دانش آموزان اتیسم می‌توانند در مدارس عادی درس بخوانند؟ / یک مدرسه دخترانه و ۷ مدرسه پسرانه در تهران برای افراد دارای اتیسم داریم

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ اتیسم عبارت است از ناتوانی کودک در برقراری ارتباط با مردم یا موقعیت‌ها. کودکان با نشانه‌های اتیسم اغلب به عنوان کودکان آرام اشتباه گرفته می‌شوند زیرا توقعات زیادی از والدین خود ندارند.

این کودکان در نوزادی هیچ وابستگی نسبت به اشخاص نشان نداده، برعکس به اشیا مکانیکی وابسته می‌شوند. قابل ذکر است به دلیل گستردگی علائم بیماری، آن را اختلال طیف اتیسم (ASD) می‌نامند.

در رابطه با تعداد کودکان اتیسم به صورت دقیق اطلاعاتی دردسترس نیست اما به طور متوسط از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا، یک نفر مبتلا به اتیسم است. نکته قابل ذکر آن است که این اختلال در پسران 3 تا 4 برابر بیشتر از دختران است.

علائم اتیسم معمولا در سه سال اول زندگی بروز می‌کند و برخی از کودکان از بدو تولد این علائم را نشان می‌دهند. برخی دیگر ابتدا نرمال به نظر می‌رسند، اما از ۱۸ تا ۳۶ ماهگی به یکباره نشانه های این اختلال پدیدار می شود.

لازم به توضیح است سن طلایی درمان اتیسم، تا قبل از 5 سالگی است. همچنین این اختلال هر چه در سن پائین‌تری تشخیص داده و بازتوانی‌ها شروع شود، احتمال طبیعی شدن بیشتر است.

در این رابطه با کارشناس پژوهشی انجمن اتیسم ایران به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

اتیسم اختلالی عصبی تحولی است

میری با بیان اینکه اتیسم اختلالی عصبی تحولی است و به صورت طیف دیده می شود، گفت: افراد دارای اتیسم حتی با برادر طیف اتیسم خود با وجود داشتن اشتراکات ژنتیکی متفاوت هستند. 

او وجود این تفاوت ها را در بین افراد دارای اتیسم در شیوه یادگیری و تحصیلی‌شان موثر دانست و ادامه داد: دانش آموزان اتیسم با توجه به شدت اختلالی که دارند، در چند طیف مختلف قرار می گیرند که بر اساس آن نوع مدرسه ای که می توانند در آن تحصیل کنند نیز متغیر است. به عنوان مثال برخی از افراد دارای اتیسم که در طیف خفیف این اختلال قرار دارند، در مدارس عادی تحصیل می کنند و اکنون نیز مشکلات‌شان به نحوی نیست که نتوانند در همان مدرسه ادامه تحصیل دهند. اما در این میان کودکان دارای اتیسمی هستند که برای یادگیری نیاز به حضور در مدارس با نیازهای ویژه هستند و یا اصلا آموزش مدرسه ای مناسب آنان نیست و باید در مراکز توانبخشی آموزش های مهارت های روزمره زندگی را فراگیرند. 

کنایه و جوک در مواجهه با کودک اتیسم ممنوع

کارشناس پژوهشی انجمن اتیسم ایران، وجود تفاوت های فردی و بین فردی در افراد دارای اتیسم را مهم ارزیابی کرد و توضیح داد: برخی از این افراد به دلیل وجود نقص در مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی با مشکلاتی مواجه هستند که عموما نمی‌توانند با سایر کودکان و یا افراد دیگر ارتباط برقرار کنند، چراکه آنها درکی از کنایه، جوک و غیره نداشته و ممکن است مورد تمسخر و تحقیر سایر دانش آموزان و کودکان قرار بگیرند. 

میری آگاهی درست معلمان و دانش آموزان مدرسه از شرایط چنین کودکانی را لازم دانست و تصریح کرد: در غیر این صورت رفتارهای نادرست در مواجه با چنین دانش آموزی روز به روز بر او تاثیر گذارتر و مخرب تر می شود و با افزایش استرس و اضطراب در او، دانش آموز دیگر رغبتی برای حضور در آن مدرسه نخواهد داشت که خانواده را با معضلی جدی در زمینه مشکلات رفتاری فرزندشان مواجه خواهد شد. 

یک مدرسه دخترانه و 7 مدرسه پسرانه برای دانش آموزان اتیسم در تهران

این کارشناس پژوهشی با اشاره به اینکه یک مدرسه دخترانه و 7 مدرسه پسرانه در تهران برای افراد دارای اتیسم داریم، گفت: با توجه به شرایط خاص برخی از این کودکان باید آموزش های انفرادی ویژه ای توسط معلمان خبره و آموزش دیده به آنها داده شود. 

او ادامه داد: بعضی از کودکان دارای اتیسم با توجه به کم توانی هوشی نمی توانند در مدارس عادی تحصیل کنند و باید در مدارس با نیازهای ویژه درس بخوانند.

معلمان با دانش آموزان اتیسم همراه باشند

میری با اشاره به اینکه لازم است تا برنامه آموزشی برای فرد دارای اتیسم به شکل انفرادی و مختص به او باشد، توضیح داد: چرا که به دلیل شکل خاص این اختلال، نوع آموزش و یادگیری و همچنین مشکلات هر فرد با دیگری متفاوت است، به این ترتیب نیاز است تا یک تیم بتواند شرایط را به نحوی هماهنگ کند که بر اساس نوع یادگیری، هر فرد در مسیر آموزش درست حرکت کند. البته معلم نیز باید در تمام مراحل و شرایط دانش آموز با او همسو و همراه باشد تا اگر نیاز به مشاوره در زمینه های کاردرمانی، گفتاردرمانی و روان شناختی داشت بتواند از مشورت های آنها در جهت کمک به دانش آموز استفاده کند. 

کارشناس پژوهشی انجمن اتیسم ایران در ادامه گفت: از دیگر مشکلات شایع کودکان دارای اتیسم، مشکلات در یکپارچگی حسی به عنوان یک اختلال همراه است مانند حساسیت به صدا، نور، لامسه و اختلال های دیگری همچون صرع. این موارد می تواند در آموزش کودک موثر باشد به این ترتیب معلمی که آموزش این کودکان را برعهده می گیرد باید شکل رفتارهای کودک، اختلال های همراه او و خدمات توانبخشی و دارویی که دانش‌آموز مصرف می کنند را بداند، تا بتواند در مواقع ضروری عکس العمل درست را داشته باشد. 

در رابطه با اختلال اتیسم ضعف فرهنگی داریم

او حمایت انجمن ها و خانواده را درزمینه فرهنگ سازی درست را مهم دانست و گفت: باید در مورد اختلال اتیسم آموزش‌های لازم را به سایر دانش آموزان و پرسنل مدرسه و حتی عموم جامعه داده شود، به عنوان مثال به آنها گفته شود که اتیسم یک اختلال واگیردار نیست، رفتارهای نامناسب دانش آموز دال بر بی ادبی نیست و توضیح دهیم که مسئولیت اجتماعی هر فرد در مواجه با یک فرد دارای اتیسم به چه صورت باید باشد و چگونه باید برخورد شود. 

میری تحصیل کودکان دارای اتیسم را در کنار سایر دانش آموزان عادی امری قانونی دانست و ادامه داد: این کودکان می‌توانند مانند سایر دانش آموزان به مدارس عادی بروند اما متاسفانه ما در این رابطه ضعف فرهنگی داریم. چراکه بسیاری از والدین به اشتباه تصور می کنند که حضور یک کودک دارای اتیسم ممکن است باعث افت تحصیلی فرزندشان شود در صورتی که این اختلال به شکلی نیست که بتواند برای سایرین مشکل ایجاد کند و حتی افراد موفقی دارای این اختلال بوده اند. 

100 کارگاه آموزشی در  راستای آموزش و فرهنگ سازی

او اضافه کرد: در این رابطه و براساس درخواست والدین، انجمن اتیسم ایران کلاس های آموزشی را برای دانش آموزان و معلمان برگزار کرده است، به نحوی که توانسته است در طول دوران فعالیتش در بیش از 100 مدرسه و مهد کودک کارگاه آموزشی برگزار کند. 

کارشناس پژوهشی انجمن اتیسم ایران در پایان خاطرنشان کرد: البته انجمن در جلسات متعدد پیشنهاداتی را به سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور داده است با بتوانیم با همکاری یکدیگر معلمان را با طیف های مختلف اختلال طیف اتیسم آشنا کنند. به این ترتیب می‌توان امیدوار بود که شناسایی و درک این افراد سریع‌تر از گذشته انجام شود و در فرایند آموزش آنان متناسب با ویژگی ها کودک و خانواده بهترین و موفق‌ترین عملکرد را در این کودکان ببینیم.