تلویزیون در حق زبان فارسی بی مهری کرده است/ «شب های برره» مهران مدیری نمونه شوخی خوب با زبان فارسی بود

علی زارع، یکی از داوران اولین جایزه زبان فارسی در جشنواره سی و هفتم فیلم فجر، در گفت و گو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا با اشاره به وضعیت زبان فارسی در رسانه ها گفت: ما در این سالها در حق زبان فارسی بسیار ظلم کردیم. به خاطر حرف‌هایی که به آن چسباندیم، به خاطر اینکه زبان فارسی را فقط همان نوع ادبی در نظر گرفتیم و به خاطر اینکه از پتانسیل آن استفاده نکردیم. استفاده از زبان فارسی در سینمای ما بعد از فوت سعدی سینمای ایران، علی حاتمی کاملا از بین رفت.

او درباره وضعیت زبان فارسی در تلویزیون بیان داشت: در این سالها صدا و سیما بی‌مهری‌های زیادی به زبان فارسی کرده است. با اینکه در ماه های اخیر بخشنامه ای به نام پاسداشت زبان فارسی تنظیم شده است اما هنوز هم وقتی برنامه‌های تلویزیون را نگاه می کنیم خبری از رعایت زبان فارسی نیست.

زارع افزود: اگر به آثار موفق سال های اخیر نگاه کنیم، می بینیم رگه‌ای از زبان فارسی در آنها وجود دارد. برای مثال می توان سریال «شب های برره» مهران مدیری را مثال زد؛ بااینکه از لحاظ فنی و تکنیکال چیزی نداشت اما با زبان فارسی شوخی جالبی کرده بود و بسیار پرمخاطب قرار گرفت. نویسنده همان سریال یعنی پیمان قاسم خانی امسال در جشنواره سی و هشتم فیلم فجر، فیلمی داشت که زبان بسیار سخیف و مستهجنی در آن استفاده شده بود. این بسیار عجیب است که چرا افراد نگاهشان به زبان فارسی نگاه بی رحمی شده است.

زارع درباره مسئول پاسداری از زبان فارسی گفت: زبان فارسی بسیار پویاتر و جوان‌تر از این است که کسی  بخواهد تأثیر سویی روی آن بگذارد. سوال بسیار مهمی که مطرح می شود این است چه کسی مسئول وضعیت فعلی است؟! نمی‌توانیم بگوییم فقط فرهنگستان مسئولیت وضعیت فعلی را بر عهده دارد و همه کاسه کوزه‌ها را سر آن بشکانیم. همه نهادها و رسانه‌ها، تئاتر، سینما، تلویزیون و... که در حال تولید محتوا هستند، نقش داشتند و مقصر هستند.

او افزود: بعضی مواقع کاسه کوزه‌ها را سر مردم و عوام می‌شکانیم و می‌گوییم قشر تحصیل کرده تقصیری ندارد اما وقتی  تلویزیون و سینمای ایران را مشاهده می کنیم اتفاقا می‌بینیم قشر تحصیل کرده زبان فارسی را خدشه‌دار کردند. برای مثال ما وقتی فیلم‌های دهه 50/60/40 سینمای ایران را می‌بینیم ادبیات جاهل‌ها، کلاه مخملی‌ها و استعارات، کنایانت و... به گوشمان می خورد که نشان می دهد در آن زمان چه ادبیات غنی داشتند اما الان وقتی با فرد تحصیل کرده صحبت می کنیم می بینیم جز چهار کلمه مرسی چیزی بلد نیست بگوید.

این داور جایزه زبان فارسی در جشنواره فیلم فجر در پایان اظهار کرد: یکی از ناکامی‌هایی که این سال‌ها در سینما داشتیم به خاطر عدم توجه به زبان فارسی در کارهای اقتباسی بوده است. زبان هر کشوری یک سری اصطلاحات و عبارات خاصی دارد که اگر بخواهیم آنها را در ترجمه‌ها و اقتباس‌ها برگردان کنیم، مخاطب به درستی متوجه منظور نویسنده نمی شود، دلیل آن هم این است از زبان فارسی و ریزه کاری های آن غافل شدیم و در کارهای اقتباسی به درستی استفاده نکردیم. به هر حال هر اثری نیاز به مشاور زبانی دارد تا این نکته‌ها را به سمع و نظر کارشناسان رسانه برساند.