حمید رضا نوربخش : کاوه دیلمی که بود؟

به گزارش سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ در ابتدای مراسم سید عباس سجادی، مدیر عامل بنیاد آفرینش‎های نیاوران با حضور در جایگاه گفت:که مرگ کاوه دیلمی برای من یادآور شعر «مرگ قو» از دکتر مهدی حمیدی بود.

«شنیدم که چون قوی زیبا بمیرد ، فریبنده زاد و فریبا بمیرد»

وی افزود: مطمئنا مرگ کاوه دیلمی که چند سالی را نیز در خلوت گذراند مرگ عاشقانه‌ای بود. کاوه دیلمی هنرمندی بزرگ و واقعی بود.  هنرمندان واقعی هیچ گاه مترصد ارتزاق از راه هنر نیستند. هنرمندان حقیقی با هنر خود عشق ورزی می‎کنند و عشق می‎پراکنند».

سجادی کاوه دیلمی را یکی از هنرمندان راستینی دانست که هنرش را عاشقانه ادامه داد و افزود: هنگامی که صدای کاوه دیلمی را که به حق بنان گونه بود، می‎شنوم یاد این بیت از حسین منزوی، شاعر و غزل‎سرای برجسته و بی بدیل غزل معاصر که در واژه سازی و ترکیب سازی استاد بود می‎افتم:  

«دو چشم داشت- دو سبز آبی بلاتکلیف

که بر دو راهی دریا چمن مردد بود» 

صدای کاوه دیلمی به اعتقاد من صدایی دریاچمن بود. هم آرامش دریا را داشت و هم سرسبزی چمن را.

سجادی در پایان سخنان خود ضمن طلب آرامش برای روح کاوه دیلمی از خانه موسیقی که برگزاری این مراسم به همت آنها میسر شده بود قدردانی کرد.

پس از سخنان سجادی، حمیدرضا نوربخش، مدیر عامل خانه موسیقی با ذکر این مطلب که  این جمعی که امروز گرد هم آمده است گرچه از نظر کیفی بسیار با ارزش است اما بیش از هر وقت دیگری نشانگر غربت موسیقی اصیل ایرانی است ابراز داشت : ما امروز بیش از هر وقت دیگری به امثال کاوه دیلمی نیاز داریم اما او ما را تنها گذاشت و رفت. امروز با هزاران تاسف باید برای خیلی ها توضیح دهیم که کاوه دیلمی که بود. وقتی عنوان کردیم که قصد داریم برای این خواننده پیشکسوت و صاحب منزلت بزرگداشتی برگزار کنیم بسیاری پرسیدند که او که بود و آثارش چه بود و‌ حتی با نام او هم آشنا نیستند. این از تاثرها و تاسف‎های ماست که در روزگار عجیبی به سر می‎بریم. بارها و بارها این مطلب را گفته‎ام که امروز متاسفانه موسیقی اصیل ما در بن بست به سر می‎برد. امروز جان‎مایه و اصل و اساس و عصاره موسیقی ایرانی که تبلور آن در ساز و آواز است بسیار کم فروغ ظهور و بروز دارد. وی ادامه داد : پر واضح است که مقصر اصلی این واقعه رسانه ملی ماست که باعث ایجاد فاصله میان مردم و هنر موسیقی شده است. اما ما هم باید تکالیف خود را انجام بدهیم. باید درد دل‎ها را بگوییم و در خصوص موسیقی ایرانی آگاهی بخشی را انجام دهیم. امثال کاوه دیلمی وجودشان کیمیا بود.» 

نوربخش  همچنین در بخشی دیگر از صحبت هایش  با اشاره به سابقه آشنایی خود با دیلمی از اواسط دهه شصت گفت: در سال‎های دهه شصت دیلمی را در منزل زنده یاد احمد عبادی دیدم. من جذب شخصیت او و هنرش شدم. کارهای او را دوست داشتم و همواره حسرت می‎خورم که چرا دیلمی بیشتر کار نکرد.  شیوه او در خوانندگی کاملا تداوم‎بخش موسیقی و آواز استاد یگانه آواز ایران غلامحسین بنان بود.» 

در ادامه مراسم یادمان کاوه دیلمی، بهرام دهقانیار، موسیقی‎دان و آهنگسازی ضمن اجرای تکنوازی پیانو درباره کاوه دیلمی گفت: « کاوه دیلمی هم آدم هنرمندی بود و هم با شخصیت. دیلمی در کارش هم توانا بود.» 

پس از تکنوازی پیانو نوبت به سخنرانی دکتر محمد سریر، عضو شورای عالی خانه موسیقی رسید. سریر نیز در ابتدای صحبت های خودش با ذکر این مطلب که مراسم امروز همچون شخصیت خود کاوه دیلمی درویشانه برگزار می‎شود افزود:  دیلمی نمی‎خواست درباره تاثیر خود بر موسیقی سر و صدا کند. دوست داشت در آرامش کار کند. کاوه دیلمی در واقع هنرمند ارجمندی بود. هنرمندان عرصه موسیقی می‎دانند که ایجاد خلاقیت در کنار یادگیری جان مایه موسیقی بسیار دشوار است و افراد کمی به این جایگاه رسیدند. دیلمی توانست بدون سر و صدا به این مرحله برسد. او موسیقی دستگاهی و گوشه‎ها را می‎شناخت و خلاقیت هم داشت. دیلمی دارای ادراک درونی نسبت به موسیقی بود. ادراکی که در واقع در سنین بالا به تبلور می‎رسد. ما متأسفیم که او را از دست دادیم چون او در واقع در شروع بود. همیشه آرام بود و تواضع و خشوع داشت. او توانایی شخصی داشت و در روح مخاطب تاثیر می‎گذاشت.»

سریر در ادامه اظهار داشت :  «ما با خلأ در موسیقی ردیفی دستگاهی رو به رویم و بزرگان و پایه‎گذاران این موسیقی ما را ترک می‎کنند و ما می‎بینیم که صحنه خالی شده است. دلم می خواست دیلمی ما را تنها نمی‎گذاشت. آرزویم این بود که او هنرش را به عده‎ای از مشتاقان تعلیم می داد. پشتوانه موسیقی ما امروز دارد از دست می رود و خلاقیت‎هایی که پایه‎های موسیقی را محکم می‎کند بسیار کم و تقریباً نادر شده است. دیلمی یکی از ستون‎های موسیقی ما بود که جایش خالی است.»

در ادامه این برنامه کلیپی از سخنان حسین علیزاده آهنگساز و نوازنده نام آشنای کشور  در خصوص کاوه دیلمی پخش شد . علیزاده در بخشی از صحبت هایش با ذکر این مطلب که  به ندرت می شود کسی را پیدا کرد که به شیوه استاد بنان کار کرده باشد  افزود : اگر کسی شبیه کاوه دیلیمی در موسیقی ایرانی وجود داشت که ظرایف شیوه استاد بنان را به خوبی درک کرده باشد  قطعا بسیار ادعا داشت در حالی که دیلمی این گونه نبود .دیلمی شیوه بنان را به خوبی اجرا می کرد من خاطرات بسیاری با کاوه دیلمی داشتم.

در پایان این برنامه  مزدا انصاری، موسیقی‌دان، نوازنده پیانو و آهنگساز به همراه مسعود یکتا بر روی  سن حضور یافت . انصاری  پیش از اجرای خود در سخنان کوتاهی گفت:« امشب کار سختی دارم و احساس می‎کنم کاوه اینجا حضور دارد. ما خاطرات زیادی با هم داریم. من در این اجرا سعی می‎کنم به دوست عزیزم ادای دین کنم.»

پریدخت بنان همسر استاد بناد نیز که در مراسم حاضر بود به علت  تالم روحی و بغضی که در سینه ، از فقدان خواننده ای که او آن را پسر خود می دانست داشت  قادر به سخنرانی نبود .

کاوه دیلمی در سال ۱۳۱۹ در رشت متولد شد. پس از پایان دبیرستان به جهت ادامه تحصیل به انگلستان سفر کرد و در مقطع لیسانس رشته مدیریت فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۳۵۴ به ایران بازگشت و به فراگیری موسیقی روی آورد. وی ساز «تار» را نزد «هوشنگ ظریف» آغاز نمود و در ادامه از آموزش‌های «احمد عبادی» بهره برد. او آموزش آواز ایرانی را نزد «غلامحسین بنان» آموخت. نخستین اثر او «یاد یار مهربان» به یاد «بنان» با آهنگسازی «فرهاد فخرالدینی» عرضه شده‌است. کاوه دیلمی ۱۰ بهمن ۱۳۹۷ در سن ۷۸ سالگی درگذشت.