ایران به زودی پیر می شود/ راهکار مقابله با بحران جامعه سالمند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛  رئیس سازمان بهزیستی کشور از یک معضل اجتماعی بزرگ خبر داد که دو دهه دیگر گریبان جامعه ایران را خواهد گرفت. او با بیان اینکه ایران در 20 سال آینده با یک موج سونامی سالمندی مواجه خواهد شد تاکید کرد که مسئولین باید از همین امروز برای این آینده برنامه‌ریزی کنند.

جامعه پیر، بدون شک توانی برای پیشرفت و توسعه نخواهد داشت. در حال حاضر نیز جمعیت آماری افراد مسن ایرانی رو به فزونی است و می توان تا حدی جامعه ایران را جامعه ای پیر ومسن قلمداد کرد. این در حالی است که طی سالهای گذشته بر رشد موالید کشور و چندفرزندی تاکید شده است. تاکیدی درست که البته با رغع پیش نیازهای لازم آن می توان انتظار نتیجه ای مطلوب از آن را داشت.

از سویی دیگر، امروزه مسئولین اجتماعی کشور تمامی تمرکز خود را متوجه برنامه ریزی در راستای زندگی جوانان کشور کرده و بنظر توجه چندانی به افراد بالای 40 سال ندارند. این در حالی است که به گفته بسیاری از روانشناسان انسان ها در دهه چهل زندگی خود با بحران های روانی بسیاری همراه می‌شوند و سلامت روانی آنها در خطر بیمار های متعدد خواهد بود.

آسیب جسمی و روانی در پی عدم برنامه‌ریزی برای کهنسالان

بدون شک عدم برنامه ریزی برای ابعاد گوناگون زندگی میانسالان کشور علاوه بر اینکه زندگی آننها در زمان حال را با آسیب های بسیار مواجه خواهد کرد آینده و کهن سالی نامطلوبی را نیز برای آنها رقم خواهد زد.

در این باره دکتر نیره توکلی، جامعه شناس، عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور و عضو «انجمن جامعه شناسی ایران» با تاکید بر اینکه در کشور ما برای تمامی گروه های اجتماعی برنامه ریزی کافی صورت نگرفته است به خبرنگار برنا گفت: افرادی که در گروه های خاص با ویژگی های خاصی هستند در خانواده های ایرانی به دلیل نبود برنامه‌ریزی های کافی دچار ضربات روحی و جسمی بسیاری می شوند. در کنار گروه‌هایی مثل کودکان، نوجوانان یا زنان باردار، کهنسالان و میانسالان نیز به دلیل فقدان برنامه ریزی آسیب های زیادی را متحمل می شوند.

سالمندان رها شده‌اند

توکلی در ادامه با برشمردن فقدان امنیت شغلی، نبود بیمه های اجتماعی کارآمد، بیکاری و... به عنوان علل بوجود آمدن معضلات گوناگون برای کهنسالان، افزود: در حال حاضر افراد کهنسال تقریبا به حال خود رها شده اند. متاسفانه حتی وقتی کهنسالان یارانه هم نمی‌گیرند کسی برای یافتن دلیل یارانه نگرفتن آنها تفحص نمی کند.

این جامعه شناس همچنین با انتقاد از عدم برنامه ریزی ها در سطح شهر و کشور برای گروه های خاص جامعه گفت: نه تنها کهنسالان، بلکه زنان باردار و افراد معلول که جزو گروه های خاص جمعیت کشورند به دلیل فقدان همین برنامه ریزی ها به حاشیه رانده شده‌اند.

وی ادامه داد: به حاشیه رفتن این گروه های اجتماعی هم از لحاظ جابه‌جایی مکانی و هم از نظر استفاده از حمل و نقل عمومی بوده است.

وی افزود: ما باید در برنامه‌ریزی های درازمدت و تامین بودجه های مورد لازم در کشور جایی برای تامین نیازهای کهنسالان کشور با توجه به رشد روزافزون آنها در جامعه پیر ایران داشته باشیم.  

پیشرفت پزشکی، فرصتی برای سلامت سالمندان

بر اساس نظریات بسیاری از روانشناسان هر دوره ای از زندگی انسان مقتضیات خاص خود را طلب می‌کند. همانطور که نیازهای بسیاری برای انسان ها در کودکی و نوجوانی‌شان تعریف شده است و عدم رفع درست این نیازها مانعی بر رشد صحیح کودکان و نوجوانان خواهد شد، کهنسالان نیز برای گذراندن سال های پایانی عمر خود مقتضیاتی دارند که بدون شک نبود آنها موجب آسیب های روانی و جسمانی متعدد و جبران ناپذیری خواهد بود.

نیره توکلی در این باره نیز با تاکید بر پیشرفت های علم پزشکی و تکنولوژی برای افزایش عمر انسان‌ها به خبرنگار برنا گفت: مسئولین کشور باید با تمام وجود خود سیاست هایی برای بازیابی سلامت سالمندان اتخاذ کنند. این مهم نیازمند دسته‌بندی سالمندان با توجه به مقدار آسیب های جسمانی‌ای است که آنها دارند. امروزه می توان با استفاده از تکنولوژی های پزشکی شرایط جسمانی افرادی با سنین بالا را هم در شرایط مطلوب جسمانی نگه داشت.

تسهیل ازدواج، مقدمه ای برای افزایش زاد و ولد

بر اساس گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور، دو دهه دیگر جامعه ایران با سونامی پیری همراه خواهد شد. در مقابله با این اتفاق بدون شک اصلی ترین راه افزایش زاد ولد در کشور است. ازدواج اما این روزها مستقلا در سیطره بحران های اقتصادی قرار گرفته است و اکثریت جوانان این روزها با وجود شرایط سخت اقتصادی تمایل خود برای ازدواج را از دست داده اند. نیره توکلی در این باره ضمن انتقاد از شرایط ازدواج تاکید کرد:  ازدواج باید از شکل کنونی خارج شود. در حال حاضر قرارداد ازدواج بسیار قرارداد نامطمئنی برای هر دو طرف ازدواج است.

وی ادامه داد: بر اساس الگوی ازدواج امروز کشور، مرد باید تامین کننده و مسئول کل خدمات زناشویی باشد و طرف مقابل نیز باید ارائه دهنده خدمات در مقابل تامین زندگی اش باشد.

وی افزود: از آنجایی‌ که این الگو منطبق با مقتضیات جامعه و امکانات شغلی نیست بنابراین به نتایج مثبتی منجر نخواهد شد.

این جامعه شناس، با تاکید بر اینکه پیش بینی ناپذیر بودن اتفاقات اجتماعی و اقتصادی کشور منجر به عدم تمایل جوانان به ازدواج می شود، تصریح کرد: پیش از برنامه ریزی برای ازدواج و چندفرزندی باید قوانین مربوط به ازدواج اصلاح شود و دو طرف ازدواج اطمینان خاطر داشته باشند که حق و حقوقشان بعد از ازدواج محفوظ خواهد بود.

وی همچنین گفت: در حاضر قانون تنها نگاه تولید کننده به مادران و پدران دارد و حق و حقوقی برای آنها پیش بینی نمی کند. اما اگر قانون به زوجین اطمینان بدهد که بعد از به دنیا آوردن فرزند خود از حقوقی بهره مند می شوند آنها اطمینان خاطر بیشتری برای این کار خواهند داشت.

توکلی با تاکید بر اینکه نمی توان حمایت از خانواده ها را محدود به وام ازدواج دانست، تصریح کرد: باید فضایی آرام برای لذت بردن خانواده ها در کنار یکدیگر در جامعه ایجاد شود تا تمایل به ازدواج به دنیا آوردن فرزند بالا رفته و معدل سنی جامعه در آینده پایین بیاید.