند و جمعیت بیمه شدگان اصلی هم بدون تغییر باقی بماند، باز هم هزینه‌های بیمه بالا می‌رود، گفت: این موضوع به دلیل سالمند شدن جمعیت تحت پوشش و افزایش خدمات و همچنین پوشش بیمه‌ای افراد خانواده بر اساس بیمه سرپرست خانوار رخ می‌دهد؛ یعنی اگر فردی تحت پوشش بیمه باشد و ازدواج کند و بچه‌دار شود، فرزند و همسر او نیز به طور اتوماتیک تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. در نتیجه هزینه‌های بیمه بالا می‌رود. بر همین اساس سالانه سه الی هفت درصد میزان هزینه‌های خدمات سازمان‌های بیمه‌گر افزایش می‌یابد.

حریرچی در پاسخ به سوالی درباره تمهیدات وزارت بهداشت برای نظارت بر بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در نوروز ۹۷ گفت: «هر ساله برای نظارت بر بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، اماکن عمومی مانند رستوران‌ها و ... تدابیری اندیشیده می‌شود. از طرفی در حوزه سلامت مواد غذایی، بازرسی‌های دوره‌ای را هم در دستور کار داریم. البته تمهیدات نوروز تا چند هفته دیگر به طور کامل اعلام می‌شوند.»

او در پاسخ به سوالی درباره راه‌اندازی تخت‌های جدید بیمارستانی گفت: «در حال حاضر در بخش دولتی نزدیک به ۴۰ هزار تخت در دست احداث داریم. البته با اقداماتی که در طی طرح تحول سلامت انجام شد، توانستیم ظرفیت تخت‌سازی را از سالی ۱۷۰۰ تخت به بالای ۵۰۰۰ تخت برسانیم، اما در حال حاضر مشکلات بودجه‌ای در این حوزه وجود دارد؛ به طوریکه قسمتی از بودجه عمرانی وزارت بهداشت حذف شده و بار اقدامات عمرانی به یک درصد ارزش افزوده رفته است.»

او افزود: «در عین حال در برخی شهرها خصوصا شهرهای اطراف استان تهران که جمعیت چندصد هزار نفری دارند، در زمینه کمبود تخت مشکلاتی داریم؛ به طوریکه این شهرها یا بیمارستان ندارند یا نهایتا یک بیمارستان ۱۰۰ تختخوابی معمولی دارند. بنابراین سیاست ما در ساخت تخت با اولویت این مناطق است. به عنوان مثال در شهرهایی مانند کرج، قم و ... در این حوزه نیازهایی داشتیم که با اقدامات انجام شده، مشکلات‌مان تا حدی حل شده است و امیدواریم در آینده با بهره‌برداری تخت‌های جدید بتوانیم این مشکلات را به طور کامل رفع کنیم. البته اعتبارات فعلی ما بیشتر صرف تکمیل بیمارستان‌هایی می‌شود که پیشرفت‌های فیزیکی بالای ۷۰ تا ۸۰ درصد داشته‌اند.»

حریرچی در پاسخ به سوال دیگری درباره نحوه ارائه خدمت به مراکز تامین اجتماعی در راستای سیاست افزایش جمعیت و دریافت تعرفه از بیمارانی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیستند برای انجام زایمان طبیعی، گفت: «وزارت بهداشت مسئولیت سلامت جامعه را بر عهده دارد که شامل سلامت مادران و نوزادان و ایجاد شرایط زایمان ایمن و درست نیز هست. باید توجه کرد که افزایش زایمان طبیعی و کاهش سزارین یکی از دستاوردهای بزرگ ما در این حوزه بوده است. از طرفی بیش از ۵۰ درصد زایمان‌های طبیعی در کشور که در بیمارستان‌های دولتی انجام می‌شوند، رایگان است. در این زمینه تعرفه‌ای برای بیمارستان‌های تامین اجتماعی و نهادهای عمومی غیر دولتی تصویب شد و مجلس هم مصوبه‌ای در این زمینه داشت که بعد از تایید نهایی شورای نگهبان اعلام می‌شود. البته اعلام می‌کنم که انجام زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی رایگان است و بسیاری از بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی نیز به طور رایگان در بیمارستان‌های دولتی زایمان طبیعی انجام می‌دهند. بنابراین انتظار داریم در تمام بیمارستان‌های نهادهای عمومی غیردولتی و تامین اجتماعی نیز این اتفاق افتد. در حال حاضر حتی در برخی بیمارستان‌های خصوصی هم زایمان طبیعی به صورت رایگان انجام می‌شود، اما تعرفه آن را از بیمه‌ها دریافت می‌کنند.»

سخنگوی وزارت بهداشت در پاسخ به سوال دیگری درباره پرداخت معوقات دانشگاه‌های علوم پزشکی گفت: «قرار بود اعتبار ۵۰۰۰ میلیاردی به سازمان تامین اجتماعی منتقل شود که هنوز این اتفاق نیفتاده و امیدواریم به زودی این موضوع اتفاق افتد تا تامین اجتماعی بتواند مقداری از معوقات مراکز درمانی ما را بدهد. البته همیشه در دو سه هفته آخر سال بیشترین اقدامات در این حوزه انجام می‌شود. اینکه مطالبات پرسنل‌مان را تا دی ماه تسویه کنیم، انتظاری به حق است و امیدواریم تا دو هفته آینده محقق شود.»

او درباره تغییر ضرایب در برخی مراکز و دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز گفت: «در شش ماهه گذشته تغییری در ضرایب یا روش پرداخت‌ها نداشته‌ایم. در عین حال اعلام می‌کنم که ما از نظر تاخیر در پرداخت‌ها شرمنده پرسنل‌مان هستیم. البته اصل حقوق به صورت ماهانه پرداخت می‌شود و قسمت عمده اضافه کارها نیز ماهانه و یا با تاخیر یک الی دو ماهه پرداخت می‌شود. بنابراین قسمت اصلی تاخیرها مربوط به پرداخت کارانه‌هاست.»

حریرچی در پاسخ به سوالی درباره تعرفه‌های پزشکی سال ۹۷ گفت: «در این زمینه اقدامات لازم در شورای عالی بیمه انجام شده است و امیدواریم پیش از آغاز سال تعرفه‌ها اعلام شود. هر چند که به جز یک سال که بعد از طرح تحول نظام سلامت بود، هیچ سالی را به یاد ندارم که تعرفه‌ها قبل از سال جدید اعلام شده باشند، اما ما پیگیری‌های لازم را بر اساس قانون انجام می‌دهیم.»