برخی از دروس سیستم آموزشی هیچ کاربردی ندارد/ کتب درسی باید بر اساس دانش آموز محوری تدوین شود

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ در جوامع امروزی از آموزش به عنوان اصلی‌ترین مولفه رشد یک اجتماع یاد می‌کنند و متفکران حاضر در این جوامع نیز اعتقاد دارند توسعه و پیشرفت در گرو آموزشی صحیحی است که در اختیار نسل‌های مختلف در حال پرورش قرار می‌گیرد.

در کشور ما نیز مبحث آموزش از دیرباز همواره مورد توجه قرار داشته و فعالیت‌ها و تلاش‌های فراوانی نیز در این راستا صورت گرفته اما گاها برخی از سیاست‌های غلط که وارد سیستم آموزشی شده مورد اعتراض منتقدین قرار گرفته است. از جمله انتقاداتی که در این راستا وجود دارد مبحث محتوای کتب درسی است که برخی از فعالان و کارشناسان حوزه آموزش اذعان دارند محتویات کتاب‌های درسی سنخیتی با سیستم آموزشی در کشور ندارد و باعث سرگردانی دانش آموزان می شود.

در این رابطه با مهدی بهلولی، کارشناس آموزشی، به گفتگو نشستیم.

بهلولی در خصوص وضعیت حال حاضر محتوای کتب درسی و مرتبط بودن آن سیستم آموزشی کشور به خبرنگار برنا گفت: وضعیت کتب درسی و محتوای آن در شرایط فعلی به شکلی است که نمی‌توان به صورت دقیق در مورد آن اعلام نظر کرد و گفت به صورت کامل مورد تائید است و یا هیچ سنخیتی با سیستم آموزشی کشور ندارد برای مثال در برخی از دروس شاهد هستیم درون مایه کتاب‌ها و محتوایی که باید به دانش آموز ارائه شود طی چند سال اخیر به شکل گسترده‌ای تغییر یافته و تا حدودی نیز توانسته  که آموزش صحیحی را برای دانش آموزان به همراه داشته باشد اما در برخی دیگر از دروس به این شکل نیست و محتوایی که باید آموزش را برای دانش آموزان به همراه داشته باشد، ندارد و مانند سابق آموزگار محور است و مورد انتقاد فعالین این حوزه قرار دارد.

او ادامه داد: در این رابطه با حوزه‌ای گسترده‌ای مواجه ایم و باید نظرسنجی‌هایی از تمام معلمان که به صورت تخصصی دروس را در مدارس تدریس می‌کنند صورت گیرد تا خود آن‌ها نیز نظراتی را در این رابطه ارائه دهند، البته همانطور که گفته شد طی چند سال اخیر با رویکردی جدید در خصوص برخی از دروس و محتوای کتاب‌های منتشر شده مرتبط با آن ها مواجه بوده‌ایم به شکلی که روش تدریس را به شکل جدی دچار تغییر و تحولاتی کرده اما فاصله‌های فراوانی با استاندارهای مدنظر داریم که باید هرچه سریع‌تر گام‌های مثبتی در این راستا برداشته شود.

این کارشناس آموزشی با اشاره به این موضوع که برخی از دروس هیچ کاربردی در سطح آموزش کشور ندارد و دانش‌آموزان نیز نسبت به آن‌ها بی میل هستند گفت: متاسفانه می‌بینیم در برنامه آموزشی کشور برخی از دروس وجود دارد که از لحاظ افزایش بار علمی و سطح سواد در بین دانش آموزان هیچ تاثیری را ندارد و مورد اقبال جامعه دانش آموزی کشور نیز قرار نمی‌گیرد و فقط بخشی از زمان آموزشی را به خود اختصاص می‌دهد، در نتیجه این موضوع نیز عاملی شده برای گریزان شدن دانش آموزان از کلاس درس و محتوای کتبی که هیچ علاقه‌ای به آن ندارند. در این راستا باید متولیان امر آموزش به دنبال تدوین کتب جدیدی باشند که بتواند دانش آموزان را با خود همراه سازد و مورد استقبال آنان واقع شود.

بهلولی در ادامه نیز اشاره‌ای به سیستم آموزشی برخی از کشورها داشت و تصریح کرد: طی چندین سال اخیر نظام آموزشی برخی از کشورها به‌خصوص کشورهای اروپایی همراه با تغییر و تحولاتی بود به شکلی که ساختار جدید آموزش با اقبال عمومی بیش از حد دانش آموزان مواجه شد، در این روش و ساختار جدید شاهد هستیم که مباحث درسی و کتب تدوین شده تماما بر اساس مبحث دانش آموز محوری است به شکلی که دانش آموز به راحتی می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند همچنین دیگر مانند گذشته با تمرکز روی یک درس کتب تدوین نشده بلکه کتاب‌های جدید بر اساس مباحث درون رشته‌ای نوشته شده و دانش آموز در کنار فراگیری یک درس تخصصی به راحتی می‌تواند با باقی مباحثی که در دروس مرتبط وجود دارد آشنا شود.

این کارشناس آموزشی در پاسخ به این سوال که مرتبط نبودن محتوای کتب درسی با سیستم آموزشی کشور و ناکارآمدی آن‌ها به چه میزان در نشر و پخش کتاب کمک آموزشی در مدارس تاثیرگذار بوده نیز عنوان کرد: در این رابطه نمی‌توان با قاطعیت گفت که به دلیل عدم ارتباط مابین محتوای کتب درسی و سیستم آموزشی پای کتاب‌های کمک آموزشی به مدارس باز شده، بلکه مبحثی که مورد توجه این است که اساس تالیف کتب کمک آموزشی برپایه و محور تست‌زنی و آزمون بوده که بیشتر نیز دارای جنبه‌های تجاری است.

بهلولی در خصوص علل اصلی ورود کتاب های کمک آموزشی به مدارس گفت: فرهنگ حکم‌فرما بر سیستم آموزشی ما به این شکل است که از ابتدای ورود به مقطع ابتدایی و تا اتمام مقطع دبیرستان همگی در فکر ورود به دانشگاه و از سر راه برداشتن سدی بزرگ تحت عنوان کنکور هستند، پس به سمت تست‌زنی و انجام عملیات آماده سازی برای حضور در کنکور حرکت می‌کنند، موسسات تالیف کتاب‌های کمک آموزشی نیز تمامی محتوای خود را بر اساس چنین معیارهایی منتشر می‌کنند و تست‌زنی قسمت جدانشدنی این کتاب‌هاست، پس باید انتظار داشت کتب کمک آموزشی به راحتی به مدارس ورود پیدا کنند.

این کارشناس در پایان نیز با اشاره به بهترین روش آموزش برای دانش آموزان تصریح کرد: در شرایط حال حاضر بهترین روش برای تدریس و همچنین تدوین و تهیه کتاب، سبک دانش آموز محوری است به شکلی که دانش آموز نهایت آرامش را در کلاس درس داشته باشد و بتواند مفاهیم را درست درک کند و علاقه خود را نسبت به محتوایی که در کتب درسی موجود است نشان دهد. همچنین مبحث کلاس‌های عملی نیز بیش از هر چیزی باید مورد توجه قرار گیرد تا دانش آموز با فضای آزمایشگاهی آشنا شود و خود نیز بتواند در این خصوص اعلام نظرهایی را انجام دهد.