چگونه ترکیه به کانون شیوع کرونا در خاورمیانه تبدیل شد؟

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های خبرگزاری برنا؛ در حالی که ترکیه در روز‌های نخستین شیوع ویروس کووید-۱۹ در جهان، با مباهات از پیروزی خود در جلوگیری از ورود این ویروس به کشورش سخن می‌گفت، هم اکنون پس از آمریکا و اروپا، بالاترین آمار مبتلایان به این ویروس در دنیا را به خود اختصاص داده است.

روز یکشنبه (۱۹ آوریل) با ثبت ۳ هزار و ۹۷۷ مورد جدید ابتلا به ویروس کرونا در ترکیه و عبور شمار کلا مبتلایان از ۸۶ هزار نفر، این کشور به کانون اصلی شیوع در منطقه تبدیل شد.

اما ترکیه چگونه با پیشی گرفتن از چین، پس از آمریکا و کشور‌های اروپایی، بیشترین آمار مبتلایان در دنیا را به خود اختصاص داد؟

روزنامه صهیونیستی جروزالم پست در این باره نوشت: از ابتدای همه گیری ویروس کووید-۱۹ در دنیا، رسانه‌های ترکیه، که تقریبا طرفدار دولت مرکزی هستند، به تجمید از اقدامات دولت آنکارا در مواجهه با این همه گیری پرداختند. هر چند زندان‌های ترکیه مملو از روزنامه نگارانی است که از مخالفان سیاست‌های دولت هستند. در اوایل ماه مارس روزنامه دیلی صباح مدعی شد در ترکیه هیچ موردی از ابتلا به ویروس کرونا مشاهده نشده و این کشور باید از نظر مقابله با این ویروس مرگبار، الگویی برای جهانیان باشد.

در آن زمان ترکیه حتی مدعی شد به منظور مقابله با ویروس کرونا برخی تجهیزات پزشکی و درمانی را به شماری از کشور‌ها ارسال کرده است. این ادعا در حالی مطرح شد که بحران ترکیه با همسایگانش، حملات هوایی در عراق و وادار کردن پناهندگان برای خروج از این کشور و ورود به یونان و تقویت تروریست‌ها در شمال سوریه همچنان ادامه داشت. هر چند به نظر می‌رسد ویروس کرونا سرانجام باعث شد ترکیه برای مدت کوتاهی از اقدامات تجاوزکارانه خود علیه دولت قانونی دمشق دست بردارد.

 چرایی تبدیل ترکیه به کانون اصلی شیوع ویروس کووید-۱۹ در منطقه خاورمیانه، کاملا مشخص نیست. 

در ۱۱ آوریل وزیر بهداشت ترکیه اعلام کرد اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در این کشور شناسایی شده است. فخرالدین کوجا، وزیر بهداشت ترکیه، مدعی شد ۹۰ روز قبل یعنی روز ۱۲ دسامبر ۲۰۱۹، این ویروس در شهر ووهان چین شناسایی شده و طی ۱-۲ هفته در بسیاری از کشور‌ها شیوع یافته و سپس به سرعت در سطح جهانی افزایش یافته، ولی علی رغم همه این‌ها ترکیه موفقیت بزرگی در این مسیر از خود نشان داده است.

در حالی که کمتر از ۴۰ روز از اعلام اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در ترکیه می‌گذرد، آمار ابتلا به کرونا در این کشور تا حدی سرعت گرفت که از چین، خاستگاه اولیه این بیماری نیز فراتر رفت.

اولین اقدام ترکیه در واکنش به شیوع ویروس کرونا در منطقه این بود که در ماه فوریه محدودیت‌های مسافرتی با ایران را وضع کرد. ترکیه همچنین تلاش کرد تا شهروندان خود را از اروپا خارج کند.

نشریه فارین پالیسی در این باره نوشت: مشکلات ترکیه برای مهار شیوع ویروس کرونا از دهم آوریل بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت، زمانی که دولت در اقدامی دیرهنگام برخی محدودیت‌ها را تنها برای آخر هفته‌ها در این کشور وضع کرد. ترکیه تنها دوبار ممنوعیت آمد و شد در ۳۱ استان را به مدت ۴۸ ساعت اجرایی کرد. در آن زمان وزیر کشور ترکیه استعفای خود را به رجب طیب اردوغان اعلام کرد، هر چند رئیس جمهور ترکیه از پذیرش آن خودداری کرد.

اگرچه مدارس و کافه ها در ترکیه تعطیل شد، دولت همچنان از اجرای تعطیلی در مقیاس وسیعتر در این کشور اجتناب کرده و به جای آن محدودیت‌های پایان هفته را کافی می‌دانست. روش‌های که تا به امروز موفقیت آمیز نبوده و شمار مبتلایان به ویروس کرونا را طی یک ماه به بیش از ۸۶ هزار مبتلا رساند. آنکارا معتقد است سیاست هایش به کندی در حال اثربخشی است. ترکیه با مقایسه آمار مرگ و میر‌های ناشی از ویروس کرونا با اروپا، از آن به عنوان یکی از موفقیت‌های خود در این برهه یاد می‌کند.

جروزالم پست می‌نویسد ترکیه به احتمال زیاد بیش از هر کشور دیگری در منطقه از همه گیری ویروس کرونا متاثر خواهد شد، زیرا این کشور یک شاهراه مهم میان اروپا و آسیا بوده و یکی از مهمترین مقاصد گردشگری محسوب می‌شود. این روزنامه صهیونیستی در گزارشی از تجاوزگری‌های ترکیه در عراق و لیبی و اقدامات سرکوب گرانه آن علیه مخالفان به عنوان دستاورد‌های دولت اردوغان یاد می‌کند. این رسانه صهیونیستی نوشت: آنکارا با موفقیت توانست سران مخالفان خود، روزنامه نگاران ضد دولتی را سرکوب و راهی زندان کرده تا انتقاد اندکی در داخل این کشور علیه حزب حاکم وجود داشته باشد.

اما همه گیری ویروس کرونا فرصتی برای نمایش ناکارآمدی سیاست‌های دولت آنکارا بود. در حالی که ترکیه بخش‌های از شرق سوریه تجاوز کرده، آمریکا را وادار به عقب نشینی از مناطقی از این کشور کرد و نظامیانی را به عراق، قطر و لیبی اعزام کرد، تا حضور نظامی خود را در کشور‌های دیگر تقویت کند، اما ظاهرا در مبارزه با ویروس کرونا تا حدی خلع سلاح شده است.

شایان ذکر است اقدامات ترکیه در شمال عراق و ترکیه از سوی دولت‌های این کشورها بارها محکوم شده و بغداد و سوریه چندین بار از عملیات نظامی ترکیه در خاک عراق و سوریه انتقاد کرده و آن را نقض حاکمیت خود خوانده‌اند.

نشریه فارن پالیسی نیز با اشاره به اوضاع ناگوار اقتصاد ترکیه پیش از این همه گیری پیش بینی کرد اقتصاد این کشور در طول این بحران وضع بدتری را پیش رو دارد. ارزش لیر ترکیه اخیرا به پایین‌ترین میزان خود (۶.۹۵) در مقایسه با دلار آمریکا رسید و اکنون ارزش کمتر از ۶.۸۸ در مقایسه با دلار را تجربه می‌کند.

فارن پالیسی هشدار داد اردوغان و داماد او (وزیر دارایی ترکیه) برای بقای اقتصاد ترکیه در بحبوحه این همه گیری مرگبار باید رویکرد جدید را در پیش بگیرند. این نشریه آمریکایی با تاکید بر اینکه بحران شیوع کرونا مستلزم یک همبستگی جهانی است، نوشت: تنها در صورتی که رئیس جمهور ترکیه از اشتباهات پیشین خود دست بردارد این کشور می‌تواند از بحرانی که روز به روز بیشتر رو به وخامت می‌گذارد، نجات یابد.