یادم نیست که طرح سوال از رئیس جمهور را آوردند که امضا کنم یا خیر

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ برنامه تحلیلی «این.ج.ا» شبکه چهار که به بررسی الگوی کشورداری در جمهوری اسلامی ایران می پردازد با موضوع «پاسخگویی» با اجرای محمد لسانی و باحضور علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی روز جمعه به روی آنتن شبکه چهار رفت .

در ابتدای این برنامه محسن مهدیان روزنامه نگار برای باز کردن موضوع به عملکرد دولت در تخصیص منابع ارزی کشور در چهارماه گذشته اشاره کرد و گفت: اتخاذ این تصمیم از سوی دولت منجر به حراج 20 میلیارد ارز و 60 تن طلا شد که اثربخشی در بازار نداشت اما در چنین شرایطی هیچ کدام از مسئولان پاسخگوی وضعیت  ایجاد شده نبودند.

وی در ادامه افزود: 6400 خودرو به کشور وارد شد اما به طور دقیق مشخص نشد که این خودروها از چه طریقی وارد کشور شده اند. همچنین در هفته گذشته کسی پاسخگوی اتفاق پیش آمده در تجمع طلاب نبود و معلوم نشد این موضوع از کجا نشات گرفته و چه کسی پاسخگو خواهد بود.

مهدیان در پایان گفت‌:  موضوع این برنامه پاسخگویی مسئولان در برابر برنامه و عملکردشان است. ما باید به سمتی حرکت کنیم که بهم ریختگی موجود درمرجع پاسخگویی از بین برود و پاسخگویی فقط افقی نباشد.

بعد از صحبت های مهدیان، علی مطهری در ابتدا درخصوص ریشه و منشا پاسخگویی اظهار داشت: هرجا که اختیاراتی به فرد یا نهادی داده می شود باید پاسخگویی وجود داشته باشد. حاکمیت به مردم و مردم نیز باید به حاکمیت پاسخگو باشند که این امر به رفتارحاکمیت با مردم برمی گردد که آیا مردم را رعیت می داند یا صاحب حق.

مطهری با اشاره به خواسته های فرهنگیان و مشکلات معیشتی آنها اظهار کرد: حل مشکل فرهنگیان برعهده دولت است و مجلس هم باید با دولت همراهی کند. اما متاسفانه اگر اختیارات و امکانات دولت  و همچنین معضلات کشور در حوزه آب، ریزگردها و فشارهای مالی و... را درنظر بگیریم حل مشکلات معیشتی فرهنگیان زمان بر خواهد بود و ما در این زمینه نیازمند طرحی مشابه تحول سلامت هستیم که با توجه به شرایط فعلی امکان ایجاد تحول عظیم در حوزه آموزش و پرورش نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه پاسخگویی همیشه طرفینی است، بیان کرد: همانطور که دولت و مجلس باید نسبت به فرهنگیان پاسخگو باشد، فرهنگیان نیز باید نسبت به عملکرد و وظایف شان پاسخگو باشند. البته این دیدگاه درخصوص همه اقشار جامعه صدق می کند. هم مردم باید از حکومت مطالبه کنند و هم حکومت باید از مردم مطالبه کند.

عضو هیات رئیسه مجلس در پاسخ به این سوال که با اجرای قانون منع به کارگیری بازنشستگان تا چه میزان بدنه دولت جوان می شود و آیا انتظار پاسخگویی در این زمینه وجود دارد یا خیر، عنوان کرد:‌ هنوز این قانون از سوی شورای نگهبان تصویب نشده است اما شمول این قانون خیلی وسیع نیست و شامل چند هزار نفر می شود که مقدمات آن درحال فراهم شدن است و تاکنون مخالفتی در این زمینه ندیده ایم.

نماینده مردم تهران در پاسخ به این سوال که چرا همه نمایندگان تهران از جمله خود او طرح سوال از رئیس را امضا نکردند و آیا محذوریت یا مسئله جناحی وجود داشته یا خیر گفت: یادم نیست که طرح سوال از رئیس جمهور را برای من آوردند که امضا کنم یا خیر و شاید اگر می آوردند امضا می کردم و این را خلاف مصالح کشور نمی دانم ولی اینطور نبوده که نمایندگان تعمدی در امضا کردن داشته اند.

مطهری در ادامه با بیان اینکه هر پنج سوال از رییس جمهور اقتصادی است و باید برای هرکدام از آنها جداگانه رای گیری شود، افزود:  قبلا در طرح سوال از رییس جمهور رای گیری وجود نداشت اما بعد از سوالی که در مجلس هشتم از رییس جمهور وقت شد رای گیری نسبت به قانع شدن یا نشدن نمایندگان از پاسخ های رییس جمهور را به آیین نامه مجلس اضافه کردیم که از خوب یا بد حادثه به دوره آقای روحانی رسید.

وی درخصوص زمان حضور رییس جمهور در مجلس گفت: آنطور که شفاهی به ما گفتن روز یازدهم شهریور است اما هنوز نامه ای به دست ما نرسیده است.

عضو هیات رئیسه مجلس به دو وجه قانع شدن یا نشدن نمایندگان مجلس از پاسخ های رییس جمهور اشاره کرد و گفت: نمایندگان باید با توجه به شرایط موجود و اختیاراتی که دولت در اختیار دارد تصمیم گیری کنند که اگر قانع نشوند یک امتیاز منفی و همچنین تبعات روانی برای دولت خواهد داشت. اما اگر قانع شوند می تواند حمایتی برای دولت باشد.البته قانع شدن نمایندگان به این معنا نیست که هیچ مشکلی وجود ندارد قانع شدن به این معناست که دست دولت زیاد باز نیست و فشارهای خارجی و بانکی بر روی دولت وجود دارد.

مطهری با بیان اینکه هر مقدار پاسخگویی شدیدتر باشد به نفع کشور است و همه نهادها باید پاسخگو باشند، تاکید کرد: ما باید طرحی برای پاسخگویی قوه قضاییه در نظر بگیریم. در بعضی مواقع قانون رعایت نمی شود مثلا گاهی متهم تفهیم اتهام نمی شود و نقض قانون ایجاد می شود که باید اینها چگونه پیگیری شود. مراجعات زیادی درباره عملکرد قوه قضاییه به نمایندگان می شود و تنها راه ما سوال کردن از وزیر دادگستری است که او اختیاری در حل مسائل این چنینی ندارد.

نماینده مردم تهران ادامه داد: در قانون اساسی نهاد غیرپاسخگو نداریم، حتی نهاد رهبری نیز باید به مردم و مجلس خبرگان پاسخگو باشد و طبق اصل 111 قانون اساسی مجلس خبرگان باید دائما بر رهبری نظارت کند که آیا شرایط  رهبری وجود دارد یا خیر و حتی می تواند سوال کند و نیاز نیست این سوالات رسانه ای شود .

در ادامه محمدسعید احدیان روزنامه نگار و تحلیلگرسیاسی با تماس تلفنی به این برنامه پیوست و درخصوص وضعیت پاسخگویی در کشور گفت: یکی از مهمترین چالش های نظام جمهوری اسلامی عدم پاسخگویی است و این عدم پاسخگویی در نهادهای مختلف وجود دارد. باتوجه به اهمیت پاسخگویی رهبری در سال 83 اسم سال را بر مبنای پاسخگویی به عنوان محور راهبردی نظام برگزید اما بعد از گذشت 14 سال ما هنوز دچار چالش هستیم.

احدیان باتوجه به حضور علی مطهری در برنامه دو سوال درخصوص پاسخگویی مجلس مطرح کرد و عنوان داشت: مجلس ظرفیت های بالایی برای پاسخگویی در قانون اساسی دارد به طور مثال کمیسیون اصل نود با اختیارات ویژه ای که دارد مرجعی برای پاسخگویی به سوالات، ابهامات و شکایات مردم است اما ما در عمل چیزی از این کمیسیون نمی بینیم و خروجی شفافی را شاهد نیستیم. آقای مطهری به عنوان نایب رییس توضیح دهند که اشکال در اجرا قانون است یا چیز دیگری؟

وی در ادامه سوال دوم را اینگونه مطرح کرد که افراد باید در برابر مسئولیت هایی که دارند و به آن متعهد شدند، پاسخگو باشند و در این  زمینه قانون اساسی سوال و استیضاح را به طور مشخص قرار داده است اما مجلس در اینجا هم نمی تواند نقش جدی خودش را بازی کند و در نتیجه دولت مسیر خود را طی می کند.  مجلس سوال می کند اما سوالاتش را پس می گیرد یا استیضاح می کند که با لابی کنار گذاشته می شود. در نتیجه از نظر مردم استیضاح و سوال بیشتر شبیه باجگیری برای نمایندگان است. نظر آقای مطهری در مورد این دوموضوع چیست؟

مطهری در پاسخ گفت: وظیفه کمیسیون اصل نود رسیدگی به شکایات مردم از تمام نهادها و وزارتخانه هاست و وظیفه اش بررسی شکایات و حل و فصل است و یا اینکه نظر خود را اعلام و به قوه قضاییه ارسال می کند. این کمیسیون تشکیل پرونده می دهد اما امکان حکم صادر کردن ندارد وموضوع را با کدخدا منشی یا ارسال به قوه قضاییه حل می کند.

نماینده مردم تهران در پاسخ به سوال دوم احدیان عنوان کرد: نمایندگان هرگاه احساس کنند که وزیری عملکرد ضعیف یا استنکاف از قانون دارد، استیضاح می کنندو برای استیضاح حداقل 10 نفر باید امضا کنند و سپس به کمیسیون مربوطه ارسال می شود و درباره موارد استیضاح بحث می شود اگر بعد از این جلسه همچنان 10 امضا باشد وزیر باید پاسخگو شود اما در این مرحله پس گرفتن امضاها طبیعی است زیرا نمایندگان بعد از شنیدن صحبت های وزیر قانع می شوند.

وی در ادامه تاکید کرد: اگر بده بستانی بین نمایندگان با وزرای مورد استیضاح هم انجام شده باشد، این بده بستان ها شخصی نبوده و به طور مثال ممکن است تامین اعتبار یا برنامه ای عمرانی برای حوزه انتخابیه باشد و نماینده ذینفع نیست.

در پایان این برنامه احدیان به عنوان آخرین سوال از مطهری پرسید: قانون اساسی ظرفیت بسیار مهم رسانه ای کردن موضوع ها را برای نمایندگان مجلس گذاشته است، چرا هیات رئیسه مجلس اسامی کسانی که طراحان امضا هستند را اعلام نمی کند که اگر آنها با یک حساب و کتاب روشنی آمده و سپس به هر دلیلی خواسته باشند از سوال خود بگذرند هزینه اش رو بپردازند و نتوانند از طریق لابی وارد معامله باشند؟ چرا گزارش های اصل نود انتشار علنی پیدا نمی کند؟

عضو هیات رئیسه مجلس درخصوص رسانه ای کردن موضوع ها اظهار داشت: در آیین نامه مجلس چنین چیزی وجود ندارد اما منعی هم نداشته و مجلس گاهی این کار را نیز می کند. در عین حال ما باید نماینده را آزاد گذاشته و خیلی محذور نباشد تا بخاطر ملاحظاتی که دارد نتواندخارج شود. البته این امر برای کسانی که بده بستانی داشته مفید است اما به ندرت اتفاق می افتد و به طور کلی خیلی ضروری نیست.

برنامه تحلیلی «این.ج.ا» به تهیه کنندگی مصطفی پورمحمدی هر جمعه ساعت 17:30 به روی آنتن می رود.