توسعه پایدار و متوازن جامعه با حضور زنان امکان پذیر است

به گزارش خبرگزاری برنا از سبزوار ؛ دکتر سید جواد حسینی در این نشست گفت: جامعه به قدرت های هنری، علمی، اجتماعی و فرهنگی نیز نیاز دارد تا توسعه همه جانبه در این جامعه محقق گردد و دست یافت به قدرت در همه عرصه ها و دست یازدیدن به  جامعه ای با توسعه پایدار و متوازن بدون حضور زنان امکان پذیر نیست.

متن کامل سخنان معاون استاندار به شرح ذیل می باشد.

بسم الله الرحمن الرحیم

امروز شنبه آغاز بزرگداشت هفته زن به مناسبت میلاد بانوی دو عالم حضرت . فاطمه زهرا سلام ا.. علیه است که به همه زنان عالم به ویژه زنان مسلمان این روز و هفته فرخنده را تبریک می گویم و امید دارم همه انسانها به ویژه زنان و خصوصاً زنان مسلمان و دختران ایرانی ما از این الگوی بی بدیل و کامل انسانی برای ساختن خود و جامعه بهره بگیرند.

در روز شمار هفته زن که انشاءا... در این هفته بیش از 4 هزار برنامه به انجام خواهد رسید امروز را روز "زن، خودباوری ، تولید واشتغال" نام گذاری کرده اند و من سعی خواهم کرد پیرامون همین عنوان مطالبی را در این جلسه به عرض برسانم ابتدا  چند پیش فرض را  عرض خواهم کرد.

1-پیش فرض در خصوص وضعیت زنان

2-در اینکه زنان در طول تاریخ بشری به  عنوان نیمی از جمعیت جامعه دچار عدم تعادلهای جنسیتی در ابعاد مختلف بوده لذا تردیدی نیست حقوق آنان و فرصتهای مختلف برای ایشان با محدودیت مواجه بوده است.

3- در اینکه انقلاب شکوهمند اسلامی یکی از اهداف راهبردی اش در راستای انتشار عدالت اجتماعی عدالت جنسیتی بوده است تردیدی نیست.

4-در اینکه  محدودیتها وممنوعیت برای زنان هر چه قدر به زمان گذشته بر می گردیم بیشتر بوده و روز بروز کمتر می شود هم تردیدی نیست.

5-در اینکه هنوز محدودیتها و ممنوعیت ها وجود دارد هم تردیدی وجود ندارد که از آن می توان به سقف شیشه ای برای زنان یاد کرد و باید تلاش نمود این سقف را شکست و هر چه بیشتر راههای حضور زنان را مبدا و محقق ساخت.

سقف شیشه ای حوزه زنان

این محدودیت ها و ممنوعیت را می توان به سقف شیشه ای نامید که در برخی موارد حضور زنان در عرصه های اجتماعی- اقتصادی را با مشکل مواجه می سازد. سقف های شیشه ای برای حضور زنان در جامعه از دو جهت قابل بررسی است اول اینکه چرا این سقف های شیشه ای وجود دارد و در ثانی این سقف های شیشه ای در چه قلمرو هست و در هر قلمرو زنان و جامعه به چه میزان توانسته اند این سقف های شیشه ای را بشکند واز جلو راه خود بردارند بنابراین سوال این است ؛

1-سقف های شیشه ای به چه دلایلی شکل گرفته اند؟

2-سقف های شیشه ای درچه قلمروهایی وجود دارند؟

3-سقف های شیشه ای در کدام قلمرو بیشتر شکسته شده اند؟

1. سقف های شیشه ای چرا شکل گرفته اند؟

اگر از این منظر به موضوع نگاه کنیم در مجموع از دو منظر می توان به موضوع نگریست :

الف) نقشهای جنسی نه جنسیت (ماهیت زن و مرد و نه زنانگی و مردانگی)

کسانی که این گونه می اندیشند اعتقاد دارند زن و مرد دارای خصوصیاتی ذاتی هستند که این خصوصیات ذاتی در مورد زنان به گونه ایست که حضور فعال اینان در بسیاری از عرصه ها را با محدودیت مواجه می سازد خصوصا عرصه های کلیدی و مدیریتی خصوصیاتی مثل عاطفی بودن، حساس بودن، تلقین پذیری، انعطاف پذیری و مانند آن همچنین بر این اساس و باتوجه به همین خصوصیات و هم توجه به حوزه برخی مشاغل خانوادگی و از این دو منظر زنان و فرصت های کمتری برای حضور در  عرصه های اجتماعی – اقتصادی به ویژه مشاغل کلیدی مدیریتی را پیدا می نمایند. لذا درمجموع زنان به حوزه فعالیتهای حرفه ای وتخصصی بیشتر سوق پیدا می کند تا حوزه های مشاغل کلیدی و مدیریتی

ب)فرآیند اجتماعی شدن و نگرش های قالبی :

از طرف دیگر هم در فرآیند جامعه پذیری و تربیت اجتماعی و هم نگرش قالبی و کلیشه ای جامعه نسبت به زنان، وضعیتی وجود دارد که به طور سیستماتیک آنها را از برخی از حوزه های اجتاعی و اقتصادی و مدیریتی دور می‌کند.

1-بر اساس این نگاه در فرآیند اجتماعی شدن توجیه برای زنان نقشهای خانوادگی تا نقشهای بیرون از خانه

2-تأثیر اشتغال بر حوزه های تقشهای خانوادگی با عث دو موضوع مهم تضاد نقش و گرانباری نقش می شود که هر دو به عنوان مانع برای زنان عمل می‌کند.

3-عدم نظام پاداش دهی جامعه برای زنان در سمت های کلیدی از یک سو و حساسیت بیش از اندازه جامعه برای خطاهای زنان در این مشاغل به نسبت مردان از دیگر سو موضوع فرصت برای زنان دراین حوزه از منظر اجتماعی شدن را با محدودیت مواجه می سازد.

4-شبکه های غیررسمی مدیریت مردانه، حوزه شناخت مدیران زن را کاهش می دهد چون در این شبکه های غیررسمی بیشتر مردان با یکدیگر مراوده دارند و در این دایره غیررسمی زنان حضور ندارند و به طور طبیعی امکان آن که در این حلقه، شبکه های غیررسمی جای گیرند نسبت به مردان کمتر است.

5-فرهنگ سازمانی جامعه نیز در فرآیند اجتماعی شدن پذیرش مدیریت از سوی زنان برای کارکنان سازمان را با عدم پذیرش مواجه می سازد.

6-و لذا بطور کلی تجارب کاری مدیریتی یکی از مولفه های مهم برای احراز مشاغل و پست های مدیریتی کلیدی است که این تجارب کمتر برای زنان شکل می گیرد.

2- سقف های شیشه ای درچه قلمروهایی وجود دارند؟

محدودیتهایی که به عنوان سقف های شیشه ای برای حضور زنان در  عرصه های مختلف وجود دارد را در سه قلمرو می توان مطرح و وضعیت را از این جهت مورد بررسی و تحلیل قرار داد.

1-در حوزه توانمندسازی زنان (آموزش و مهارت آموزی)

2-در حوزه فرصت های شغلی، اقتصادی و اجتماعی

3-در حوزه فرصتهای نقشهای کلیدی و مدیریتی

که در خصوص هر یک از این قلمروها به اختصار توضیح خواهیم داد.

1-2-توانمندسازی زنان

در مجموع در حوزه توانمندسازی زنان بعد از انقلاب روند رو به رشدی را طی کرده ام.

*بعد از انقلاب رشد خوب علمی را پشت سر گذرانده ایم.

*تعداد دانشگاه ها از  223 به 2650 دانشگاه افزون شده است.

*تعداد دانشجویان از 170 هزار به بیش از 4 میلیون افزوده شده است و بیش از  60 درصد دانشجویان را دختران تشکیل می دهند.

*نرخ باسوادی از47.2 درصد اول انقلاب به 95 درصد افزایش یافته است و نرخ باسوادی زنان بیشتر از مردان رشد نموده است همچنین  تفاوت نرخ باسوادی زن و مرد از23.8 درصد  به کمتر از 7 درصد بعد از انقلاب کاهش یافته است.

*در المپیادهای علمی جزء 10 کشور برتر دنیا هستیم.

*و در علم رتبه 17 جهان و سرعت رشد علم آن اول جهان هستیم نقش زنان در این خصوص بی بدیل است.

*امروز در استان خراسان 1031 عضو هیأت علمی ، 46541 معلم زن ، 124388 دانشجو، 564241 دانش آموز دختر وجود دارد

در استان خراسان رضوی دو طرح ویژه  که یکی در حوزه افزایش مهارتهای 10 گانه اجتماعی است و دیگری در حوزه مهارت آموزی زنان روستایی است نیز به طور ویژه در دست اجراست.

اول طرح توان افزایی و ارتقای تاب آوری زنان و خانواده می باشد این طرح در فاز اول در سال 1395 – 5 هزار زن روستایی را تحت پوشش قرار داد و مهارتهای 10 گانه زندگی را برای ایشان آموزش داد و در فاز دوم هم با مدل اجتماعی اقتصاد مقاومتی 336000 نفر ساعت آموزش برای زنان را هدف گذاری کرده و به اجرا گذارده است.

طرح ویژه دوم برای زنان روستایی است تحت عنوان توانمندسازی زنان روستایی که در 100 روستا در سال 1396 به اجرا گذاشته شد به عنوان نتیجه گیری در این بخش باید اذعان کنم که در حوزه آموزش و توانمندسازی، زنان رشد قابل توجهی داشته اند اما متناسب با این رشد در حوزه های فرصت آفرینی در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی رشد نداشته ایم.

2-2-فرصتهای شغلی و اداری و کاری

زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه تنها 12 درصد از فعالیت های اقتصادی جامعه را بر عهده دارند. لذا نسبت شاغلان زن به کل شاغلان  5 درصد است. گر چه نزدیک به 32 درصد کارمندان دولت را  زنان تشکیل می دهند.  همچنین سهم زنان مدیر به نسبت شاغلین 9.4 درصد است. در حالی که این سهم برای مردان خیلی بالاتر است.

 64589 زن به عنوان کارمند دولت در خراسان رضوی و 500 کارآفرین زن در خراسان رضوی وجود دارد.

 همچنین بررسی و تصویب 696 طرح با تسهیلات 334523 میلیون ریال با اشتغال زایی 3500 بانون در "کمیسیون تخصصی استانی بانوان" در راستای توسعه اشتغال پایدار بانوان در استان بوده است

تعداد 374 طرح مشاغل خانگی با اعتبار 112215 میلیارد ریال نیز در استان در دست اجرا می باشد.

بر اساس آمار حدود 32.08 درصد  شاغلین دولتی را زنان تشکیل می دهند که از این تعداد 72.36 درصد در آموزش و پرورش ، 16.6 درصد در بهداشت و درمان  و 11.02 درصد در سایر وزارتخانه ها مشغول به کار هستند .

بر اساس آمار مرکز آمار ایران در حال حاضر 67 درصد جمعیت کشور بین 15 تا 65 سال اند. (جمعیت فعال) که زنان 68 درصد را تشکیل می دهند ( 1 درصد بیشتر)

نرخ مشارکت اقتصادی زنان در کشور از 12.6 درصد در  سال 1391 به  14.9 درصددر  سال 1395 رسیده است و در استان خراسان رضوی از  13.1 در سال 1391 به 17.4 در سال 95 رسیده است

سالانه نیم درصدکاهش نرخ بیکاری زنان هدف گذاری شده است و در پایان برنامه ششم باید به 2.5 درصد کاهش برسد ودر سال 96 هم باید نرخ بیکاری از 22 درصد به 21.5 درصدبرسد یعنی 22287 فرصت شغلی جوامع برای زنان از 160 هزار فرصت شغلی باید ایجاد شود

3-2- طرح ها  و فعالیت های اشتغال زا

* طرح کارورزی دانش آموزختگان 4357 مورد

*توسعه مشاغل خانگی     324 مورد

*مهارت آموزشی در محیط کار و16604 مورد

*ایجاد و توسعه اشتغال در بخش صنعت ، معدن و بازرگانی 10541 مورد

*ایجاد و توسعه اشتغال در بخش کشاورزی 2863 مورد

*ایجاد و توسعه اشتغال در بخش خدمات و گردشگری و صنایع دولتی 2909 مورد

*ایجاد و توسعه اشتغال در بخش ارتباطات و فناوری 3735 مورد

*ایجاد و توسعه خدمات (سلامت، فرهنگ ... آموزشی و ورزشی)      5029 مورد

*رشد اقتصادی 8% برنامه ششم – استان 8.7%

3- فرصت آفرینی در زمینه و نقشهای کلیدی

سقف شیشه ای در این زمینه عمیق تر است به همین دلیل دولت  واگذاری  30 درصد پستهای مدیریتی در دولت دوازدهم به زنان را هدف گذاری کرده است.

در عین حال :

در سال 1392 - 1677 مدیر زن  و در سال 95 – 2170 مدیر زن در کشور وجود داشته است و  در استان نیز 73 مدیر زن در سطح استان وجود دارد. 17 درصد احزاب با مدیریت زنان اداره می شود و 29 درصد شرکت های بین المللی نیز توسط زنان اداره می شود. همچنین 17 درصد شرکت های دانش بنیان نیز با مدیریت زنان اداره می شود.

 هم اکنون در خراسان رضوی 88 دهیار زن می باشند که رشد 76 درصدی با مدت مشابه قبل داشته است. در شوراهای شهر و روستا نیز حضور بانوان رشد 20 درصدی را نشان می دهد و از 320 نشریه استان 25 نشریه توسط بانوان مدیریت می شود. در سطح استان 187 سازمان مردم نهاد نیز توسط زنان اداره می شود.

نتیجه گیری

جامعه باید به سمت جامعه قدرتمند حرکت کند و قدرت جامعه در عرصه صرف سیاسی نیست بلکه جامعه قدرتمند جامعه ای است که در حوزه های مختلف صاحب قدرت شود.

جامعه به قدرت های هنری، علمی، اجتماعی و فرهنگی نیز نیاز دارد تا توسعه همه جانبه در این جامعه محقق گردد و دست یافت به قدرت در همه عرصه ها و دست یازدیدن به  جامعه ای با توسعه پایدار و متوازن بدون حضور زنان امکان پذیر نیست و امید است جامعه بتواند با حضور قدرتمند زنان قدرت خود را در ابعاد گوناگون افزایش دهد.