سالانه صد هزار جاندار به خاطر پلاستیک تلف می شوند/ با چالش مدیریتی در حوزه پسماند رو به رو هستیم

به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا؛  طبق تحقیقات انجام شده، روزانه در جهان حدود 4 میلیون تن زباله تولید می شود که زباله های پلاستیکی بخش عمده ای از آنان را تشکیل می دهند. امروه زباله های پلاستیکی معضل بزرگی برای محیط زیست در کل دنیا  شده است و این آمار تکان دهنده نیز شامل ایران می شود.

اگر بدانیم که سالانه بیش از  4 میلیارد کیسه پلاستیکی در طبیعت رها می شود که این مواد پلاستیکی سهم برخی جانداران خواهد شد، می فهمیم که اتفاق ناگواری برای تنوع زیستی و حیات وحش ما در حال رقم خوردن است؛ اتفاقی که منجر به انقراض برخی گونه ها خواهد شد.

در این رابطه خبرنگار برنا به سراغ استاد محیط زیست رفت تا از سرنوشت زباله های پلاستیکی و رها شدن آن در طبیعت اطلاع کسب کند. زباله هایی که در آینده زندگی انسان را نیز به خطر خواهد انداخت چرا که طبیعت در حال نابودی است.

آزیتا فراشی در این خصوص با اشاره به تولید بی رویه پلاستیک و پسماندهای پلاستیکی به برنا گفت: مدیریت ناکارآمد پسماندهای شهری و صنعتی سبب شده تا هر ساله در سرتاسر دنیا گروه های کثیری از گونه های جانوری را به ورطه نابودی بکشاند.

وی افزود: آمارها نشان میدهد که سالانه در سراسر جهان، بیش از 280 میلیون تن پلاستیک تولید می شود و پلاستیک موجود در زباله ها یکی از مهمترین بخش های پسماند است.

عضو هئیت علمی گروه محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به این سوال که آیا پلاستیک سبب از بین رفتن گونه های مختلفی می شود، عنوان کرد:  امروزه گزارشات بسیاری از تلفات حیات وحش به دلیل پلاستیک وجود دارد که اکولوژیست ها و زیست شناسان را با یک چالش بسیار مهم روبه رو کرده است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد:  در بسیاری از موارد به اشتباه، پلاستیک ها به عنوان غذا توسط آبزیان و دیگر گونه های حیات وحش مصرف میشود و همچنین برای گونه های پرنده که در ارتفاع پرواز می کنند بصورت تله های اکولوژیک عمل می کند و به علت بازتاب نور خورشید ماهیتی غیر را تداعی می کنند.

فراشی با عنوان مثالی تاکید کرد: به عنوان مثال این پلاستیک ها برای پرندگان شبیه گودالهای آب هستند که باعث فرود پرندگان مهاجر میشوند. پرندگان مهاجری که مسافت طولانی را پرواز کرده و اکنون به امید مکان مناسبی برای تغذیه فرود آمده است که با تلی از زباله ها و پلاستیک ها روبرو میشوند.

وی افزود: اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا (NOAA)   تخمین زده که سالانه 100000 پستاندار دریایی و میلیون ها ماهی و پرندگان دریایی به خاطر پلاستیک تلف میشوند.

این استاد دانشکده محیط زیست با اشاره به تحقیقات انجام شده اظهار کرد: مطابق مقالات چاپ شده در این زمینه، تقریبا 10 درصد از تمامی گونه هایی که قربانی پسماندها می شوند در فهرست لیست قرمز  IUCN  قرار دارند.

فراشی اضافه کرد: مطالعات در این زمینه نشان داده است که بسیاری از ماهیان و لاک پشت های دریازی که در اکوسیستم های آلوده زیست میکنند در دستگاه گوارش آنها پلاستیک یافت شده است که بجز اثر منفی بر بقا این جانداران  بر روی ویژگی های بیولوژیکی و اکولوژیکی این جمعیت ها نیز تاثیر منفی می گذارد.

عضو هئیت علمی گروه محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد با بیان وضعیت تلفات گونه های جانوری بر اثر ضایعات پلاستیکی در ایران بیان داشت: گزارشات پراکنده ای در ایران در این مورد وجود دارد که نشان دهنده حجم بالایی از تلافات حیات وحش در لندفیل ها (گورستان پسماند) و همچنین از مصرف پسماندهای صنعتی و شهری اتفاق می افتد.

وی اضافه کرد: متاسفانه در ایران  نه تنها حیات وحش بلکه زیستگاه های آنها نیز توسط پسماندها در معرض خطر قرار دارند.

فراشی در ادامه با ذکر مثالی مطرح کرد: به عنوان مثال پناهگاه حیات وحش لوندویل گیلان که یکی از زیستگاه های مهم پرندگان در ایران است. بخش های از این منطقه سالها است که به لندفیل شهر آستارا تبدیل شده است و صحنه های بسیار دلخراشی را در این منطقه پدیدار کرده است.  

این استاد دانشگاه با بیان پیشنهادی برای رفع این مشکلات عنوان کرد: برای حل این مشکل محیط زیستی می بایست راه کارهای متعدد و موازی با یکدیگر در اولویت اجرا توسط مدیران مرتبط قرار گیرد راه حل های نظیر کاهش مصرف پلاستیک، مدیریت مناسب پسماندهای شهری و صنعتی، ساماندهی وضعیت موجود، هماهنگی نهادهای مدیریتی زیربط با نهادهای آگاهی رسانی به مردم و پایش منظم و منسجم حیات وحشی که در معرض این تهدیدات قرار دارد، نیز از آن جمله است.