وابستگی عاطفی چیست و راه‌های کنترل آن

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری برنا؛ وابستگی عاطفی و عشق غالباً شبیه هم به نظر می‌رسند. طبیعی است که بر روی افرادی که برایمان مهم هستند و دوستشان داریم، سرمایه‌گذاری عاطفی کنیم، اما اگر احساس کنید که نمی‌توانید بدون عشقتان، یکی از اعضاء خانواده یا دوستانتان خوشبخت و خوشحال باشید، از مرز عشق عبور کرده‌اید و وارد قلمرو وابستگی عاطفی شده‌اید. وابستگی عاطفی برای خودتان و رابطه‌تان دردسرساز می‌شود، خوشبختانه روش‌های پرشماری برای بازیابی استقلال عاطفی یا پیشگیری از دلبستگی شدید به رابطه وجود دارد.

نشانه‌های وابستگی

نداشتن احساس ارزشمندی

از نشانه‌های عمده وابستگی، نداشتن احساس ارزشمندی است. در وابستگی، ارزش، لیاقت و شایستگی فرد وابسته را دیگران تعیین و تایید می‌کنند. یعنی فرد در صورت از دست دادن آن عامل یا آن رابطه، و عدم تایید، تحسین و تصدیق از سوی مقابل، احساس ناتوانی، حقارت و عدم ارزشمندی می‌کند. این فرد چون توانمندی‌های خود را نشناخته و آنها را باور ندارد گمان می‌‌کند بدون حضور دیگران نمی‌تواند به خواسته‌های خود برسد.

ترس و ناامنی

از دیگر نشانه‌ها ترس و ناامنی است. در یک عشق حقیقی تنش و ترس وجود ندارد اما یک فرد وابسته همیشه در ترس و وحشت به سر می‌برد.

حسادت، کنترل افراطی و محدود کردن آزادی نیز از دیگر نشانه‌های وابستگی هستند.

وابستگی آفتی بزرگ است که یک رابطه را به ناکامی می‌کشاند، زیرا انسان وابسته همواره فرد مقابل را وادار می‌کند به خاطر او، افکار و عقاید و نوع زندگی خودش را عوض کرده و به‌طور کلی طبق نظر او زندگی کند. مسلما چنین فردی هرگز نمی‌تواند عشق خود را همان‌طور که هست بپذیرد و او را دوست داشته باشد. اما، در دلبستگی، از جایی که عظمت و شکوه وجودی هر انسان در آزادگی اوست، طرفین به افکار و عقاید هم احترام گذاشته و در یک فضای آزاد به یکدیگر اجازه رشد می‌دهند. از نشانه‌های یک عاشق واقعی این است که معشوق خود را آزاد می‌گذارد و بدون انتظار، کنترل و حسادت به او عشق می‌ورزد.

در یک عشق واقعی افراد در کمال آرامش در کنار یکدیگر قرار دارند، ولی در عین حال در عظمت تنهایی به سر می‌برند. در واقع با هم یکی و یگانه می‌شوند ولی این اتحاد و یکی بودن، فردیت و هویت مستقل آنها را نابود نمی‌کند.

فرد وابسته به دیگران تکیه کرده و از توانایی فکر و اندیشه خود استفاده نمی‌کند. او بدون فکر در تمامی امور زندگی از دیگران تقلید کرده و از آنها فرمانبرداری می‌کند.

علل وابستگی عاطفی

دلایل متعددی برای ایجاد وابستگی عاطفی وجود دارد. وابستگی عاطفی گاهی اوقات نتیجه این واقعیت است که ما یاد نگرفته‌ایم تا سختی‌های زندگی را تحمل کنیم و بنابراین نمی‌توانیم شریک عاطفی‌ای را که آزارمان می‌دهد، ترک کنیم، چرا که از تغییر یا تنها ماندن می‌ترسیم. در موارد حاد حتی اگر مورد سوءاستفاده قرار بگیریم یا با ما بدرفتاری شود، باز هم نمی‌توانیم یار بی‌رحممان را ترک کنیم.

در بعضی موارد به دلیل مشکلات مربوط به اعتماد به نفس و عزت نفس به شریک زندگیمان وابسته می‌شویم، به این امید که به این ترتیب احساس خوبی درباره خودمان پیدا کنیم، او تحسینمان کند یا به آن احساس امنیت و ثباتی برسیم که خودمان نتوانسته‌ایم در خودمان ایجاد کنیم.

افتادن در دام وابستگی عاطفی هر دلیلی که داشته باشد، در نهایت مشکل فردی است که به شریک عاطفی‌اش وابسته شده است و او است که  باید شخصیت خودش را بهبود بدهد تا رابطه سالمی را پایه‌ریزی کند. از سوی دیگر توقعات بیش از حد، انتظار همراهی دائمی، حسادت و هزار و یک مشکل دیگر که برخاسته از وابستگی عاطفی است، رابطه را به سراشیبی سقوط می‌کشاند.

درمان وابستگی عاطفی

وی را آگاه نمایید

اگر افراد وارد یک رابطه با شخصی با این اختلال میشوند و به او علاقمند میشوند بطوریکه که قطع رابطه برایشان دشوار است، در وهله‌ی اول باید برای درمان و بهبودی او قدم جدی بردارند. باید او را از وجود مشکلی که دارد آگاه کند زیرا اغلب این افراد مشکلی را در خود احساس نمی‌کنند و بعد از آن، فرایند درمان را شروع کنند.

موفقیت‌های کوچک برایشان غوغا می‌کند

باید برای او موقعیت‌هایی را فراهم کنند تا در آن به موفقیت‌های کوچک دست پیدا کند و این طریق اعتماد به نفس بالاتری پیدا کند.

روابط اجتماعیشان را گسترش دهید

باید سعی کرد دنیای اجتماعی فرد را گسترش داد تا با دوستان بیشتری رفت و آمد داشته باشد تا از میزان وابستگی او کاسته شود.

در صورتیکه که فرد قصد ترک رابطه را دارد باید خود را برای مقاومت در برابر جدایی فرد وابسته آماده کند، علاوه بر این باید از تصمیم خود مطمئن باشد و قطع رابطه قطعی و غیر قابل برگشت باشد زیرا در صورت برگشت دوباره اوضاع وخیم‌تر از قبل خواهد شد زیرا فرد یکبار تجربه‌ی جدایی را دارد و وابسته‌تر خواهد شد.

پس بطور کلی اختلال شخصیت وابسته، یک اختلال شخصیتی است که میتواند ناشی از تجارب دنیای کودکی باشد. افراد وابسته، یک قانون بسیار مهم و غیر قابل تغییر دارند:

“اگر وابسته نباشی رها خواهی شد”

کل زندگی این افراد بر مبنای این قانون پایه‌ریزی میشود. داشتن رابطه‌ی عاطفی با این افراد بسیار طاقت فرساست. هیچ فردی از اینکه کسی مدام به او بچسبد و بی اعتماد به نفس و ضعیف باشد خوشش نخواهد آمد. پس قبل از انتخاب شریک عاطفی خود، حتما وی را بشناسید.