فاصله گرفتن جامعه از مهربانی اجتماعی/ دومینوی بحران‌ها عامل اصلی

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ جامعه ایرانی و مردمانی که در این جامعه زندگی می‌کنند سال‌های سال است که مهربانی را یکی از هزاران خصلت نیک خود می‌دانند و به میزانی که توانسته‌اند از آن در تمامی امور استفاده کرده‌اند اما طی چند سال اخیر موضوع مهربانی در بین افراد در سطح پایینی قرار دارد به صورتی که گاهی به ذهن افراد خطور می کند که این مهربانی از بین رفته و تبدیل به یک حلقه مفقوده در بین مردم شده است.

دکتر شهلا باقری، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در خصوص مبحث  مهربانی در درون یک جامعه به برنا گفت: مبحث مهربانی درون جامعه یکی از مباحثی است که شاید بتوان به‌صورت انفرادی از افرادی انتظار داشت و آنان نیز در قالب ایثار و یا از خودگذشتگی آن را انجام داد اما نمی‌توان به‌صورت گسترده و در قالب یک سازمان و اجتماع و به‌صورت کلی در میان دسته‌ای از افراد انتظار داشت که همگی آنان مهربانی را سرلوحه کار خود قرار دهند، زمانی باید انتظار مهربانی را از تمامی گروه‌های یک جامعه انتظار داشت که تمامی اجزای آن گروه‌ها به‌صورت انفرادی مهربانی را در خود نهادینه کنند تا در نهایت به صورت گروهی این موضوع بروز پیدا کند. بر اساس مواردی که گفته شد اطلاق جامعه مهربان یک اطلاق نادرست است و نمی‌توان صفت مهربانی را به‌طور کامل به یک جامعه داد و باید واژه ای دیگر را برای این موضوع پیدا کرد.

وی ادامه داد: زمانی که فرد اقدام به انجام کار و یا عملی می‌کنند فقط در حوزه اختیارات خود می‌تواند گستره آن را تعیین کند و تصمیمات را به‌صورت انفرادی بگیرد اما زمانی که از جمع سخن به میان می‌آید در این زمان فقط یک نفر تصمیم گیرنده نیست و تمامی اعضای آن باید با توجه به ملاحظاتی که در خصوص جمع وجود دارد تصمیمی را اتخاذ کنند، در زمینه مبحث مهربانی‌ام به همین شکل است هرچند موضوع مهربانی یکی از موضوعاتی است که از آن به‌عنوان عنصر مهمی درون جامعه از آن یاد می‌کنند اما گاهی شاهد این مسئله هستیم عده‌ای که یک جمع را تشکیل می‌دهند بنابر دلایلی که دارند از این کار سر باز می‌زنند و حتی حاضر نیستند با همنوع خود مهربان باشند.

باقری در خصوص دلایل از بین رفتن مسئله مهربانی درون اجتماع و افراد بیان کرد: زمانی که برخی از ارزش‌های از بین می‌رود و همچنین بهترین آموزه‌هایی که در این خصوص وجود دارد نادیده گرفته می‌شود باید انتظار داشت که مهربانی درون مردم کاهش یابد و حتی از بین برود، در قرآن کریم بارها به موضوع تعاون و مهربان بودن در قبال یکدیگر اشاره شده اما متاسفانه نادیده گرفته شده و این موضوع درون جامعه روز به روز کم‌رنگ‌تر شده است. اگر زمانی این موضوعات جدی گرفته شود بسیاری از افراط و تفریط‌هایی که صورت می‌گیرد از بین می‌رود و هیچ فرد و اجتماعی به خود اجازه نمی‌دهد تا در قبال باقی همنوعان خود مهربان نباشد و به آنان یاری نرساند.

وی ادامه داد: زمانی که مهربانی درون اجتماع  وجود داشته باشد به همراه خود باقی مسائل مثبت و صحیح را نیز وارد می‌کند و از جمله این موضوعات مثبت می‌توان به نشاط و سرزندگی اشاره کرد که همواره با مهربانی وارد اجتماع خواهد شد و تاثیرات فراوانی را روی افراد خواهد گذاشت که نتیجه آن تربیت افراد مهربان و مهیا کردن فضای مهربانانه است.

این جامعه‌شناس در خصوص دلایل نبود مهربانی درون جامعه ما گفت: نمی‌توان به صورت کلی گفت جامعه حال حاضر ما جامعه‌ای نامهربان است بلکه باید گفت برخی از رفتارهای معطوف به احسان و کمک‌رسانی به همنوعان در گذشته وجود داشته که در شرایط حال حاضر و تعامل در بین افراد و برخی از اقشارها از بین رفته است. هر چقدر جامعه ما به سمت فرد گرایی برود مهربانی در اجتماعی کمرنگ‌تر می‌شود. درگیری یک جامعه با دومینوی بحران‌ها در ابعاد گوناگون باعث می‌شود افراد برای گذر از مشکلات به خودخواهی فردی رسیده و با نگاهی  فردگرایانه به حل  معضلات بپردازد  که همین امر نامهربانی اجتماعی را شکل می‌دهد.

وی ادامه داد: هر فرد باید بداند نیاز وی در گرو نیاز باقی افراد است و نباید به تنهایی به دنبال رفع نیاز خود باشد، چون اگر فقط به صورت تنهایی به دنبال این موضوع باشد نتیجه ای جز گسست عاطفی و از بین رفتن مهربانی در درون جامعه را دنبال نخواهد کرد.

باقری در پایان در خصوص راهکارهایی که برای پر رنگ کردن مهربانی درون جامعه وجود دارد عنوان کرد: فرهنگ‌سازی‌هایی باید در این خصوص انجام گیرد و درون بدنه جامعه نهادینه شود تا فرد بدانند هر مبحث و مسئله را نباید به‌صورت انفرادی دنبال کند و علاوه بر اینکه به دنبال رفع نیازهای خود است باید با یاری رساندن به دیگران در صدد مقابله با مشکلاتی باشد که برای دیگران به وجود می‌آید و رسانه‌هایی که در حال حاضر وجود دارند بعد از متولیان امر فرهنگ‌سازی می‌توانند اثرگذارترین افرادی باشند که این موضوع را در درون جامعه جای می‌دهند.