آزمایش‌های موشکی و حق قانونی ایران

براساس قطعنامه 2231 در 18 اکتبر 2020 تحریم تسلیحات متعارف سازمان ملل علیه ایران باید لغو شود. همان‌طور که وزیر امور خارجه ایالات‌متحده امریکا طی این نشست عنوان کرد، کاخ سفید خواهان آن است که شورای امنیت از لغو این تحریم خودداری کرده و همچنین تحریم تسلیحاتی ایران را به ‌طور نامحدود تمدید کند. این درحالی است که ایالات‌متحده در سال 2018 به صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای خارج شده و نه تنها دیگر به عنوان عضوی از برجام تلقی نمی‌شود بلکه به عنوان کشوری که اقدام به نقض صریح قطعنامه شورای امنیت کرده، مستحق تنبیه است. طبیعی است زمانی که کشوری نظیر امریکا اقدام به نقض یک قطعنامه می‌کند و مانع از آن می‌شود که دیگر کشورها نیز به تعهدات خود در چارچوب قطعنامه شورای امنیت عمل کنند، ادعاها و درخواست‌های این کشور برای ایجاد تغییر در مسیر اجرای این قطعنامه با استقبال دیگر کشورها همراه نشود.

به‌رغم سخنانی که وزیر خارجه امریکا در نشست مطرح کرد و تلاش داشت ایران را یک تهدید برای جامعه بین‌المللی نشان دهد، دیگر کشورها وقعی به این مساله ننهادند. نگاهی به واکنش دیگر کشورهای عضو شورای امنیت نشان می‌دهد اغلب با تاکید بر اهمیت حفظ برجام و بازگشت همه طرف‌ها به همه تعهدات، درخواست امریکا را درخصوص اعمال تغییر در قطعنامه 2231 و تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را وارد ندانستند و درخواستی پیرامون آن مطرح نکردند. شورای امنیت وظیفه داشت در برابر یک عضو خاطی و درخواست‌های غیرمنطقی‌اش از قطعنامه 2231 محافظت کند که این اتفاق افتاد و ایالات‌متحده نتوانست به آنچه از این نشست انتظار داشت دست یابد.

هر چند در نشست شورای امنیت  جز امریکا هر 14 عضو دیگر بر لزوم حفظ و حراست از برنامه جامع اقدام مشترک تاکید کردند اما انتقاداتی نیز علیه ایران مطرح شد که از جمله این انتقادات می‌توان به اظهارات نماینده بریتانیا پیرامون آزمایش‌های موشکی یا پرتاب ماهواره از سوی کشورمان و همچنین اظهارات نمایندگان دیگر کشورها درخصوص موضوع صادرات سلاح از ایران به برخی کشورهای منطقه با استناد به گزارش دبیرکل سازمان ملل اشاره کرد. با اینکه رویکرد این کشورها در قبال موضوعات مذکور شائبه‌برانگیز است و نیاز به احتیاط بیشتر از سوی ایران جدی است اما باتوجه به اینکه به مسائلی نظیر پرتاب ماهواره یا آزمایش‌های موشکی در متن برجام به‌طور مشخص و کلی اشاره شده، باید تصریح کرد مواضع کشورهای اروپایی یا دیگر کشورهایی که این اقدامات ایران را نقض قطعنامه می‌دانند، موضعی سیاسی بوده و از نظر حقوقی ارتباطی با قطعنامه 2231 پیدا نمی‌کند. در قطعنامه 2231 آمده است که آزمایش موشک‌هایی «با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای» ممنوع است و وقتی ایران موشکی را برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نکرده، دیگر موارد یعنی مواردی نظیر پرتاب ماهواره نقض برجام به حساب نمی‌آید و دیگر کشورها نمی‌توانند با استناد به آن ایران را متهم کنند.

این حق ایران است که برای دفاع از کشور اقدامات آزمایشی دفاعی انجام داده یا در راستای پیشبرد فعالیت‌های تحقیقاتی صلح‌آمیز اقدام کند. امریکا نمی‌تواند با استناد به این موارد شورای امنیت را قانع کند تا تحریم‌هایی که باید لغو شوند، تداوم پیدا کند، از همین رو است که کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل چه اعضای دایم و چه اعضای غیردایم از سخنان وزیر خارجه امریکا استقبال نکردند و ترجیح دادند به جای حمایت از طرح تمدید تحریم تسلیحات متعارف علیه ایران بر لزوم اجرای کامل برجام ازسوی همه طرف‌ها تاکید کنند.

منبع: اعتماد