اروپا چگونه آلودگی هوا را مهار می‌کند؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ هر خودرو سالانه بیش از 5تن دی‌اکسید‌کربن تولید می‌کند و با توجه به حجم گازهای متصاعد شده از خودروها و آلاینده کارخانجات و ذرات معلق، توقع داشتن هوای پاک یک ‌رؤیاست. آنچه کشورها را در مواجهه با مشکل آلودگی هوا از یکدیگر متمایز می‌کند نوع مقابله با آلودگی است. در  اروپا به جای متهم کردن یکدیگر و استفاده ابزاری مقطعی، به‌دنبال چاره‌ گشتند و با وضع قوانین و برنامه‌های کوتاه‌مدت  وبلندمدت به مردم نوید رهایی دادند و در مقابل، مردم نیز به جای مقاومت، با اعتماد و همراهی با سیستم مدیریت ترافیک، موجبات تسریع و موفقیت در اقدامات را فراهم می‌کنند.

در طول دو دهه گذشته، سوخت دیزلی در اروپا به‌عنوان سوخت سازگار با محیط‌زیست ترویج شد. اگرچه موتورهای دیزلی کمتر از موتورهای بنزینی گاز دی‌اکسید‌کربن تولید می‌کنند، اما به مرور زمان تولید و انتشار ترکیبات نیتروژن‌دار، ازجمله دی‌اکسید نیتروژن، مونواکسید نیتروژن و نیتریک‌اکسید از خودروهای دیزلی، نگرانی‌های جدی به بار آورد، چون این ترکیبات در گروه آلاینده‌ها و گازهای سمی طبقه‌بندی می‌شوند.

اروپا عزم خود را برای عبور از موتورهای گازوئیلی جزم کرد. در چهارم مارس 2018 دادگاه اداری لایپزیک رأی ممنوعیت استفاده از موتورهای دیزلی در شهرهای بزرگ آلمان را در حالی صادر کرد که بیش از 10میلیون خودروی دیزلی از سوی شهروندان آلمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال هامبورگ ،دومین شهر بزرگ آلمان از ‌ماه آوریل2018 این رأی را به اجرا می‌گذارد.

شهردار رم پایتخت ایتالیا به‌خاطر حفظ هوای پاکیزه و جلوگیری از اثرات تخریبی آلودگی هوا بر ابنیه و آثار تاریخی استفاده از خودروهای دیزلی را از سال 2030 به‌طور کامل در این کشور ممنوع اعلام کرده است. بلژیک استفاده از خودروهای گازوئیلی و نروژ استفاده از خودروهای گازوئیلی و بنزینی را ازسال 2025 ممنوع اعلام کرده‌اند.

در اسپانیا از سال 2020ورود خوردروهای دیزلی به پارکینگ‌های مرکز شهر و از سال 2025 ورود به پایتخت ممنوع اعلام شده است. براساس یک توافق، از سال 2030تمام خودروهای هلند باید فاقد هرگونه آلودگی باشند. در مناطق شهری دانمارک سرعت خودروها نباید بیش از 40کیلومتر در ساعت باشد و حدود 500کیلومتر جاده و مسیر دوچرخه‌سواری احداث شده است.

در بریتانیا ضمن افزایش مالیات خودروهای آلاینده هوا، فروش خودروهای دیزلی و بنزینی از سال 2040 ممنوع می‌شود. شهردار آتن امیدوار است بتواند از سال 2025 ممنوعیت استفاده از وسایل نقلیه دیزلی را به اجرا بگذارد. وزیر حمل‌ونقل ایرلند اعلام کرده است قصد دارد تا سال 2050 ترافیک بدون کربن داشته باشد. فرانسه هم قصد دارد تا سال2040 فروش خودروهای بنزینی و دیزلی را ممنوع کند. در سوئد تمامی خودروها به غیر از مالیات ثابت، به ازای تولید هر گرم دی‌اکسید‌کربن و بیش از 117گرم در کیلومتر باید 20کرون مالیات بپردازند و مالیات خودروهای دیزلی 2.33برابر بیش از خودروهای بنزینی است.

تولید خودروهای برقی، ترویج استفاده بیش از پیش از وسایل حمل‌ونقل عمومی، توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری، تلاش برای طراحی دوچرخه‌های متنوع و اهدای زین، کلاه ایمنی رایگان و افزایش ایستگاه‌های پمپ تنظیم باد رایگان و تنوع‌بخشی به خدمات مراکز تجاری، بخشی از اقدامات عملی اروپایی‌ها در برنامه نجات شهرها از آلودگی ترکیبات کربنی و نیتروژنی است.

بدیهی است که هر کدام از این روش‌ها موانع خود را دارند؛ مثلا مدت زمان لازم برای شارژ خودروها، فراوانی ایستگاه‌های شارژ خودروها در داخل و خارج از شهرها، محدودیت سرعت و ظرفیت حمل بار، وجود مراکز تعمیر و سرویس و نگهداری، ازجمله موانع ابتدایی برای استفاده از خودروهای برقی هستند.

از بررسی اقدامات سالم‌سازی ترافیک شهری در اروپا، معلوم می‌شود که ظرف 30سال، یعنی حداکثر تا سال 2050 شهرهای اروپایی عاری از خودروهای بنزینی و گازوئیلی خواهند شد.

اما سؤال این است که اروپایی‌ها با این همه خودرو چه خواهند کرد؟ در نگاه اول بیش ازهر چیز بازیافت خودروهای دیزلی و بنزینی به ذهن متبادر می‌شود. اما با توجه به حسابگری اروپایی‌ها و صرف انرژی و تولید آلودگی از بازیافت میلیون‌ها خودروی ریز و درشت، فروش و صادرات این محصولات به سایر کشورها به‌صرفه‌تر است.

اروپا از سال‌ها پیش به‌خاطر حفظ نام قاره سبز، به جای تولید و صدور فیزیکی کالا، صدور صنایع سنگین آلاینده هوا همچون صنایع سنگین ذوب فلزات و تولید سیمان و غیره، صادرات خدمات فنی و مهندسی را به کشورها آغاز کرد. بنابراین باید دعا کرد که مقصد بعدی خودروهای گازوئیلی و بنزینی اروپا، ایران نباشد. این واهمه آنگاه افزایش می‌یابد که بدانیم با وجود خودروهای بی‌کیفیت موجود در ایران، داشتن یک اتومبیل خارجی در ذهن بسیاری از ایرانی‌ها به یک‌رؤیا تبدیل شده است.