اگر در دانشگاه‌های خارجی درس ‌خواندید، در همان کشورها پزشکی کنید/ خجالت می‌کشم در برخی مطب‌ها کارت‌خوان نیست/ اولتیماتوم وزارت بهداشت به سودجویان دارو

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا، ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی در نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره ضرورت و لزوم وجود کارتخوان‌ در مطب‌ پزشکان، گفت: من به عنوان یک پزشک نه به عنوان معاون وزارتخانه، خجالت می‌کشم که تهیه کارتخوان که کار بسیار آسانی است در بعضی از مطب‌ها تامین نشده است. درباره اینکه وجود کارتخوان در مطب‌ها قانونی است یا خیر باید گفت که این کار از نظر اخلاقی و تسهیلات برای مردم مهم است، اما الزام و قانونی برای این کار از طرف وزارتخانه وجود ندارد. درخواست و توصیه ما از نظر اخلاقی این است که کارتخوان را در مطب‌های خود داشته باشند. برای الزامی و قانونی کردن این کار، مستند از یک قانون مصوب از طرف مجلس باید وجود داشته باشد تا بتوان این کار را قانونی و الزامی کرد. البته پرداخت مالیات موضوعی مستقل است. اما پزشکان می‌توانند طبق قانون از دستگاه کارتخوان استفاده کنند و هم می‌توانند استفاده نکنند.

وضعیت کمبود و احتکار در حوزه دارو

حریرچی در ادامه درباره بحث کمبودهای دارویی و مباحثی مبنی بر احتکار در حوزه دارو گفت: موضع ما این نیست که به هیچ وجه کمبود دارو نداریم. ایران هم به طور متوسط مانند سایر کشورهای اروپای غربی یا آمریکا یک تا دو درصد کمبود اقلام دارویی دارد. ما در مقطعی از زمان ۳۰۰ تا ۳۵۰ قلم دارویی کمبود داشتیم، اما در چند ماهه اخیر به دلیل نوسانات ارزی ۴۰، ۵۰ قلم کمبود دارو آن هم در مورد داروهای خارجی داشتیم. درباره احتکار هم باید گفت که احتکار به موارد اندک وجود دارد و بعضی از شرکت‌های دارویی به دلیل مشکلات نقدی و مطالبات خود، دارو را دیر توزیع می‌کنند که در این شرایط، چنین برخوردهایی نامناسب و غیراخلاقی است.  مردم نیز در این شرایط بیشتر از نیازشان دارو تهیه کرده‌اند. این موضوع یا توسط خود مردم انجام شده یا پزشکان بیشتر از نیاز بیمار دارو تجویز کرده‌اند.

وی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش درباره هزینه دارو و ملزومات مصرفی، گفت: هزینه دارو و ملزومات مصرفی پزشکی و مکمل‌ها و هزینه جانبی دارو در دو گروه تقسیم می‌شوند. مردم این هزینه‌ها را به طور مستقیم در داروخانه‌ها یا فروشگاه با خرید دارو پرداخت می‌کنند و هزینه دیگر مربوط به دارویی است که در بیمارستان‌ها تجویز می‌شود و در صورتحساب بیمارستان محاسبه می‌شود.

هزینه‌ای که داروهای سرپایی تحمیل می‌کنند

حریرچی با بیان اینکه هزینه داروهای سرپایی ۱.۳۵ تا ۱.۵۷ درصد از کل تولید ناخالصی ملی را تشکیل داده، گفت: هزینه دارو و ملزومات مصرفی پزشکی سرپایی توسط مرکز آمار در سال ۹۴، ۱۸ هزار و ۵۴۴ میلیارد تومان و به ترتیب در سال ۹۵ و ۹۶، ۲۱ هزار و ۸۰۰ و ۲۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است.  ۳۰.۳ درصد در سال ۹۳ و ۳۱ درصد در سال ۹۴ صرف دارو و ملزومات مصرفی شده است که از این میان، ۲۷.۳ درصد در سال ۹۳ و ۲۷ درصد در سال ۹۴ فقط صرف هزینه‌های دارو شده است.

سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه هزینه‌هایی که مردم از نظر ریالی صرف خرید دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی کردند، گفت: در سال‌های ۹۳ و ۹۴ مبلغ ۹هزار و ۳۰۱ میلیارد تومان و ۱۰ هزار و ۷۴۰ میلیارد تومان هزینه‌هایی است که مردم صرف خرید دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی کرده‌اند.  مابقی هزینه‌ها توسط بیمه یا منابع دولتی پرداخت شده است. به عبارت دیگر هر ایرانی در سال ۹۳، ۱۱۷ هزار تومان و در سال ۹۴ مبلغ ۱۳۴ هزار تومان از جیب برای خرید داروی سرپایی پرداخت کرده است.

هزینه‌های دارویی ایران بیشتر از متوسط جهانی

سخنگوی وزارت بهداشت گفت: مقایسه این شاخص‌های کشور از لحاظ سهم هزینه دارو و ملزومات مصرفی پزشکی از تولید ناخالص ملی و نیز سرانه مالی یا دلار بین‌المللی در مقایسه با کشورهای با درآمد اقتصادی متوسط به بالا که شرایط مالی مشابه با ما دارند و حتی کشورهای با درآمد اقتصادی بالا نشان دهنده هزینه بالای دارو بیشتر از حد متوسط در کشور ماست. برای تعادل‌سازی، ضرورت صرفه جویی بر هزینه‌های دارو و تکیه بر تولید ملی دارو از سیاست‌های ماست.

مکمل، دارو نیست

این مقام مسئول در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه مکمل، دارو نیست، گفت: به دلیل بازاریابی بسیاری از شرکت‌های دارویی به تازگی مکمل‌ها هم وارد نسخ پزشکان می‌شوند. در صورتی که مصرف مکمل و مولتی ویتامین غیر ضروری است. حتی در چند سال گذشته تا ۷۰۰ میلیون دلار واردات مکمل به ایران را داشتیم که ما آن را تا ۱۵۰ میلیون دلار کاهش دادیم و هیچ گونه مکمل آمریکایی را وارد نمی‌کنیم. همچنین ۵۰۰ میلیارد تولید ملی مکمل را داریم.

وی افزود: در عین حال مکمل توسط سازمان غذا و دارو قیمت گذاری نمی‌شود؛  چرا که دارو نیست و در بعضی از موارد مکمل‌های خاص مانند ویتامین D و قطره آهن عمدتا رایگان عرضه می‌شوند و در بقیه موارد مصرف مکمل‌ها به جز مکمل‌های بیماری‌های نادر را توصیه نمی‌کنیم.

سخنگوی وزارت بهداشت در ادامه گفت: متاسفانه مکمل‌ها مانند دارو عرضه می‌شوند و گران هستند. همچنین میزان املاح و ویتامین‌هایشان چندین برابر نیاز یک فرد به ویتامین است. معمولا پزشکان نیز مکمل‌ها را بیش از نیاز بیمار تجویز می‌کنند. توصیه ما این است که اگر مردم در تغذیه از نظر تنوع و کامل بودن توجه کنند، نیازی به مصرف مکمل نیست.

چرایی کمبود وارفارین در داروخانه‌ها

حریرچی در پاسخ به سوال ایسنا درباره کمبود داروی وارفارین در داروخانه‌ها گفت: ذخیره دارویی ما در شرایط عادی به اندازه هشت ماه است و اگر این ذخیره به چهار ماه برسد، نگران کننده می‌شود و ما سیاست خود را تغییر می‌دهیم.

وی ادامه داد: در تولید بعضی از داروها مثل وارفارین، تولید کننده داخلی به مشکل برخوردند و ما برای جبران کمبود آن را وارد کردیم. در این مقطع برای اینکه دارو به دست مصرف کننده واقعی برسد، در داروخانه‌های دولتی یا بزرگ توزیع می‌شود. ما از مردم عذرخواهی می‌کنیم. اما ناچار به گرفتن چنین تصمیم‌هایی هستیم.

اولتیماتوم وزارت بهداشت به سودجویان دارو

حریرچی در پاسخ به سوال دیگر ایسنا درباره اخباری مبنی بر مشکلاتی در توزیع داروهای بیماران هموفیلی گفت: کلیه داروها تا زمان پخش و توزیع رصد می‌شوند و علاوه بر رصد، معیار اخلاقی شرکت‌ها نیز مهم است. عدم توزیع داروهایی مانند هموفیلی کاملا غیر اخلاقی است. کسانی که در روزهای سخت سعی در سودجویی دارند، بدانند ما هم اهرم‌های لازم را در بازار داریم و این افراد وارد لیست قرمز یا سیاه ما می‌شوند و برخورد قانونی هم از طرف ما و هم مراجع قانونی صورت می‌گیرد.

وی افزود: دادستانی هم به این ماجرا ورود کرده است و طبق آخرین بازدیدهایی که از داروخانه‌ها انجام داده‌اند، تخلفات کمتری را گزارش کردند.

اگر در دانشگاه‌های غیرمعتبر خارجی درس می‌خوانید، در همان کشورها هم پزشکی کنید

حریرچی در ادامه صحبت‌هایش درباره برخی تجمعات دانشجویی مقابل وزارت بهداشت گفت: بسیاری از دانشجویان علاقمند ورود به رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی هستند و افرادی که در ایران قبول نمی‌شوند، خواستار ادامه تحصیل در این رشته‌ها در کشورهای دیگر هستند.  ۷۰۰ دانشگاه برتر دنیا طبق اعتبارسنجی بین‌المللی در سایت وزارتخانه است. ورود به این ۷۰۰ دانشگاه و گذراندن واحدهای درسی کار آسانی نیست و خیلی از افراد نمی‌توانند به این دانشگاه‌ها ورود کنند و تلاش‌شان بر این است که به دانشگاه‌های غیر معتبر بروند و بعد برای طبابت به کشور بازگردند.

حریرچی با بیان اینکه گذراندن ۷۲ واحد در دانشگاه‌های معتبر و معدل دیپلم خوب از شرایط بازگشت به ایران و ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خودمان است، گفت: اعضای هیات علمی طبق آئین‌نامه‌ها ۳۶ واحد درسی را برای این دانشجویان در نظر گرفته‌اند ولی این آئین‌نامه فقط برای دانشجویان قدیمی است و دانشجویان جدید مشمول آئین‌نامه‌های دیگر می‌شوند.

وی ادامه داد: هزینه‌های ارزی زیادی برای رفتن به دانشگاه‌های کشورهای دیگر می‌شود، اما باید دانشجویان به این نکته توجه کنند اگر می‌خواهند در دانشگاه‌های غیر معتبر درس بخوانند و در ایران پزشکی کنند،  بهتر است در همان کشور بمانند و همانجا پزشکی کنند. همچنین کسانی که فکر می‌کنند با ورود به دانشگاه‌های معتبر با گذراندن چند واحد درسی می‌توانند به کشور بازگردند، بدانند باید از شرایطی که نام بردم، بهره‌مند باشند؛  چرا که ما بیش از ۹۰ درصد از دانشجویان‌مان را از کنکور قبول می‌کنیم و تنها دو تا سه درصد و حتی زیر یک درصد از دانشجویانی که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند، پذیرش می‌کنیم.

حریرچی در ادامه صحبت‌هایش درباره پسماندها و زباله‌های بیمارستانی نیز گفت: زباله‌ها و پسماندهای بیمارستانی باید در چهار گروه عادی، عفونی، تیز و برنده و شیمیایی و دارویی تفکیک شوند. در ۹۸.۳ درصد بیمارستان‌ها وضعیت تفکیکی پسماندی مناسبی دارند و ۹۳.۸ درصد بیمارستان‌ها، دستگاه‌های فعال بی‌خطر ساز زباله‌ها را دارند و در ۴.۲ درصد باقیمانده بیمارستان‌ها دستگاه فعال بیخطرساز وجود دارد، اما در گزارش‌های نیمه دوم مرداد ماه عملکرد مناسبی بنابر خرابی دستگاه نداشتند.