مسیرهای رسیدن به جشنواره های بین المللی فرمول خودش را دارد!

شهرام خرازی‌ها، عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری برنا درمورد جشنواره های جهانی که هرساله در کشورهای مختلف برگزار می شود گفت: حضور در جشنواره های معتبر سینمایی خارجی و کسب جایزه از این جشنواره‌ها یک افتخار برای سینمای ایران محسوب می‌شود، مشروط بر اینکه آثاری که به این جشنواره ها ارائه می‌شود تصویری درست از مملکت و فرهنگ ما ارئه دهد و آن جشنواره ها هم مقاصد سیاسی نداشته باشند.

وی ادامه داد: در ادوار گذشته بارها ثابت شده در بسیاری از این جشنواره ها کفه سیاست بر کفه هنر می‌چربد و با اینکه عنوان سینمایی یدک می‌کشند و با اسم سینما برگزار می‌شوند اما جشنواره سینمایی نیستند و بیشتر اهداف سیاسی دارند. بنابراین اگر جشنواره ها سیاسی باشند شرکت در آنها و کسب جایزه افتخاری برای ما نخواهد داشت بلکه باعث سرافکندگی هم می شود.

این منتقد سینما با اشاره به آثاری که از ایران به جشنواره ها ارائه می شود بیان داشت: ما بارها تجربه کردیم آثاری از سینمای ایران به اینگونه جشنواره ها ارائه شده که چهره تباه و سیاهی را از مملکت ما به جهانیان نشان می‌دهد و درنهایت هم برنده می شوند و جایزه می‌گیرند، درمقابل آثاری هم داشتیم که تصاویری از ایران مدرن و پیشرفته را نشان داده که یا پذیرفته نشدند یا جایزه ای نگرفتند. بنابراین در وهله اول باید سیاستی که پشت جشنواره ها خوابیده است را مشخص کنیم.

این کارشناس ارشد «مدیریت رسانه» حضور در جشنواره های هنری را باعث افتخار دانست و اظهار داشت: اگر جشنواره ها کاملا هنری باشند شرکت در آنها و کسب جایزه کاملا مورد تائید است و حکم یک جایگاه داوری را برای سینمای ایران دارد که ما متوجه شویم چقدر به استانداردهای سینمای روز نزدیک شدیم و توانستیم آن استانداردها را در فیلم های سینمایی خود پیاده کنیم.

وی افزود: طبیعی است بسیاری از فیلمسازان ایرانی به خصوص نسل جوان دوست دارند فیلم‌هایشان به جشنواره های خارجی ارسال شود. برای بسیاری از فیلمسازان حتی اگر جایزه نگیرند صرف حضور در یک جشنواره کفایت می‌کند. این نشان می دهد فیلمسازان به جشنواره ها به عنوان مرجع داوری نگاه می کنند و برایشان اهمیت دارد.

خرازی‌ها با تاکید بر اینکه حضور در جشنواره‌های خارجی باعث تشویق بیشتر فیلمسازان برای ارائه کار بهتر می شود گفت: کسب جایزه از جشنواره های خارجی مسلما نقش تشویقی دارد و فیلمسازان ما را ترغیب می کند تا فیلم های باکیفیت تری را ارائه دهند. کما اینکه ما دیدیم در سال های گذشته فیلمسازی که برای یک فیلم خود جایزه می گیرد تمام تلاش خود را می کند برای آثار بعدی عملکرد بهتری ارائه دهد.

شهرام خرازی‌ها با اشاره به آثار تخریبی جشنواره های جهانی گفت: مواردی مشاهده شده که فیلمسازان در جشنواره های خارجی جایزه گرفتند و  همین باعث مهاجرت آنها شده است و ترجیح دادند برای ادامه روند فیلمسازی خود در خارج از کشور کار کنند. حتی دیدیم برخی از آنها در کشورهای دیگر فیلم هایی ساختند که کاملا برخلاف سیاست های نظام کشورمان ایران است.

وی ادامه داد: جایزه بردن در جشنواره نقش تیغ دولب را دارد. هم نقش تشویقی دارد و داخل کشور باعث ترغیب فیلمسازان می شود تا آثار بهتری ارائه دهند هم اینکه نقش تخریبی دارد و ممکن است خیلی از فیلمسازان را وادار به مهاجرت کند. ضمن اینکه ممکن است فیلمسازی که تصویری تباه و سیاه از ایران ارائه داده و جایزه هم برده است، سعی کند در آثار بعدی تصویری بدتر از کشور را نشان دهد تا مجددا مورد استقبال قرار گیرد.

خرازی‌ها در پایان تصریح کرد: در نهایت اگر با دید کلی به کارنامه فیلمسازانی که درجشنواره های خارجی حضور پیدا کردند نگاه کنیم می بینیم حضور در جشنواره ها و کسب جایزه نقش مثبت در کیفیت فیلم های بعدی داشته و باعث شده فیلمساز در جستجوی ایده های جدیدتری باشد.

به اسم نقد؛ کشور را به سخره می گیرند تا جشنواره خارجی بروند

حسین سلطان محمدی، منتقد سینما و تلویزیون درمورد تاثیر مثبت حضور ایران در جشنواره‌های خارجی گفت: حضور آثار سینمایی ایران در هر جشنواره‌ای اتفاق مبارکی است که نوع فعالیت، نگاه و توان حرفه‌ای فیلمسازان ما را در معرض دید مدیران و بینندگان جشنواره‌ها قرار می‌دهد و این امکان را فراهم می کند که به جشنواره های دیگر هم دعوت شویم و به نوعی تعامل فرهنگی بین ایران و کشورهای دیگر ایجاد شود.

این منتقد با اشاره به اهداف سیاسی جشنواره ها افزود: نکته بسیار مهم در برگزاری جشنواره های خارجی این است که همه آنها بلا استثناء متاثر از سیاست کلی کشور برگزار کننده هستند به نوعی که در این جشنواره‌ها رگه‌های پنهانی سیاست کشور میزبان دیده می شود. البته این به این معنا نیست که تمام فیلم‌هایی که در جشنواره های خارجی پذیرفته می شوند مبتنی بر اصول و قوانین کشور میزبان هستند. سینما یک رسانه فرهنگی مبتنی بر روابط انسانی است. به این ترتیب هر کشوری اثر خودش را می‌سازد اما باید استانداردهای فنی و تصویری را در سطح استانداردهای جهانی رعایت کند تا توسط این جشنواره ها پذیرفته شود.

وی ادامه داد: برای مثال نمی‌توان گفت فیلم «متری شیش و نیم» تمام محتوای داستانش را طبق قوانین کشور ایتالیا ساخته است. این فیلم دارای استانداردهای جهانی است که باعث شده توسط جشنواره ونیز پذیرفته شود.

سلطان محمدی با اشاره به تاثیر مثبت حضور در جشنواره های مختلف بر کیفیت کارهای بعدی یک فیلمساز بیان داشت: برای یک فیلمساز بسیار اهمیت دارد در چرخه سینمای بین الملل دیده شود. وقتی فیلمسازی فیلمش به جشنواره ای می رود طبیعتا علاقه مند می شود کارهای بعدی اش هم به این مرحه برسند بنابراین تلاش می کند فیلم هایش به استاندارد جهانی نزدیک شوند.

وی افزود: حضور بازیگر، کارگردان و... در یک جشنواره خارجی علاوه بر شهرت فرهنگی و اجتماعی منافع اقتصادی هم در بر دارد. می توان گفت اعتراض حامد بهداد و نوید محمدزاده به حضور «در جستجوی فریده» در مراسم اسکار به این دلیل بود که آنها علاقه داشتند  به عنوان سوپراستارهای «قصر شیرین» و «متری شیش و نیم» به جامعه جهانی معرفی شوند و از آنجا هم به جشنواره های دیگر دعوت شوند.

حسین سلطان محمدی با اشاره به آسیب های جشنواره های خارجی اظهار داشت: ما در این 40 سال که به سینمای جهان معرفی شدیم، سینماگرانی داشتیم که بعد از افتخارآفرینی به سمت ساختن فیلم هایی با استانداردهای غربی ها رفتند و در نتیجه کار آنها محدود به سینمای هنر و تجربه شد. در این شرایط فیلمساز روایت داستان، ساختار فیلم، زاویه نگاه و... را طوری پیش می برد که براساس اصول کشورهای میزبان جشنواره ها باشد. به نظر من این اتفاق نوعی آسیب است که باید برای آن فکری شود.

وی افزود: در سال های اخیر به جای اینکه سینمای ما معرف کشورمان بعد از انقلاب اسلامی باشد منتقد انقلاب شده است. متاسفانه به اسم نقد وضعیت حکومت بعد از انقلاب را به سخره می گیرند و طعنه می زنند.