به گزارش خبرنگار برنا ، کدام دانش آموزی هست که عاشق مشق و تکلیف باشد؟ دانش آموزان در سراسر جهان دل خوشی از از مشق های مدرسه ندارند و تا آنجایی که می توانند از انجام آنها سرباز می زنند.
اما تعارف که نداریم انجام تکالیف اجبار است چراکه عدم نداشتن تکلیف منجر به مجازات از سوی معلمان می شود و همین ترس جبری را برای بچه ها ایجاد می کند تا در هر صورتی صبح روز بعد با کیفی پر از تکالیف به مدرسه روند. نتیجه این فشارها بر دانش آموزان چیزی جز انزجار از مدرسه، تکلیف، درس و تحصیل نخواهد داشت.
شنیدهها حاکی از این است که متاسفانه این روزها سنگین تر کردن بار تکالیف درسی و تحصیلی دانش آموزان برای خانوادهها به «مد» و برای معلمان به «رقابت» تبدیل شده است. یعنی آنکه فرزندش از امکانات آموزشی بیشتری برخوردار است، برتر بوده و هر معلمی که تکلیف بیشتری به شاگردانش دهد، موفق تر است و صدافسوس که در این میان کسی به فکر دانش آموز بیچاره ای نیست که روزهایش بدون استراحت و تفریح فقط وقف مشق میشود.
این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته تکالیف در کلاس انجام می شود و اگر اضافه ماند و زمان پاسخگو نبود ، اجازه دارند در منزل فقط در عرض نیم ساعت مشق های باقی مانده را تمام کنند چراکه آنان معتقدند انجام تکالیف درسی در منزل باعث خستگی مفرط دانش آموزان می شود.
در ایران همانطور که اشاره کردیم همه چیز برعکس است معلمان برای دانش آموزان آنقدر تکلیف شب مشخص می کنند تا بلاخره او به درس گریزی یا درس ستیزی مجبور شود. در نهایت دانش آموز همانند دانشجویی که پایان نامه حاضری را می خرد به مراکز مشق بنویس پول می دهند و یا در بهترین حالت خانواده را وادار به به نوشتن تکالیفش می کند.
در این راستا شاید بهتر باشد با نظارتی دوباره به نحوه عملکرد مدارس و معلمان، آنها را مجاب کرد تا همه آموزشها و تمرینات مربوط به دروس را در درون مدرسه انجام داده و به پایان برسانند تا فراغت و آسودگی خانوادهها و دانش آموزان در جای خود باقی بماند.
در این رابطه با یکی از آسیب شناسان آموزشی به گفت و گو نشستیم که در ادامه می خوانید:
تربیت معلمان و طراحی کتاب ها دو عامل مهم حذف تکالیف دانش آموزان
عباس فرجی کارشناس آسیب آموزش با بیان اینکه حذف تکالیف در خانه کار نشدنی نیست گفت: حتی اگر تعداد دانش آموزان ما در کلاس ها زیاد باشند نباید فراموش کنیم که اصولی ترین رفتار در راستای یادگیری درست، آموزش کلاسی است بنابراین تکلیف بسیار به بچه ها کاری نادرست است.
وی با اشاره به اینکه چطور می توان این کار را عملی کنیم محل بحث است ادامه داد: سوال اینجاست که آیا می توانیم در تمام دروس تکلیف نداشته باشیم؟البته همانطور که گفتیم بله امکان پذیر است اما مانند تمامی تغییرات عملی کردن این موضوع دشوار است.
وی توضیح داد: در ابتدا لازم است تا نیروهایمان را به شکلی تربیت کنیم که این مسئله در ذهنش نهادینه شده و به این باور رسیده باشد که کار دانش آموز در کلاس باید به اتمام برسد و تکلیفی برای خانه نماند.
فرجی یادآوری کرد: در این میان کتاب ها باید به گونه ای طراحی شوند که دانش آموزان با تکرار و تمرین در کلاس درس بتوانند محتوای آن را به خاطر بسپارند.
وی ادامه داد: اگر کتاب استاندارد لازم را داشته باشد و معلم نیز برای این موضوع تربیت شده باشد دیگر نیازی نیست که دانش آموزان هر روز حجم سنگینی از کتاب ها را جابه جا کنند و یا با مشق های بسیار شب مواجه شوند.
معیار کلاس کار مدارس با افزایش تکالیف
وی با بیان اینکه متاسفانه تکلیف بسیار در مدارس غیر دولتی و غیر انتفاعی نوعی کلاس کار محسوب می شود گفت: در واقع خیلی از مدارس حجم تکالیف را امتیاز مثبتی می دانند تا به اولیا بفهمانند که تا چه میزان عملکرد مثبتی دارند. شاید عجیب به نظر برسد که در برخی از مدارس تعداد پلی کپی ها نوعی برتری نسبت به سایر مدارس تلقی می شود.
این آسیب شناس آموزشی، تغییر باورها را سریع ترین راه برای رویکردی درست در راستای تکالیف مدرسه عنوان کرد و ادامه داد: باید این موضوع را نهادینه کرد که تراشیدن تکلیف زیاد برای دانش آموزان دلیلی بر یادگیری بهتر و کیفیت عالی تر مدرسه نیست.
تقویت حافظه نه یادگیری
یادگیری صحیح تکنیک های ساده ای دارد و الزاما با تکرار مشق ها نتیجه بهتری نخواهیم گرفت البته ناگفته نماند که ممکن است در برخی از دروس با تکرار و تمرین نتیجه بهتر بگیریم اما غالبا به این صورت نیست.
وی ادامه داد: دانش آموز اگر محتوا را بفهمد نیازی به تکرار و تمرین ندارد. ضمن اینکه تکرار و تمرین به حافظه دانش آموز کمک می کند و نه به یادگیری او. در واقع ممکن است دانش آموز درسی را حفظ کند بدون آنکه از محتوای آن درک درستی به دست آورده باشد
وی تاکید کرد: بسیار مهم است که محتوای کتاب ها را به سمتی ببریم که دانش آموز درسی را بفهمد و درک کند. البته دستیابی به این موضوع نیازمند تجهیز آزمایشگاه ها، کتابخانه ها و کارگاه ها هستیم تا معلمان بتوانند در فضایی که قابلیت آموزش عملی را دارد دروس را به دانش آموزان بیاموزند.
وی در پایان درست ترین راه را حذف درست و اصولی تکالیف دانست و خاطرنشان کرد:البته اینکه به شکلی شعارگونه و هیجانی بگوییم که هیچ تکلیفی نباشد عملی نیست چراکه چندی پیش آموزش و پرورش بدون اینکه زیرساخت ها را تصحیح کند این دستورالعمل را به مدارس ابلاغ کرد و نتیجه ای عکس گرفت.