پایداری زیست‏ محیطی موتورهای مبتنی بر سوخت گاز طبیعی

به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری برنا، توضیح مزایای سوخت گاز طبیعی در  بحث کاهش تصاعدات مخرب در بخش حمل‌ونقل کار ساده‌ای نیست. گاز طبیعی نیز مثل بنزین و گازوییل همچنان یک سوخت فسیلی محسوب می‌شود و طبیعتا سوءتفاهم‌هایی در مورد مزایای زیست‌محیطی بالقوه‌ی آن می‌تواند وجود داشته باشد.

این قضیه زمانی پررنگ‌تر می‌شود که صحبت گزینه‌های جایگزین دیگری از قبیل وسایل نقلیه الکتریکی یا باطری‌های سوخت هیدروژنی پیش می‌آید که غالبا تحت عنوان گزینه‌های واجد «تصاعد صفر» شناخته می‌شوند. درست است که این گزینه‌های اخیر هیچ تصاعد مخربی شبیه اگزوزهای موتورهای فسیلی ندارند، اما این تنها بخشی از داستان پایداری زیست‌محیطی را توضیح می‌دهد.

اما چه ویژگی‌هایی گاز طبیعی را به یک گزینه‌ی مناسب از منظر زیست‌محیطی تبدیل می‌کند. موتورهای گازسوز هم مانند موتورهای دیزلی، موتورهای احتراقی هستند. پس همه‌شان مقداری تصاعد گاز گلخانه‌ای ایجاد می‌کنند؛ اما تفاوت اینجاست که طی یک مسافت یکسان، وسیله‌ی گازسوز، درعین اینکه بطورکلی میزان کمتری گاز گلخانه‌ای و ریزذراتی از قبیل دی‌اکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژنی تولید می‌کند، اما نیرو و عملکرد یکسانی از خودش بجا می‌گذارد.

یک راه برای مقایسه میزان گاز گلخانه‌ای و غلظت کربنی تولیدشده‌ی سوخت‌هایی ازقبیل گاز طبیعی و سوخت‌های دیزلی، رجوع به سنجه‌ای است موسوم به سنجه‌ی تصاعدات از-چاه-تا-چرخ. این سنجه کل تصاعدات مخرب ایجاد شده را از مراحل اولیه تولید، حمل‌ونقل و تبدیل سوخت تا مصرف آن در وسایل نقلیه را اندازه‌گیری می‌کند.

وقتی گاز و بنزین را از منظر این شاخص کلی مقایسه می‌کنیم، تولید گاز گلخانه‌ای گاز طبیعی جایی بین ۱۳ تا ۱۷ درصد قرار می‌گیرد. در مورد دی‌اکسید کربن حتی آمار بسیار بهتری را شاهد هستیم، یعنی ۲۵ درصد کاهش بطور میانگین.

براساس مطالعه‌ای که در امریکا در مورد وسایل نقلیه سنگین و نیمه‌سنگین انجام شده، موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزلی هم‌سطح خود، گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید کردند.

اگر گاز طبیعی بازیافتی (RNG) را هم به معادله اضافه کنیم، مزایای استفاده از گاز بطورکلی مشخص‌تر خواهد شد. گاز طبیعی بازیافتی عموما با استفاده از متان تولیدشده از فرایند تجزیه‌ی زباله‌های ارگانیک ایجاد می‌شود، مثلا از متان تولید شده از تاسیسات تصفیه فاضلاب یا زباله‌های کشاورزی. استفاده از آر ان جی، غلظت کلی کربن را پایین می‌آورد زیرا از متانی ساخته می‌شود که در غیر این صورت باید در جو رها می‌شد. استفاده از این گازها باعث جلوگیری از ورودشان به جو و کاهش چشمگیر شاخص چاه-به-چرخ می‌شود.

به لحاظ عملکرد، آر ان جی دقیقا به خوبی سی ان جی که از گاز طبیعی ساخته شده کار می‌کند. مخلوط کردن گاز طبیعی فسیلی حتا با مقدار کمی آر ان جی می‌تواند مزایای زیست‌محیطی سریعی داشته باشد. هر ساله آر ان جی درصد بالاتری از کل سی ان جی مصرفی در امریکای شمالی تبدیل می‌شود و این تاییدی است بر این روند که گاز طبیعی نقش مهمی در آینده سوختی ما خواهد داشت.

کاهش تصاعدات گلخانه‌ای تنها بخشی از معادله است. وسایل نقلیه گازسوز به کاهش آلودگی هوا هم کمک می‌کنند. دقیقتر اینکه، وسایل نقلیه گازسوز، بدون نیاز به هرگونه سیستم تصفیه پیچیده‌ای که لازم باشد روی اگزوز اتومبیل نصب شود، آلودگی هوای کمتری تولید می‌کند.

مجموعه این عوامل به این معناست که جایگزین شدن موتورهای دیزلی و بنزینی با موتورای گازسوز، قطعا تاثیر بلافاصله و چشمگیری در کاهش آلودگی هوا خواهند داشت. از اینجا معلوم می‌شود که چرا موتورهای گازسوز در محیط‌های شهری بسیار پرطرفدار هستند، یا اینکه چرا اتوبوس‌های ترانزیتی و کامیون‌های حمل زباله از جمله رایج‌ترین نمونه‌های استفاده از موتورهای گازسوز روی کامیونها و اتوبوسها هستند.

از منظر زیست‌محیطی، گاز طبیعی یک مزیت مهم دیگر هم نسبت به سوخت‌های بنزینی دارد. برخلاف نفت و مشتقات نفتی‌ای از قبیل گازوییل، گاز طبیعی به‌هرحال، یک گاز است. یعنی اگر زمانی نشتی هم اتفاق بیفتد، گاز آزادشده بلافاصله در جو پراکنده می‌شود. البته که نشت گاز به اتمسفر عاری از پیامدهای زیست‌محیطی منفی نخواهد بود، اما قطعا اثرات مخرب کمتری از نشت میعانات هیدروکربنی خواهد داشت که می‌توانند زمینها و منابع آبی را آلوده کنند. استفاده از گاز طبیعی این مشکل را نیز حل خواهد کرد.

خلاصه اینکه گاز طبیعی تنها راه‌حل موجود برای رفع آلودگی دست‌ساخته‌ی انسانی در بخش حمل‌ونقل نیست، اما وقتی قرار باشد که در وضعیت کنونی، بدون واردکردن یک شوک بزرگ به الگوهای تجاری رایج، به معضلات زیست‌محیطی این بخش رسیدگی شود، آنگاه جایگزین کردن گاز طبیعی، یک گزینه‌ی بسیار مهم و غیرقابل‌چشم‌پوشی خواهد بود.            

انتهای پیام/