خانه‌های قدیمی سیرجان

سیرجان شهری است که در گذر تاریخ موقعیت آن چند بار تغییر کرده است و اگر بناهای به‌جا مانده از دوران‌های مختلف کمی مورد توجه قرار می‌گرفت، می‌توانستیم سیرجان را به یک موزه از دوران‌های مختلف تاریخ ایران تبدیل کنیم. اما متاسفانه با رویکرد صنعتی شدن و مدرنیته شدن، تمام حواس‌ها به سمت و سوی توسعه صنعتی پیش رفت، غافل از اینکه یک شهر زنده زمانی به توسعه پایدار خواهد رسید که در تمام بخش‌ها به رشد و بالندگی برسد.

قلعه سنگ تا سال 796هجری قمری، آباد بود و در جریان حمله ایدکو سردار تیمور به این شهر نابود می گردد. هر چند این قلعه در آ ن زمان نابود گردید اما همچون سندی پر افتخار برای این دیار باقی ماند.

اگر به بافت فرسوده یک نگاه علمی و کارشناسی شود، می تواند به بافت تاریخی شهرمان تبدیل شود و منبع در آ مد برای ساکنین و مالکان این بناها شود.

باید مردم، مالکان و مسولین شهر سیرجان به این باور برسند که این خشت و گل‌ها و خانه‌های قدیمی بخشی از تاریخ و هویت سیرجان است و یک میراث گرانبها از گذشتگان این دیار است و اگر به این بناها توجه شود، در کنار ارزش و اعتبار تاریخی که به سیرجان و مردمانش می‌بخشد، می تواند در کنار صنایع گل گهر دلارهای گردشگران را نصیب این شهر کند.

در دنیای تجارت امروز صنعت گردشگری یک صنعت پولساز و پر درآمد برای هر کشوری است و آرزوی هر کشوری داشتن چند بنای قدیمی است، تا با آن برای خود تاریخی پر افتخار بسازند.

در همین افکار بودم که یادم افتاد از خانه‌های قدیمی سیرجان فقط چند نام را شنیده‌ام. خانه سعیدنیا که در محل باغ بمید قرار دارد. با سر ستون‌های زیبا و گلدان‌هایی با دسته گل‌های زیبا که بر روی ستون‌ها کار شده است.

خانه خواجه کریم الدین، خانه یکی از ثروتمندان عصر صفوی. خانه صدر زاده، خانه‌ای دو طبقه در وسطِ باغ پسته ای که می تواند چون باغ شازده ماهان بازسازی و مرمت شود.

خانه شریف با آجرنمای زیبا و سر دری رویایی که هر رهگذری را محو تماشای خود می‌کند و خانه حاج رشید با صد سال قدمت که هر سیرجانی بخشی از خاطرات زندگی‌اش با این خانه مانوس شده است.

اگر بناهای قدیمی و تاریخی با نظارت کارشناسان و متخصصان این حوزه مرمت و بازسازی شوند، می توانند به عنوان بزرگترین سرمایه مردم سیرجان، این شهر را به دنبا معرفی کنند و همچون معادن با ارزشش در کنار سایر قابلیت‌های این شهرستان، سیرجان را به سوی رشد و تعالی پایدار سوق دهند .جذب سرمایه گذاران در این بخش می‌تواند باعث توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال برای جوانان شود. فقط کافیست نحوه برخورد با بناهای قدیمی به مردم و مسئولان آ موزش داده شود. در سال‌های اخیر کافه‌گردی نوع جدیدی از گردشگری در بناهای قدیمی است.

مالکان بناهای قدیمی باید به این علم و آ گاهی برسند که میراث گرانبهای آنها از هر برج و آ پارتمانی سود آور تر است و اگر درست مدیریت شود، یک تجارت دو سر برد است. هم بناهای قدیمی از تخریب مصون می مانند و هم مالکان آن با تغییر کاربری به سود هنگفتی می رسند. البته به شرط مرمت اصولی و حفظ بنا.

بافت قدیم شهر سیرجان با مشخصات موجود و بناهای ارزشمند می‌تواند برای گردشگران داخلی و خارجی پر جاذبه باشد. جلوگیری از تخریب این بناهای خشت و گلی و بازسازی و مرمت آ‌ن‌ها با کاربری مناسب باعث می شود تا علاوه بر زنده سازی این بناها، محلات قدیم سیرجان احیا شود و شرایط مناسبی به لحاظ جذب توریست و بازدید کننده از این آثار فراهم شود.

مسلما عواید و اثراث مثبت بازسازی و مرمت این بناها نصیب همگان خواهد شد و در کنار رشد اقتصادی و فرهنگی، سیرجان بارِ دیگر شهری تاریخ ساز خواهد شد.