تحقق وعده رئیس جمهور برای احیای دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۰

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا، دکتر محمد مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در نشست خبری امروز از فعالیت های این سازمان سخن گفت.

محمد مسعود تجریشی اقدامات انجام شده تا امروز را شایان توجه خواند و گفت: از سال 1372 تا سال 1392 حدود 35 سانتی متر کاهش تراز آب دریاچه داشته ایم. اقدامات به عمل آمده تا کنون نشان می دهد، تراز امروز نسبت به سال گذشته آبی بیشتر از 30 سانتی متر افزایش داشته است. همچنین وسعت دریاچه حدود 350 کیلومتر مربع  و حجم آب دریاچه حدود 600 میلیون متر مکعب نسبت به سال گذشته افزایش داشته است که نشان از قابلیت احیای این دریاچه دارد.

طی حدود 5 سال که از تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه می گذرد، کاهش سطح و تراز آبی نداشته ایم؛ در صورتی که پیش بینی شده بود حدود 1.2 متر از دست بدهیم. این امر با اثربخشی اقدامات انجام شده و هماهنگی دستگاه های اجرایی محقق شده است.

وی درباره منابع مالی تخصیص یافته به پروژه احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد: از منابع مختلف  دستگاه های اجرایی، ماده 10و 12 ستاد بحران، محل بودجه سنواتی دستگاه های اجرایی و اعتبارات مهار رودخانه های مرزی صندوق توسعه ملی در مجموع 2965 میلیارد تومان به این طرح اختصاص یافته است.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه پروژه های سخت افزاری افزایش آب ورودی به دریاچه را چنین برشمرد: طرح انتقال آب زاب به دریاچه؛ طرح انتقال آب از سد سیلوه به دریاچه؛ طرح انتقال پساب 19 تصفیه خانه فاضلاب؛ طرح توسعه شبکه های فرعی حوضه آبریز دریاچه؛ طرح سردهنه سازی، اصلاح و بازسازی دریچه ها و آبگیرهای رودخانه ها و طرح مرمت و بازسازی تأسیسات در دست بهره برداری در راستای افزایش تراز آب دریاچه مورد بهره برداری قرار گرفته که از کل این پروژه ها تا سال 1401 در مجموع 1308 میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه ارومیه خواهد شد.

وی به ضرورت تحقق کاهش 40 درصدی مصرف آب کشاورزی و آب های زیرزمینی اشاره کرد و افزود: بر اساس مطالعات انجام شده این امر شدنی است و با 60 درصد باقیمانده، هم می توان به میزان قبل تولید داشت و هم تولیدات دیگر را افزایش داد.

کاهش درآمد کشاورزان نه تنها کاهش نیافته بلکه بر اساس اطلاعات جهاد کشاورزی افزایش نیز داشته است؛ زیرا فرستادن آب دریاچه به سمت مزارع باعث بالا آمدن آب های زیرزمینی و در نتیجه شوری خاک و این آب ها شده که ریشه گیاه در این شرایط نمی تواند تنفس کند و عملکرد مطلوب داشته باشد.

در این زمینه سرمایه گذاری در تولید سه رقم گندم مقاوم به شرایط کم آبی؛ طرح جامع کشت گیاهان دارویی که مصرف آب سالانه آنها یک پنجم گندم است؛ توسعه زنجیره های ارزشی گل محمدی، انگور، زعفران؛ ایجاد مشاغل غیرمتکی بر مصرف آب و استقرار کشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی با همکاری سازمان های بین المللی به ویژه ژاپن؛ همکاری های مشترک با فائو و جایکا؛ بهره برداری صنعتی از املاح دریاچه انجام شده است که تنها برداشت منگنز و پتاس این دریاچه 1200 میلیارد تومان در سال بهره مالکانه دارد که بخشی از این پول برای احیای دریاچه بازمی گردد.

تجریشی سایر فعالیت های انجام شده فرهنگی و اجتماعی این ستاد را چنین عنوان کرد: بررسی اثرات التهابی ذرات گرد و غبار نشئت گرفته از دریاچه بر سیستم تنفسی انسان و سلامت دام و تثبیت کانون های گردو غبار در حاشیه دریاچه که در این زمینه 61 درصد کاهش گردوغبار در مناطق فوق بحرانی داشته ایم.

وی در مورد پروژه انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه اظهار داشت: اگر عمر دریاچه در شرایط کنونی 500 سال باشد با انتقال آب دریای خزر به 50 سال کاهش می یابد؛ زیرا نمک و رسوبات جدید باعث بالا آمدن کف دریاچه خواهد شد. اما اگر آب شیرین وارد شود با حل کردن نمک و در کنار آن برداشت صنعتی نمک کف دریاچه می توان سطح دریاچه را پایین نگه داشت.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه هرچند احیای کامل دریاچه به صورتی که در گذشته بوده را غیرممکن دانست اما به تحقق وعده رئیس جمهور مبنی بر افزایش یک متری تراز آب دریاچه طی دولت دوازدهم اشاره کرد و افزود: این امر تا سال 1400 به وقوع می پیوندد و تا سه سال آینده  95 درصد کانون های بحرانی گرد و غبار به زیر آب رفته و مشکل ریزگردها در این منطقه حل خواهد شد.

تجریشی دستیابی به اهداف مورد نظر را منوط به چند شرط دانست: اجرای بی قید و شرط تصمیمات دولت برای زیرمجموعه های دولت، حداکثر تلاش مدیران دولت در تحقق مطالبه عمومی برای احیای دریاچه و تأمین کامل و در زمان مناسب اعتبارات برای تسریع در روند اجرای پروژه های طرح نجات دریاچه شروط لازم برای احیای دریاچه ارومیه است.