به گزارش خبرگزاری برنا ، زنان همواره در عرصه های مختلف به ویژه کارهای دستی که از ذوق و سلیقه و ظرافت سرچشمه می گیرد، پیش تاز بوده اند و این هنر و خلاقیت همواره سبب خودباوری آنان در ایجاد اشتغال و کسب درآمد شده است.
صنایع دستی یکی از صنایع وابسته به طبیعت هر منطقه ای است زیرا مواد اولیه مورد نیاز برای این هنر باستانی در اطراف محل زندگی افراد هر منطقه یافت می شده و از این رو با توجه به اقلیم متنوع سیستان و بلوچستان صنایع دستی مختلف و گوناگونی در آن وجود دارد.
**صنایع دستی سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان یکی از محدود استانهایی است که می توان تنوع بی نظیر اقلیمی را در آن یافت، شمال این استان هوای گرم و خشک، مناطق مرکزی کوهستانی و در جنوب آن نیز دریا وجود دارد.
هر یک از این اقلیم ها صنایع دستی مربوط به خود را دارند که هنرمندان این صنعت زیبا مواد اولیه آن را نیز از طبیعت اطراف خود بدست می آورند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت : هم اینک 22 رشته صنایع دستی بومی و مزیت دار در این استان وجود دارد که از جمله آنها می توان به سوزن دوزی، سکه دوزی، حصیر بافی و سفال کلپورگان در بلوچستان، خولک بافی، انواع سفال و سیاه دوزی در سیستان و نیز دوخت لباس های محلی و ساخت زیورآلات سنتی اشاره کرد.
محمد بهروز عیسی زهی افزود: حدود 10 هزار نفر در زمینه صنایع دستی در این استان فعالند اما تنها 700 نفر از آنان برای انجام امور بیمه ای مراجعه کرده اند.
وی افزود: اکثر فعالان در زمینه صنایع دستی این استان عشایر یا در روستاها مستقر هستند.
از جمله صنایع دستی منطقه شمال استان می توان به خولک بافی، حصیر بافی، سیاه بافی و توتن سازی اشاره کرد همچنین سکه دوزی، سوزن دوزی، سفال کلپورگان، پارچه دوزی بلوچی و صنایع دستی دریایی نیز مربوط به مرکز و جنوب استان است.
**نقش زنان و نوع صنایع دستی
در بسیاری از نقاط کشور ساختن صنایع دستی نیاز به کارهای یدی و قدرتی دارد که بی شک مردان در این زمینه فعالیت بیشتری دارند اما در سیستان و بلوچستان به دلیل نوع صنایع دستی آن، زنان نقش پررنگتری را ایفا می کنند.
حتی در برخی صنایع دستی مانند توتن سازی که ساخت نوعی قایق با نی است نیز زنان نقش دارند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت : نوع صنایع دستی در این استان به گونه ایست که زنان نقش عمده ای در تولید آن دارند.
عیسی زهی ادامه داد: سوزن دوزی به عنوان یکی از صنایع دستی شاخص این استان از هنرهایی است که بطور کامل توسط زنان انجام می شود.
وی افزود: همچنین سفال کلپورگان در شهرستان سراوان نیز توسط دستان هنرمند زنان ساخته می شود و مردان تنها در تهیه خاک و فروش آنها دخالت دارند.
وی تصریح کرد: با توجه به نوع صنایع دستی سیستان و بلوچستان، زنان در ساخت 90 درصد صنایع دستی این استان دخیل هستند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: بیشتر فعالان صنایع دستی در این استان در روستاها مشغول به کار هستند و ساخت صنایع دستی در این استان جنبه معیشتی دارد.
کاربرد معیشتی، انجام فعالیت های صنایع دستی بصورت خانگی و سهولت در تهیه مواد اولیه آن از عواملی است که سبب فعالیت زنان در این حوزه شده است.
**حمایت از فعالان صنایع دستی در دستورکار قرار دارد
حمایت از هر حوزه ای سبب تقویت و بی تفاوتی سبب از بین رفتن آن می شود که به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان صنایع دستی جزء یکی از اولویت های این اداره کل قرار گرفته و برخی اقدامات حمایتی نیز در اینباره لحاظ شده است.
عیسی زهی بیان کرد: متاسفانه بسیاری از افراد فعال در این حوزه به دلیل دوری از مرکز و زندگی در روستاها هیچ اقدامی در زمینه معرفی خود به نهادهای مربوط انجام نداده اند.
وی ادامه داد: آمار افرادی که برای اخذ مجوز اقدام کرده اند نیز حدود یک بیستم فعالان واقعی این عرصه است.
وی با اشاره به اقدامات حمایتی از فعالان عرصه صنایع دستی در سیستان و بلوچستان افزود: به منظور حمایت از فعالان این عرصه در سال قبل افراد ساکن در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر که مجوز های لازم را اخذ کرده بودند می توانستند از مزایای بیمه ای بهره مند شوند اما در زمان مشخص شده افراد بسیار کمی مراجعه کردند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان تصریح کرد: همچنین تسهیلات ویژه ای برای این افراد در نظر گرفته شده و به تعدادی نیز پرداخت شده است.
عیسی زهی خاطرنشان کرد: به منظور حمایت از فروش صنایع دستی استان نیز هم اینک چهار فروشگاه صنایع دستی در شهرهای زاهدان، زابل، سراوان و ایرانشهر وجود دارد و قرار است 2 فروشگاه دیگر نیز به زودی در زاهدان راه اندازی شود.
**جایگاه صنایع دستی در تحقق هدف گردشگری سیستان و بلوچستان
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: صنایع دستی و گردشگری همواره در موازات یکدیگر حرکت می کنند و پیشرفت هر یک سبب توسعه دیگری نیز می شود.
عیسی زهی افزود: صنایع دستی این استان ظرفیت های بسیاری برای معرفی به گردشگران دارد.
وی بیان کرد: برای جلب نظر گردشگران می توان نمایشگاه های صنایع دستی بسیاری راه اندازی کرد.
صنایع دستی سیستان و بلوچستان به دلیل تنوع و زیبایی خاصی که هنر دستان زنان زحمتکش و هنرمند این سامان به آن داده است ظرفیت مطرح شدن در سطح جهانی را دارد و نیز به دلیل راه اندازی کارگاه های کوچک در این زمینه در صورت حمایت می تواند سبب پویایی اقتصاد خانواده های این منطقه شود.