طرح نوسازی بافت فرسوده فقط مسکن نو نیست/ زندگی ساکنان بافت‌های فرسوده به تصمیم‌های ما وابسته است

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، زهرا نژاد بهرام – عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران در خصوص رویکردهای توسعه‌گری و نوسازی مسکن در بافت‌های ناکارآمد شهری و کارهای کاربردی که در راستای دستور رئیس جمهوری برای بهبود شرایط بافت باید صورت گیرد گفت: «عرصه جدیدی برای نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده در سطح شهر تهران آغاز شده است. پروژه جدیدی که دولت  در زمان انتخابات تحت عنوان طرح امید یا طرح پیشگام، به مردم وعده داده بود را آغاز کرده است.»

نژادبهرام با بیان این مطلب که بافت فرسوده  سه مقطع را در کشور طی کرده، بیان کرد: «اولین مقطع با دفاتر محلی آغاز شد و پس از آن دفاتر تسهیل گری و در ادامه دفاتر خدمات نوسازی فعال شد. رویکرد دفاتر محلی و تسهیل‌گری کالبد محوری بود. اولین موضوعی که به ذهن طراحان در این خصوص می رسید، نوسازی در بافت فرسوده به منزله دوباره ساختن و خراب کردن بود. اصلی‌ترین محور گفتگو؛ تملک صورت گرفته از سمت شهرداری و دولت بود. خراب کردن و دوباره ساختن بدون توجه به دیگر زوایایی که برای زندگی در شهر لازم است. متاستفانه نگاه دیگری به زندگی در شهر و شهر داشتند. تصورمان از شهر مجموعه‌ای از کالبدهای بهم پیوسته بود در صورتیکه این بُعد تنها یک وجه شهر است. آن چیزی که شهر را به شهر تبدیل می‌کند، انسان‌هایی هستند که در آن زندگی می‌کنند.»

عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران با بیان این مطلب که عرصه سوم دفاتر خدمات نوسازی تلاش دارد رویکرد کالبد  محوری را تا حدودی مرتفع کند، تصریح کرد: «جایگاه انسان در مسیر و دستورالعمل دفاتر خدمات نوسازی بسیار کمرنگ است. آن چیزی که باعث می شد اعضا دفاتر نوسازی، خدمات مالی دریافت کنند، میزان تجمیع (یعنی اینکه چند پلاک نوساز شده) بود. کمتر توجه‌ای به معابر و میزان خدمات اجتماعی صورت می‌گرفت و معیار سنجش، تجمیع و نوسازی بود. مفهوم نوسازی در کشور تنها در چارچوب مسکن دیده می‌شود، در صورتیکه مفهوم نوسازی مسکن نو نیست و حامل مفهومی گسترده‌تر است. نوسازی بافت‌های فرسوده نیازمند نوسازی و تحول درون است. تحول  درونی امکان نوسازی در بافت‌ها را تا حدی ایجاد کرده که درحال حاضر می‌توان آن را در سازه‌های جدید مشاهده کرد. اگر یک سازه بیش از ده سال عمر داشته باشد، کلنگی نامیده می‌شود. این نگاه، خسارت جبران ناپذیری را به مجموعه بافت‌های فرسوده کشور وارد کرده است.»

وی در ادامه خاطرنشان کرد: «زندگی افرادی که در این بافت‌ها سکونت دارند به تصمیم‌های ما وابسته است. تصمیم‌هایی که اگر سنجیده و ارزیابی نشده باشند خسارات جبران ناپذیری را متوجه افراد می‌کنند. توجه به نوع نگاهی که به این آدم‌ها و محل سکونت‌شان داریم یک الزام تاریخی است. »

نژاد بهرام با ابراز خوشحالی از تشکیل نهاد صنفی دفاتر خدمات نوسازی، گفت: «حمایت از دفاتر موضوع بسیار خوشحال کننده‌ای است که  تجارب دفاتر را در اختیار سازمان نوسازی قرار می‌دهد. این  تجارب مستند، ارزیابی شده و حاصل  تلاش جوانانی که در تهران فعالیت کرده‌اند، است. فعالیت نوسازی بافت فرسوده‌ با تاکید بر انسان محوری مورد توجه قرار گرفته است.»

وی با بیان این مطلب نوع نگاه به بافت فرسوده  باید متفاوت باشد، تصریح کرد: «تلفیق یک نهاد سرشار از سرمایه با رویکرد تلاش‌گرایانه سازمان نوسازی و شهرداری تهران همراهِ نگاه انسان محورانه، باید راهبرد جدید برای ورود به بافت فرسوده شهری باشد.»

نژاد بهرام در ادامه افزود: «بافت فرسوده شامل فرسودگی ساختمان نیست. بهم خوردگی تعادل زندگی در این بافت، آن را به فرسودگی و زوال کشانده است؛ بهم ریختگی روابط انسانی  بافت فرسوده را به سمت زوال برده است. عدم تعادل اقتصادی درون کالبد، این بافت را دچار چالش‌های فراوانی کرده است.»

وی با بیان این مطلب که اگر ذی نفعان (ساکنان بافت) بهره‌وران اقتصادی این نوسازی نباشند، دوباره دچار زوال خواهیم شد، بیان کرد: «میزان ساخت و سازی که دراین مناطق صورت گرفته، بسیاری از ساکنان را اجبار به کوچ کرده است. تجربه منطقه 7 و کشیدن اتوبان امام علی نشان دهنده این امر است. دو نیمه شدن محلات، کوچ از این محله و ورود افراد جدید به این محلات، تعلقات اجتماعی را دچار چالش جدی کرده است.»

عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه در بافت فرسوده باید به دنبال استحکام بخشی بود، تصریح کرد: «اگر فضای زیست ساکنان بافت  را بهبود دهیم، ساکنان  در کانون زندگی خود احساس امنیت خواهند کرد. این احساس امنیت موجب می‌شود افرد در این مناطق بمانند. اگر این احساس را داشته باشند خودشان برای نوسازی محل اسکان خود تلاش خواهند کرد. مهم به باور رسیدن این امر است.»