تشریح لایحه نظام رتبه‌بندی معلمان

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری برنا،احمد عابدینی درباره چگونگی اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان اظهار کرد: بعد از تدوین نظام رتبه بندی معلمان باید بخشی از محتوا را که جنبه قانون‌گذاری داشت، در قالب برخی از مواد قانونی و احکام به دولت پیشنهاد می‌دادیم که بعد از مصوبه دولت، این طرح به مجلس ارسال شود.

طرح رتبه‌بندی معلمان شاه‌بیت سند تحول بنیادین است

وی با اشاره به اینکه لایحه طرح جدید رتبه‌بندی معلمان تدوین‌شده است، ادامه داد: به‌زودی لایحه به دولت ارسال می‌شود و بعد از کارهای کارشناسی در دولت نمایندگان مجلس باید برای تصویب آن تصمیم‌گیری کنند.

عابدینی با اشاره به اینکه طرح به‌طور کامل تدوین‌شده و لایحه آن تنظیم‌شده است، ‌گفت: با توجه به اینکه این طرح یکی از مهم‌ترین موضوعات در نظام تعلیم و تربیت محسوب می‌شود و شاه‌بیتی در سند تحول بنیادین است که می‌تواند تحول در معنای واقعی را در تمامی ابعاد محقق کند بر همین اساس تأخیر در تدوین پیش‌نویس طرح رتبه‌بندی معلمان،‌ چندان مشکلی ایجاد نمی‌کند چراکه کار کارشناسی روی این مسئله اهمیت بیشتری دارد.

استفاده از مطالعات تطبیقی بیش از 40 کشور در تهیه لایحه رتبه‌بندی

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش بابیان اینکه برای تدوین طرح جدید رتبه‌بندی معلمان مطالعات تطبیقی از 40 کشور موردبررسی قرارگرفته است،‌ اظهار کرد: بر اساس این مطالعات سازوکار اجرای طرح در کشورهای مختلف، تدوین ملاک‌ها، شاخص‌ها،  ‌نظام مالی و پاداش موردتوجه قرار گرفت همچنین تجربیات پیشین خودمان را هم مرور کردیم و برای اعتباربخشی از صاحب‌نظران در سراسر کشور نظرخواهی شد بنابراین از زمان‌بندی در نظر گرفته‌شده تجاوز کردیم تا کار را دقیق‌تر انجام دهیم البته به دلیل تغییر و تحولاتی که در وزارت خانه انجام شد، کار مقداری به تعویق افتاد.

وی از تقویت پشتوانه پژوهشی برای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان خبر داد و گفت: در تدوین طرح واقعیت‌های موجود جامعه و شرایط موردتوجه قرار گرفت تا در مرحله اجرا دچار مشکل نشویم.

عابدینی درباره تأمین اعتبار لازم برای این طرح اظهار کرد: یکی از دلایل اینکه اصرار داشتیم این طرح به دولت و پس‌ازآن به مجلس برود، موضوع اعتبارات است، چراکه آموزش‌وپرورش خود نمی‌تواند ردیف اعتباری برای خودش تأمین کند.

ارسال طرح توجیهی برای تأمین اعتبار نظام رتبه‌بندی معلمان

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش ادامه داد: قاعدتاً پیش‌بینی اعتبار به نهادهای مربوطه همچون سازمان مدیریت، سازمان امور استخدامی، دولت و مجلس است.

وی افزود: پیش‌بینی و برآوردهای لازم برای اعتبارات و مراحل موردنیاز طرح را انجام داده‌ایم اما وقتی لایحه در دولت و مجلس به تصویب برسد، اعتبار لازم به‌طور قطعی تأمین خواهد شد.

عابدینی تصریح کرد: وظیفه آموزش‌وپرورش بررسی و پیش‌بینی اعتبار موردنیاز است که به همراه همین لایحه طرح توجیهی آن‌هم به دولت فرستاده می‌شود.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه در اجرای اولیه طرح رتبه‌بندی معلمان 3 هزار میلیارد اعتبار پیش‌بینی‌شده بود که 50 درصد آن برای 6 ماه اختصاص پیدا کرد، گفت: البته طرح اولیه رتبه‌بندی معلمان نبود و بیشتر طرحی برای افزایش حقوق محسوب می‌شد.

وی افزود: در طرح جدید رتبه‌بندی معلمان به برخی مسائل و شاخص‌هایی توجه شده است که نیاز به اعتبار چندانی ندارد تا دولت و مجلس نتوانند از عهده آن بربیایند.

ارتقای رتبه‌ها یک‌شبه انجام نمی‌شود

عابدینی با تأکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین مواردی که در اجرای این طرح بر آن تأکیدداریم، اجرای فازبندی شده طرح است،‌ گفت: این کار به این معناست که اولویت‌های مربوط به مدرک تحصیلی، سابقه کاری، تجارب و مواردی از این قبیل موردتوجه قرار گیرد.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش ادامه داد: بر اساس منطق رتبه‌بندی معلمان تغییر و تحول همه افراد یک‌شبه صحیح نیست، هر فرد باید پرونده‌اش بررسی شود و اگر استحقاق داشت، از مزایای رتبه‌بندی معلمان بهره‌مند شود.

زمینه‌های اجرای طرح آماده است و مشکل اجرایی نداریم

وی با اشاره به اینکه بر اساس منطق فازی/ مرحله‌ای در نظر گرفته‌شده نگرانی بابت تأمین اعتبار نداریم، بیان کرد: زمینه‌های اجرای طرح کاملاً آماده است و مشکلی از این نظر نداریم.

عابدینی گفت: تأکید بر این است که اصول رتبه‌بندی معلمان در همه سازمان‌ها به‌گونه‌ای باشد که هیچ‌کس نتواند به‌یک‌باره تمامی رتبه‌ها را طی کند و حتماً باید روند پلکانی را بگذراند البته ممکن است زمانی یک فرد بسیار توانمند بوده و رتبه استحقاقی را به‌جای 5 سال در 2 سال طی کند اما منطق اصلی با 5 سال در نظر گرفته‌شده است البته این بدان معنا نیست که در این 5 سال هیچ اقدامی صورت نمی‌گیرد بلکه پرونده فرد در طول 5 سال تکمیل می‌شود.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش تصریح کرد: نقطه آغاز بهره‌برداری از مزایا در سال پنجم است اما فرآیند رتبه‌بندی معلمان همچنان در جریان خواهد بود و از زمانی که فرد رتبه‌ای اخذ می‌کند تا 5 سال بعدی فرآیند حرکت به سمت رتبه‌بندی معلمان وجود خواهد داشت و درواقع هر رتبه شروع و پایانی دارد همچنین حکم معلمان از زمانی که استحقاق رتبه مشخص‌شده زده می‌شود تا در دریافتی مشکلی ایجاد نشود.

صلاحیت‌های کسب شدنی؛ ملاک طرح رتبه‌بندی معلمان

عابدینی اظهار کرد: در طرح رتبه‌بندی معلمان جدید،  این نظام در معنای واقعی طراحی‌شده است و به چندین سؤال اساسی ازجمله چیستی رتبه‌بندی معلمان، ملاک و معیار رتبه‌بندی معلمان و مواردی دیگر از این قبیل پاسخ‌داده‌شده است.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش بابیان اینکه برای تعیین شاخص‌ها، 400 ملاک اولیه موردتوجه قرار گرفت، ‌گفت: از این تعداد و با توجه به غربالگری شاخص‌ها، درنهایت 12 ملاک اصلی برای رتبه‌بندی معلمان در نظر گرفته شد و عمدتاً تأکید بر این بود که صلاحیت‌های کسب شدنی را موردتوجه قرار دهیم.

وی افزود: شاخص‌ها به‌گونه‌ای در نظر گرفته‌شده‌اند که افراد امکان دستیابی به آن را داشته باشند نه اینکه جزء ویژگی‌های شخصیتی آن‌ها را موردتوجه قرار دهیم.

رتبه‌بندی معلمان مبتنی بر صلاحیت‌ها و عملکرد است

عابدینی تصریح کرد: مبنای رتبه‌بندی معلمان بر ۲اصل اساسی شامل صلاحیت‌های کسب‌شده و عملکرد افراد در نظر گرفته‌شده است و سعی شده است ملاک‌های عینی را مدنظر قرار دهیم یعنی مبتنی بر مستندات امتیازدهی می‌شود.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش گفت: علاوه بر شاخص‌های در نظر گرفته‌شده، آزمونی سراسر برای سنجش صلاحیت‌های علمی و حرفه‌ای در نظر گرفته‌شده است.

وی اظهار کرد: افراد علاوه بر اینکه مهارت‌های لازم را کسب می‌کنند درصورتی‌که روش تدریس خاصی را به‌کارگیرند، نگارش مقاله داشته باشند، گواهی صلاحیتی مرتبط را کسب کرده باشند،‌ باید در رشته تخصصی خود هم به‌روز بوده و توانایی لازم را داشته باشند.

رتبه‌ها در ۵رتبه طبقه‌بندی می‌شوند

عابدینی اظهار کرد: در طرح رتبه‌بندی معلمان جدید افراد در ۵رتبه طبقه‌بندی می‌شوند و این موضوع هر ۵سال یک‌بار اتفاق می‌افتد و ترفیع از یک رتبه به رتبه بالاتر صرفاً در همین بازه زمانی میسر است البته در شرایط خاص استثنائاتی ممکن است قائل شویم.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه برای ارزیابی هرکدام از شاخص‌های در نظر گرفته‌شده، معیاری تعریف کردیم،‌ گفت: با توجه به حساسیت موضوع حتی افرادی هم که این معیارها را ارزیابی می‌کنند موردتوجه قراردادیم تا صلاحیت لازم برای این کار را داشته باشند.

وی تصریح کرد: برای اجرایی کردن کار،‌ سازمانی پیش‌بینی کردیم که افراد را بر مبنای ویژگی‌های لازم کار انتخاب کنیم همچنین روش‌های صحیح و ارزیابی را به‌کارگیرند که کار به‌درستی طی شود.

عابدینی به تشریح رتبه‌ها و عناوین طرح اشاره کرد و گفت: رتبه 5 بانام «معلم پایه»، رتبه 4 «معلم مربی»، رتبه 3 «معلم حرفه‌ای»، رتبه 2 «معلم سرآمد» و رتبه یک «معلم راهبر» است.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش ادامه داد: معلمان پس از دستیابی به هرکدام از این رتبه‌ها، ضریبی برای افزایش حقوق را کسب می‌کنند که برای این منظور 2 مدل پیشنهاد داده‌ایم؛ مدل اول با تأثیر ضریب افزایش حقوق در اعدادی مشخص برای هر رتبه است و مدل دیگر اعمال ضرایب  نیم تا 3 درصدی در حق شغل و شاغل برای هر رتبه است.

وی اظهار کرد: افزایش حقوق با توجه به پیشنهادهای در نظر گرفته‌شده مبالغ قابل قبولی خواهند بود و به افزایش انگیزه معلمان کمک می‌کند.

اعطای تسهیلات در قالب فوق‌العاده ویژه رتبه‌بندی معلمان

عابدینی درباره مزایایی که طرح رتبه‌بندی معلمان برای معلمان به دنبال دارد، ‌گفت:‌ برای این موضوع چارچوب مالی پیش‌بینی‌شده است و افزایش مالی تحت عنوان فوق‌العاده ویژه رتبه‌بندی معلمان نام‌گذاری می‌شود.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش افزود: معلمان آسوده‌خاطر باشند که بر میزان حقوق پایه  و فعلی آن‌ها تأثیری ندارد و برابر صلاحیتی که کسب می‌کنند،‌ فوق‌العاده ویژه‌ای رتبه بندی معلمان کسب می‌کند که از رتبه 5 تا یک این طبقه‌بندی صورت می‌گیرد.

عابدینی گفت: پیش‌بینی ما این است که فرد دارای سابقه  30 سال فعالیت یا در سابقه 25 سال امکان دستیابی به رتبه یک وجود دارد و می‌توانند از تمام مزایای این طرح استفاده کنند همچنین افرادی هم ممکن است وجود داشته باشند که به دلیل برخی توانایی‌هایشان زودتر به این مرحله دست پیدا کنند.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش افزود: برای افرادی که در سابقه کاری بالاتر هستند، فاصله 5 ساله رتبه‌بندی معلمان کاهش پیدا می‌کند به‌عنوان‌مثال کسی که 25 سال سابقه دارد، هر 1 سال یک‌بار رتبه‌بندی معلمان می‌شود؛ فردی با 20 سال سابقه 2 سال یک‌بار رتبه‌بندی معلمان می‌شود.

عابدینی افزود: به‌هیچ‌وجه موافق نیستیم که فردی بدون طی کردن سلسله‌مراتب و طی کردن روش پلکانی، صعود کند اما کوتاه کردن فاصله زمانی بین رتبه‌ها امکان‌پذیر است.

معلمان فرصت مطالعاتی می‌گیرند

وی با اشاره به اینکه اجرای طرح جدید رتبه‌بندی معلمان علاوه برافزایش مالی تسهیلاتی هم برای معلمان به ارمغان می‌آورد، تصریح کرد: برخی از این تسهیلات و مزایا شامل فرصت‌های مطالعاتی، حضور در مجامع تصمیم‌گیری و بهره‌مندی از خدمات اجتماعی و شهری است.

عابدینی گفت: در نظام رتبه‌بندی معلمان فصلی به نام سازمان و ساختار رتبه‌بندی معلمان ایجاد کردیم که در این سازمان مسئولیت‌ها، ترکیب اعضا و مسئولیت افراد مشخص‌شده است؛ نقطه ثقل ما در سنجش صلاحیت معلمان، مدرسه است بر همین اساس مدرسه کار کارشناسی انجام می‌دهد، اسناد و مدارک را بررسی می‌کند و پس‌ازاین مراحل نظر مجموعه‌ای که تحت عنوان «کارگروه مدرسه» است، مشخص می‌شود که آیا یک معلم می‌تواند در نظام رتبه‌بندی معلمان قرار گیرد یا خیر.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش ادامه داد: بررسی اجمالی در مدرسه و پس‌ازآن در استان برای حضور در رتبه‌بندی معلمان  انجام خواهد گرفت، در مدرسه سعی شده است علاوه بر کارکنان مدرسه برخی صاحب‌نظران هم حضورداشته باشند تا با رویکردی علمی کار پیش رود و افراد مبتنی بر رویکردهای علمی و توانمندی‌های لازم در این زمینه مشخص شوند.

وی درباره منابع مالی بیان کرد: هر فرد مبتنی بر رتبه‌ای که کسب می‌کند، فوق‌العاده ویژه رتبه‌بندی را دریافت خواهد کرد و  چنانچه تعیین رتبه معلمان در مدت‌زمان طولانی انجام شود، نگران نباشند  چراکه اگر فرد رتبه استحقاقی را به دست آورده باشد و  تأثیر آن در حقوق حتی اگر دیرتر از موعد در نظر گرفته‌شده باشد، با احتساب زمان کسب درجه استحقاقی مزایا در نظر گرفته می‌شود.

شرایط ورود برای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان

وی درباره تفاوت سنجش صلاحیت حرفه‌ای و صلاحیت حرفه‌ای که در نظام رتبه‌بندی معلمان وجود دارد، گفت: یک شرایط ورود به رتبه‌بندی معلمان و یک معیار صلاحیت احقاق رتبه راداریم، ازجمله شرایط ورود 5 سال سابقه کار و داشتن گواهینامه صلاحیت معلمی است.

عابدینی ادامه داد: کسی که در دانشگاه‌ فرهنگیان ویل تربیت‌معلم تحصیل‌کرده باشد، به‌منزله دارا بودن گواهی صلاحیت حرفه‌ای تلقی می‌شود بنابراین یکی از شرایط ورود به رتبه‌بندی معلمان را دارد البته باید نمره حداقلی 75 از 100 را داشته باشند تا امکان ورود پیدا کنند.

وی تصریح کرد: افراد برای حضور در طرح رتبه‌بندی معلمان حداقل باید 5 سال سابقه کاری داشته باشند و بعد از سپری شدن این زمان پَروَنجا برای آن‌ها باز می‌شود که تمامی مستندات آن‌ها جمع‌آوری و بررسی می‌شود حتی افرادی که نتوانند در این رویداد در رتبه‌بندی معلمان حاضر شوند یک سال مهلت برای کسب مهارت‌های لازم خواهند داشت.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش گفت: فرد بعد از ورود به طرح رتبه‌بندی معلمان باید امتیازاتی را کسب کند که حداقل آن 75 از 100 است تا در طرح رتبه‌ای را کسب کند همچنین افراد نمرات مختلفی می‌گیرند که ازنظر رتبه‌بندی معلمان شرایط متفاوتی خواهند داشت.

وی تصریح کرد: شرکت فرد در آزمون ورود به رتبه‌بندی معلمان صرفاً به‌منزله پذیرفته شدن وی در این طرح نیست بلکه باید امتیازات لازم را کسب کرده باشد؛ در مواردی که معلمان سال‌های آخر خدمت خود را می‌گذارند برای آنکه امکان ارتقای رتبه را داشته باشند،‌ فواصل زمانی ارتقا را کاهش دادیم.

معلمان چندپایه چه خدماتی دریافت می‌کنند؟

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش درباره وضعیت رتبه‌بندی معلمان معلمانی که در مناطق محروم یا در مدارس دانش آموزان با نیازهای ویژه فعالیت دارند، اما سابقه کاری آن‌ها کمتر از ضوابط طرح رتبه‌بندی معلمان است، بیان کرد: برای معلمانی که در کلاس‌های چندپایه تدریس می‌کنند، مهارت‌های چند رشته‌ای دارند، در مناطق با شرایط سخت تدریس می‌کنند و معلمان مدارس با نیازهای ویژه امتیازهای خاصی در نظر گرفته‌شده است و زمینه‌ای فراهم می‌شود تا آن‌ها از تسهیلات ویژه‌ای برخوردار شوند و امتیازهایی را کسب کنند.

رتبه‌بندی، توانمندی‌ و تکاپوی معلمان را افزایش می‌دهد

وی درباره تأثیر مدرک تحصیلی معلمان و ارتقای آن درروند ترفیع رتبه اظهار کرد: این مسئله جزء شرایط ورود به طرح مطرح‌شده است و امتیاز خاصی برای ترفیع رتبه نیست؛ معلمان از امتیازهای سابقه کاری و مدرک تحصیلی در حکم کارگزینی خود بهره می‌برند و ما در این رتبه‌بندی معلمان قصد داریم شاخص‌های کسب‌شده و توانایی‌ها در ارتقاء رتبه تأثیرگذار باشد.

عابدینی بابیان اینکه اجرای این طرح مبتنی بر توانمندی‌ها و تکاپوی معلمان برای کسب مهارت‌های بیشتر است، تصریح کرد: رتبه‌بندی معلمان درواقع مسابقه‌ای است که معلمان برای دریافت حقوق و مزایای بیشتر باید تلاش بیشتری داشته باشند.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش افزود: اصل بر این است که برای ایجاد تحول و تحرک در هر سازمانی نیازمند رقابتی سالم میان اعضای این سازمان هستیم در غیر این صورت سستی و لختی حکم‌فرما می‌شود.

وی تصریح کرد: چنانچه فردی بعد از شرکت برای ورود به طرح رتبه‌بندی معلمان شرایط لازم را کسب نکرده باشد، یک سال دیگر به وی فرصت داده می‌شود تا امکان دستیابی به صلاحیت لازم را داشته باشد اما چنانچه برای بار سوم موفق به کسب صلاحیت لازم نشده باشد، توقف اجرای طرح و تنزل رتبه را برای وی اعمال می‌کنیم.

تلاش کردیم تا حقوق آمورش و پرورشی‌ها با سایر نهادها تفاوت زیادی نداشته باشد

عابدینی بابیان اینکه طرح رتبه‌بندی معلمان متناسب با شرایط و فرهنگ‌سازمانی آموزش‌وپرورش طراحی‌شده است، گفت: از آئین‌نامه‌های نهادهای مختلفی برای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان استفاده کردیم اما طرح در نظر گرفته‌شده شبیه عیناً به هیچ‌کدام از آئین‌نامه‌های پیشین و به کار گرفته‌شده  نیست.

معاون دبیر کل شورای عالی آموزش‌وپرورش گفت: تلاش کردیم نوع پرداختی‌ها به‌گونه‌ای باشد که حقوق آموزش‌وپرورش با سایر نهادها تفاوت چندانی نداشته باشد، درست نیست که فردی با مدرک مشابه در یک کشور و در یک سازمان  دیگر غیر از آموزش‌وپرورش مبالغی بالاتر دریافت کند و فردی در آموزش‌وپرورش با همان شرایط و مدرک دریافتی کمتری داشته باشد.

وی ادامه داد: یکی از دلایلی که بسیاری از نیروهای خبره آموزش‌وپرورش با سایر نهادها جابه‌جا می‌شوند، به خاطر تفاوت در دریافتی‌هاست که باید آن را از بین ببریم؛ اینکه در یک کشور چنین تفاوتی وجود داشته باشد هیچ منطقی برای آن نداریم.

عابدینی درباره زمان اجرای این طرح رتبه بندی معلمان گفت: این طرح به دولت ارسال شد و پس‌ازاین مرحله در مراجع قانونی دیگر باید زمان بررسی تصویب مشخص شود، وظیفه آموزش‌وپرورش ارسال لایحه بوده است، البته مجلس هم به‌طورجدی دنبال  تصویب و اجرای این طرح است