زنان; ابرقهرمانان دفاع مقدس

به گزارش خبرگزاری برنا، جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که با عنوان "دفاع مقدس" مطرح شده است، یک مسأله ی مهم در خصوص زنان ایران زمین را به اثبات رسانده و آن، نقش بی بدیل زنان در دفاع مقدس و پیروزی است.

با توجه به این نکته که به لحاظ قدرت بدنی، مردان همیشه برای دفاع بر زنان مقدم هستند، در دهه ی 60 که دهه ی درگیری و دفاع از کشور است، این مردان هستند که سد راه دشمن می شوند و زنان اگر هم حضوری در جنگ دارند، تماماً پشتیبانی از نیروها بوده است و نه درگیری فیزیکی. بر همین اساس است که نقش زنان در ابعاد مختلف تا حدودی کم رنگ دیده می شود. ضمن اینکه برداشت جامعه ی ایران از جنگ نه فقط دفاع از خاک سرزمینشان، که دفاع از نوامیسشان نیز بوده است. طبیعی است که در چنین شرایطی، زنان در خط مقدم و در دید دشمن نیستند، چرا که یکی از اهداف دفاع مقدس، دفاع از آنان نیز هست. این دید و احساس مسئولیت نسبت به زنان را در کم تر جامعه­ای می توان دید.

اگرچه حضور فیزیکی زنان در خط مقدم کم رنگ است، اما الگوی این زنان، شیر زنی بزرگ در عرصه ­ی دین است. شیر زنی که در پشت صحنه­ ی واقعه ی غم بار عاشورا، حضور او را پررنگ تر از هر مردی می بینیم که پس از عاشورا، سخنرانی های غرای او در مسجد اموی، لرزه بر اندام یزیدیان می انداخت. به یقین می­توان گفت که الگوی مذهبی زنان ایران در دوران جنگ ایران و عراق، حضرت زینب (س) می باشد.

زنان در دوران دفاع مقدس نقش بسیار مؤثری داشته اند. هر چند حضور فیزیکی در صحنه های نبرد برای معدودی از زنان ممکن بود، اما حضور آنان در پشت جبهه و به منظور پشتیبانی مادی و معنوی از رزمندگان و نیز خدمات فرهنگی و امداد پزشکی بسیار وسیع بوده است.با توجه به آنکه سال های دفاع مقدس، سال های دفاع ازکیان اسلام و پاسداری از آب و خاک و ناموس ملت قهرمان ایران شمرده شده و بنا بر مبانی فقه شیعی، دفاع بر همه ی آحاد ملت اعم از زن و مرد واجب می باشد و نیازی به اذن امام یا نایب ایشان نیست، اما جوانان غیور و دلاور ایران زمین سزاوار نمی دیدند که تا هستند و خون در رگهایشان جاری است، زنان را به میدان رزم فراخوانند. با این وجود زنان مسئولیت خویش را فراموش نکرده و گمنام و بی صدا، دوش به دوش همسران، برادران، فرزندان و خویشان خود به ایفای نقش پرداختند.زنان ایرانى نیز در دفاع از دین خود و نیز مام وطن، نقشى ارزنده دارند. حضور آن ها در کردستان با ایفاى نقش‌هایى در زمینه ی تهیه ی خبر و گزارش، امور تبلیغى و آموزشى و فرهنگى، امدادگرى و درمان، خنثى‌سازى فعالیت مزدوران، همکارى با سپاه و بسیج از نخستین جلوه‌هاى ستودنى نبرد مقدس در داخل کشور است.حضور بانوان در هشت سال دفاع مقدس در محورهایرزمى، اطلاعاتى، حمایتى، پشتیبانى، امداد و درمان، وصف‌ ناشدنى است.

البته آنچه که تـاکنـون از تصـویـر زنان در دفاع مقدس نشـان داده شـده، سایه های مبهمی است از حضـور پرقدرت آنها، در حالی که به استناد پیام امام خمینی (ره)، آن ها نیمی از بار جنگ را بر دوشهای خـود می کشیدند و کمتر نامی از آنان برده می شد.

رنج هایی که زنان پاک دامن ایران زمین در طول هشت سال جنگ تحمیلی و حتی پس از آن تحمل کردند، چیزی نیست که بیان آن در قالب واژگان حقیر بگنجد.

 زنان ایرانی در سال های جنگ و پس از آن، تبدیل به مادران و خواهران و همسران شهیدان و جانبازانی شدند که عزت و آبروی دین و ناموس خویش را بر جان های پاک خود ترجیح دادند و برای تحقق خواسته ی خویش به آسمان ها پر کشیدند.

 مادر شهید، یعنی شمع ... یعنی خودت بسوزی و دیگران را روشنایی بخشی. مادران شهیدان از داغ شهادت فرزندان خویش، سوختند و به ملت ایران، به آیندگان خویش روشنایی بخشیدند ... و چه ایثاری بالاتر و برتر از این؟

 همسر شهید، یعنی پروانه ... باید عاشق باشی تا راه و رسم پروانه شدن را بیاموزی. همسران شهیدان در آتش عشق آنان ذوب شدند و جدایی از محبوب خویش را به جان خریدند و با خداوند آفریننده ی عشق معامله ای کردند ارزش مند و جاودانی ...

خواهران شهیدان، آرام و بی صدا ردای اشک به تن کردند و زینب وار در غم از دست دادن عزیزانشان صبر و استواری را پیشه ی خود ساختند.

در این میان، زنانی هم بودند که نامشان در میان اسامی انبوه شهیدان اعلام می شد ... اینان، زنانی بودند که با اصرار و پافشاری خود، گاه به عنوان پرستار و پزشک و گاه به عنوان خبرنگار و عکاس به جبهه ها اعزام می شدند و بعضاً به اسارت درآمده و یا به درجه ی رفیع شهادت نائل می گشتند.

همچنین نباید از کمک های بی دریغ و تلاش های شبانه روزی زنانی که نقش های خدماتی را در پشت جبهه عهده دار بودند، غافل شد. زنانی که برای رزمندگان غذا و خشکبار تهیه می کردند و یا برای آن ها لباس می دوختند و لباس های آن ها را می شستند و به این طریق خود را در دفاع از این مرز و بوم در این جنگ نابرابر سهیم می کردند.

به طور کلی می توان گفت شاید هیچ کدام ازآسیب های جنگ به اندازۀ آسیبی که دامنگیرزنان جامعه ی ایران شد، سخت و تأثیرگذار در بخش های مختلف جامعه نباشد و همین امر، از زنان ایرانی ابرقهرمانانی می سازد که بدون حضور مهربان و بی منتشان دفاع جانانه از سرزمین مادری ، اتفاقی بس طاقت فرسا و غیرممکن بود. 

انسیه معماریان

 روزنامه نگار و مدرس دانشگاه