دوازده کشور میهمان بخش ملل، جشنواره تئاترفجر

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ دومین نشست رسانه ای سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با حضور نادر برهانی مرند دبیر جشنواره سی و هفتم، سعید اسدی مدیر بخش بین الملل و عباس غفاری مدیر روابط عمومی جشنواره امروز سه شنبه 16 بهمن در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.

نادر برهانی مرند دبیر سی و هفتمین در ابتدای سخنان خود گفت: تمام هم و غم ما این بوده و هست که با اهل رسانه گفتگوی مسالمت آمیز، درخور و در شأنی داشته باشیم، این تلاش از سوی دبیرخانه بوده و خواهد بود و اگر کمی و کاستی بوده بر من ببخشید.

وی در ادامه، مروری بر روند فعالیت های پیش از شکل گیری جدول اجراهای جشنواره بین المللی تئاتر فجر سی و هفتم داشت و گفت: ما از وقتی در دبیرخانه مستقر شدیم بلافاصله با نظر به دبیرخانه های دوره های قبلی به تدوین فراخوان جشنواره سی و هفتم پرداختیم تا فراخوان را در شأن چهل سالگی انقلاب و سی و هفتمین دوره جشنواره که می توان ادعا کرد دوره بلوغ اش است، تدوین کنیم.

برهانی مرند با بیان اینکه با توجه به آسیب هایی که شناسایی کردیم و توانایی رفع آن ها را داشتیم، فراخوان جشنواره سی و هفتم را تدوین کردیم، اظهار کرد: گفتمان جشنواره امسال گفتمان اجرامحور است، در حدود 95 درصد آثار رسیده به جشنواره اجرای عمومی داشته اند. چیزی که آرزومندی اهالی تئاتر بوده و هست این است که جشنواره باید برآیند اجراهای عمومی باشد.

وی ادامه داد: امسال ما برآیند اجراهای عمومی را با تمایل هنرمندان در ویترین جشنواره به نمایش می گذاریم، این اتفاق مبارکی است. در جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر کمتر از 5 درصد آثار تازه تولید هستند. می توانیم مدعی شویم جشنواره امسال می تواند تئاتر یکساله کشور را نمایندگی کند البته نه به معنای اینکه ویترین تمام و کمال تئاتر یکسال گذشته تئاتر ایران است.

دبیر سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر تأکید کرد: فراخوان امسال هنرمندان را اختیارمند کرده بود که آثارشان را در کدام بخش های جشنواره شرکت دهند. در حد امکان تلاش کردیم که از فراخوان تخطی نکنیم مگر در مواردی ناچیز و قابل اغماض بنا به شرایط روز مجبور شدیم تخطی کنیم.

برهانی مرند در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد: بخش مهمی از جشنواره تئاتر فجر جشنواره های استانی است، البته من به عنوان دبیر جشنواره درباره این بخش بحث دارم زیرا انتخاب ها خیلی با اختیار و انتخاب دبیرخانه جشنواره تئاتر فجر شکل نمی گیرد. تدارکی دیدیم که جشنواره های استانی سال بعد بیشتر با نظارت و دخالت دبیرخانه تئاتر فجر اتفاق بیافتد. حال که قرار است 15 اثر در بخش اصلی و 14 اثر در بخش استانی را جشنواره تئاتر فجر میزبانی کند عقلانی نیست که دبیرخانه جشنواره دخالتی در انتخاب آثار نداشته باشد و مکانیزم آن را در اختیار استان ها قرار دهد زیرا استان ها نیز نمی توانند از الگوی ثابتی پیروی کنند.

وی افزود: پیشنهاد من این است سال بعد جشنواره های استانی به نوعی برگزار شوند که خروجی های این جشنواره ها مطمئن تر باشد زیرا بعضی مواقع به تناقض برخورد می کنیم. معتقدم که جشنواره های استانی باید بسیار جدی برگزار شوند، در برخی استان ها ناخواسته یک جور آماتوریزم را رونق می دهند که شاید بخشی از آن به دلیل عملکرد دبیرخانه تئاتر فجر است. ما راه را برای برگزاری حرفه ای تر جشنواره ها باز گذاشتیم و در این دوره جشنواره های استانی برای دبیرخانه مهم تر شد. به جشنواره های استانی که حرفه ای تر برگزار شدند توجه بیشتری کردیم تا در دوره های آینده جشنواره، دوستانی که حرفه ای تر جشنواره را برگزار کردند بدانند که حضورشان جدی و تأثیرگذار است.

دبیر سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر با اشاره به اینکه بحث بازبینی زنده برگزیدگان آثار استانی از دیگر ویژگی های مدنظر ما بود، اظهار کرد: امسال تصمیم جسورانه ای به زعم خود گرفتیم که تمام آثار را با انتخاب هیأتی از نزدیک ببینم که علاوه بر سختی فراوان، خروجی های مطمئن تری را برای ما رقم بزند. البته اختیار را بر عهده گروه های شهرهای مختلف گذاشتیم که اگر تمایل ندارند که زنده بازبینی شوند، از طریق فیلم مورد بازبینی قرار گیرند.

برهانی مرند ادامه داد: وقتی گزارش دوستان بازبین استان ها را از نزدیک دیدم مصمم شدم که بازبینی زنده آثار استان های مختلف فوق العاده تصمیم درستی در خصوص تئاتر استان ها بوده است زیرا از نزدیک دیدن آثار باعث شده بسیاری از سوءتفاهم ها برطرف شود و ویژگی های پنهان آثار دیده شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به بخش مسابقه نمایشنامه نویسی جشنواره سی و هفتم اشاره کرد و گفت: در بخش مسابقه نمایشنامه نویسی با استقبال خوبی مواجه شدیم و بیش از 500 اثر به دبیرخانه رسید. پیش بینی ما این بود که مثل دوره های قبل حدود 200 اثر به دست مان برسد اما آمار بالایی که به دست مان رسید ما را غافل گیر کرد و نتایج را کمی با تأخیر اعلام کردیم و اینجا یکی از نقاطی بود که از گاه شمار فراخوان تخطی کردیم.

دبیر جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر افزود: طبق برنامه نشست های نمایشنامه نویسی را با 3 موضوع و نمایشنامه خوانی 7 کاندیدای بخش مسابقه نمایشنامه نویسی را برگزار کردیم که با استقبال مواجه شد. در این بخش تجربه ای داشتیم که به دبیران دوره های بعدی جشنواره نیز پیشنهاد می کنم باب گفتگوی بین داوران و شرکت کنندگان را باز کنند که اتفاق مبارکی است.

برهانی مرند از برگزاری سمینار پژوهشی «تئاتر پس از انقلاب» به عنوان یکی دیگر از برنامه های جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر نام برد و گفت: این سمینار را ذیل برنامه های چهل سالگی تدارک دیدیم که از 7 ماه پیش فراخوان خود را منتشر کرده بود و خروجی مقالات طی یک روز در بهمن ماه ارائه و مقالات برگزیده نیز در قالب یک کتاب منتشر می شود.

وی درباره بخش فجر استانی نیز توضیح داد: بحث فجرهای استانی با تدبیر اتابک نادری به شایستگی برگزار شد و برگزیده های استانی به همراه تعدادی نمایش شاخص تورهای استانی در 7 استان برگزار کردند. امسال 14 استان اعلام آمادگی کرده بودند برای میزبانی فجر استانی که ما را در برگزار کردن فجر استانی مصمم تر می کرد. معتقدم فجر استانی فقط جایگزین جشنواره منطقه ای نیست و باید به صورت مستقل به عنوان بخش مهمی از جشنواره تئاتر فجر به آن فکر شود زیرا این سهم تئاتر استان ها است.

دبیر سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر تأکید کرد: ما اگر در دراز مدت به دنبال این هستیم که در برخی استان های ما شرایط تئاتری به استانداردهای مدنظر برسد، باید در ساز و کار برگزاری فجر استانی تجدید نظر کنیم. سعی کردیم که در استان های محروم تر تئاتر فجر استانی امسال را برگزار کنیم زیرا مهم نیست که برخی استان ها امکانات رفاهی و مهم اجرای آثار استان های مختلف در استان های دیگر است.

برهانی مرند درباره هویت بصری و پوستر جشنواره سی و هفتم نیز توضیح داد: حدود 10 ماه و از زمانی که در دبیرخانه مستقر شدیم تشریفات جشنواره و هم هویت بصری جشنواره برای مان مهم بود تا در شأن چهل سالگی انقلاب باشد. به همین دلیل دوستان هویت بصری در دبیرخانه مستقر شدند تا همه اخبار و اطلاعات ما با هویت بصری مناسب عرضه شوند و از همان ابتدا دغدغه طراحی پوستری در شأن جشنواره سی و هفتم وجود داشت. تصمیم گرفتیم که 2 طرح پوستر و همچنین یک پوستر نیز با طرح چهل سالگی انقلاب داشته باشیم.

وی درباره مراسم رونمایی از پوسترهای سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر نیز افزود: به دلیل برگزاری چند برنامه جشنواره تئاتر فجر و همچنین برگزاری جشنواره فیلم فجر، تصمیم گرفتیم در دبیرخانه جشنواره بین المللی تئاتر فجر و فضای محدود خودمان، پوسترها را رونمایی کنیم اما فضای گفتگو و دیالوگ درباره پوسترها باز است.

دبیر جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر در ادامه سخنان خود اظهار کرد: ما تدارک دیدیم که تمام اقلام تبلیغاتی اعم از پوستر، کاتالوگ، کتاب ها و جدول قبل از جشنواره شکل گیرد و خوشبختانه این اتفاق افتاده و همه اقلام تبلیغاتی ما در اولین روز جشنواره در اختیار دوستان قرار خواهد گرفت.

در ادامه این نشست کلیپ آثار خارجی حاضر در بخش الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر پخش شد و در ادامه سعید اسدی مدیر بخش بین الملل سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به ارائه توضیحاتی در خصوص این بخش پرداخت.

وی اظهار کرد: امسال ما با شرایط ویژه ای در جهان و شرایط اقتصادی داخلی مواجه بودیم که شرایط ما را خاص می کرد. ما برای مواجه شدن با این شرایط خاص تلاش کردیم با تدابیری که در دبیرخانه شکل می گرفت، وجهه بین المللی جشنواره حفظ شود و برنامه هایی را تدارک ببینیم که جشنواره تئاتر فجر در چهل سالگی انقلاب همچنان بین المللی برگزار شود.

اسدی ادامه داد: از همان ابتدا طبق رویه همه ساله فراخوان بین الملل جشنواره منتشر شد و تعدادی آثار از طریق فراخوان و برخی آثار از مسیرهای چندگانه ای که برای جستجوی آثار وجود داشت، مورد ارزیابی قرار گرفتند. طبق فراخوان امسال بخشی از این آثار در ترکیب با آثار ایرانی وارد بخش مسابقه بین الملل جشنواره سی و هفتم می شوند. آثاری از کشورهای نروژ، فنلاند، فرانسه، ایران سوریه، سوئد، بلژیک، آلمان، جمهوری آذربایجان، مجارستان، گرجستان، رومانی و لبنان در بخش ملل جشنواره سی و هفتم حضور دارند.

وی در ادامه توضیحی درباره هر یک از آثار حاضر در بخش بین الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر ارائه داد.

اسدی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: سال های پیش بازار تئاتر ایران را داشتیم و امسال نخستین پیشخوان هنری ایران را شکل می دهیم که تداومی در زمینه معرفی و فرصت سازی برای تئاتر ایران در زمینه بین الملل است. امسال مهمانی از کشورهایی چون بلژیک، روسیه، هلند، ترکیه، رومانی، نیجریه، ژاپن، هندوستان، اتریش، لیتوانی، سوریه و لبنان در این بخش حضور دارند که از 25 تا 29 بهمن برگزار می شود.

مدیر بخش بین الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر درباره برگزاری کارگاه های آموزشی نیز گفت: در حوزه تقویت دیگرگونه های اجرایی نیز کارگاهی بین المللی برگزار می کنیم که کارگاهی سه روزه با عنوان «اکتشاف شهری» است و با حضور هنرمندان دعوت شده، استادان و دانشجویان در تئاتر شهر برگزار خواهد شد. ما یک برنامه دیگر داریم که توجه به تئاتر همسایگان را داریم که طی آن نشست معرفی تئاتر معاصر ترکیه را در جشنواره برگزار خواهیم کرد.

وی اظهار کرد: علاوه بر مهمانانی که در پیشخوان هنر ایران شرکت می کنند مهمانان انفرادی دیگری نیز در ابتدا یا طول جشنواره حضور خواهند داشت که بیشتر از مسئولان آی تی آی کشورهای دیگر یا مدیران تئاتری هستند.

در ادامه اسدی به معرفی داوران بخش مسابقه بین الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر پرداخت و از هاکان یولاندر از سوئد، اوزن یولا از ترکیه و مایکه کوک از هلند، فرهاد مهندس پور و مسعود رایگان به عنوان 5 داور این بخش نام برد.

سپس نادر برهانی مرند به ارائه آماری در خصوص سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر پرداخت و گفت: 155 اثر نمایشی در جشنواره حضور دارند که 13 نمایش از کشورهای خارجی و 142 نمایش ایرانی هستند. از این آمار 88 اثر صحنه ای، 26 اثر خیابانی، 18 اثر دیگرگونه های اجرایی و 10 اثر نمایش رادیویی هستند.

وی ادامه داد: از 142 نمایش ایرانی 54 درصد از تهران و 46 درصد از دیگر استان ها در بخش صحنه ای حضور دارند. در بخش بعلاوه فجر امسال 10 سالن خصوصی حضور دارند و قرار است با در نظر گرفتن فرهنگی ترین برنامه ها و رویکردهای آن ها، از 3 سالن خصوصی تجلیل کنیم.

دبیر جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر در بخش دیگری از سخنان خود به 3 بخش نمایشگاهی پوستر، عکس و اسناد تئاتر بعد از انقلاب اشاره کرد که 2 نمایشگاه پوستر و عکس در فرهنگستان هنر و نمایشگاه اسناد تئاتر بعد از انقلاب در موزه فلسطین برگزار می شود.

برهانی مرند همچنین از چاپ 4 کتاب علاوه بر کتاب هایی که مربوط به جشنواره است، خبر داد.

سپس عباس غفاری مدیر روابط عمومی سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر مسعود دلخواه، حمیدرضا نعیمی، اصغر همت، امیر جعفری و فریبرز قربانزاده را به عنوان هیأت داوران بخش مسابقه ایران دو جشنواره معرفی کرد.

در این بخش از نشست نادر برهانی مرند و سعید اسدی به پرسش های خبرنگاران حاضر در نشست درباره موضوعات مختلف پاسخ دادند.

برهانی مرند درباره اینکه آیا برنامه ای برای هنرمندان درگذشته تئاتر در سال جاری مدنظر است یا نه، گفت: در اختتامیه برنامه ای برای هنرمندان درگذشته تئاتر خواهیم داشت.

وی درباره اینکه چگونه با شرایط سخت اقتصادی بخش بین الملل جشنواره سی و هفتم تدارک دیده شده است، اظهار کرد: بدون تعارف و شفاف می گویم که امسال به دلیل رشد بهای ارز دست به گریبان مشکلات عجیب و غریب بودیم و حتی به این تصمیم گیری نزدیک شدیم که جشنواره را عزت مندانه به صورت ملی برگزار کنیم ولی من دوست نداشتم این جشنواره را که یک برند در حوزه بین الملل است، در بخش بین الملل وارد سایه کنیم.

برهانی مرند ادامه داد: در نتیجه تصمیم گرفتیم تا حد امکان تدبیر کنیم و نگذاریم بخش بین الملل لطمه ببیند. با مشکلات مالی این بخش را حفظ کردیم که فکر کنم برخورد هوشمندانه ای بوده است. سعی کردیم با کمک دکتر اسدی و دوستان شان در بین الملل که پای این تدبیر با تمام مشکلاتش ایستادند، کیفیت این بخش را در جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر حفظ کنیم.

دبیر جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر تأکید کرد: ما خیلی اقتصادی در این بخش اقدام کردیم و با تمام گروه های متقاضی وارد گفتگوی تئاتری شدیم تا به درک متقابل از مشکلات مان برسند و در جشنواره حضور پیدا کنند. ما حصل 8 تا 9 ماه تلاشی از این دست، به لیست آثار منتخب بخش بین الملل ختم شد.

سعید اسدی نیز درباره برگزاری بخش بین الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر تصریح کرد: خود بخش بین الملل برای ما مانند یک تئاتر دراماتیک بود زیرا در هر لحظه می تواند اتفاقی در آن رخ دهد. ما هر روز مانند بورس تهران باید قیمت ارز را بررسی می کردیم. خیلی گفتگو انجام شد و بخشی از هزینه هایی که در بخش بین الملل است به گروه ها سپرده شد. بخش تئاتر ملل و اینکه آثاری بتوانند در ایران اجرا کنند و به لحاظ کیفی هم سطح خوبی داشته باشند، کار پیچیده ای است که امسال پیچیده تر نیز شد.

وی تأکید کرد: جشنواره تئاتر فجر در دنیا شناخته شده است و خوشحالم از اینکه علیرغم اقدامات ناجوانمردانه ای که در جهان اتخاذ می شود همچنان با عزت به کار خود ادامه دهیم.

مدیر بخش بین الملل جشنواره سی و هفتم تئاتر فجر درباره اینکه آیا آثار سوریه و لبنان جایگزین 2 اثر لهستانی حذف شده از جشنواره شده اند یا نه، اظهار کرد: دعوت کردن از یک گروه غیر ایرانی کار راحتی نیست که طی یک یا 2 هفته انجام شود، کار سوریه و لبنان جایگزین 2 نمایش از کشور لهستان نشدند و از قبل برای حضور در جشنواره انتخاب شده بودند.

برهانی مرند نیز در این خصوص افزود: یکی از اعضای داوران بخش بین الملل از لهستان بود که ما جایگزینی را برای او در نظر گرفتیم.

دبیر سی و هفتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر درباره این موضوع که آیا به دلیل برگزاری بخش چهل سالگی انقلاب از حمایت های مالی برخورد بوده اند یا نه، تأکید کرد: ما هیچ بودجه ای به مناسبت چهل سالگی دریافت نکردیم و گمان من این بود که خیلی کمک در این زمینه خواهیم شد ولی دست تنها بودیم و با توان خود تلاش کردیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای انتخاب آثار جشنواره فشارهایی وجود داشته است؟ تأکید کرد: ما سال خیلی خیلی مشکل داری را گذراندیم ولی به حرف من اعتماد کنید، تمام شاهد من جشنواره ای است که جدولش پیش روی شما است. من به شما و حتی دوستانی که کارهایشان رد علمی شده است حق می دهم که بدگمان باشید و تحلیل های شخصی خود ارائه دهید. من عقبه ای دارم که آن را با هیچ کس و جریانی عوض نمی کنیم زیرا برای من سابقه هنری ام مهم است. هیچ فشاری برای انتخاب آثار نبوده و ما شاهد تنوع موضوعی در جشنواره هستیم.

بخش دیگری از نشست نیز به توضیحات نادر برهانی مرند در خصوص نکاتی که توسط اصحاب رسانه درباره شرایط فراخوان و همچنین نحوه انتخاب آثار بخش های مسابقه ایران یک و دو مطرح شد، اختصاص داشت.