موفقیت عملیات بازار‌ باز در مقابله با رکود کرونا و تحریم/ اگر عملیات بازار باز اجرایی نمی‌شد، اقتصاد وارد مارپیج تورمی بزرگ می‌شد

«ایمان اسلامیان»، کارشناس و تحلیل‌گر حوزه بانکی، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری برنا گفت: با توجه به شرایط اقتصادی کشور، دولت در تلاش است که  شاخص‌ها و مولفه‌های اقتصادی کلان را پایدار نگهدار دارد و بستر رشد توسعه را ایجاد کند به همین دلیل بررسی عملکرد دولت در بخش اقتصادی، باید در راستای این شاخص‌ها باشد.

او ادامه داد: در حال حاضر دولت با مشکلاتی مواجه است که بسیاری از آنها به دلیل تشدید بی‌سابقه تحریم‌ها، کاهش استثنایی قیمت نفت و همه‌گیری بیماری کروناست که در دولت‌های گذشته این مشکلات به مراتب، کمتر بود. به همین دلیل دولت روحانی از بد‌شانس‌ترین دولت‌ها در زمینه اجرای سیاست‌های اقتصادی در تاریخ کشور است.

اسلامیان تاکید کرد: اما با همه این مشکلات، دولت فعالیت‌های قابل قبولی برای ایجاد رشد و ثبات در حوزه اقتصادی در دستور کار قرار داده که مهمترین آن، پویایی و تحرک بانک مرکزی به عنوان مقررات گذار و ناظر پولی در کشور است. بانک مرکزی در گذشته بیشتر نقش ناظر بر سیستم بانکی داشت و تنها میزان انطباق دستورالعمل‌ها و عملیات‌های بخش اقتصادی را مورد سنجش قرار می‌داد. اما با رویکرد جدید که در بانک مرکزی ایجاد شده، شاهد حضور فعال و محیط ساز بانک مرکزی در بخش اقتصادی هستیم که یکی از نشانه‌های این تغییر رویکرد، راه‌اندازی عملیات بازار باز جهت خرید و فروش اوراق قرضه دولتی در بازار آزاد و کنترل نقدینگی در سیستم بانکی بود که همزمان با این عمل، رشد اقتصادی و کنترل تورم را نیز پیش می‌برد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: عملیات بازار باز یکی از کلیدی‌ترین و موثرترین ابزارهای نظارت پولی در دولت‌هاست اما به دلیل دشواری‌های اجرایی و شبهات شرعی که در ایران داشت، اجرایی نشده بود. همچنین بسیار از کارشناسان به دلیل این مشکلات پیش‌بینی نمی‌کردند که بانک مرکزی ریسک‌های بالای عملیات بازار باز را بپذیرد و آن را اجرای کند. اما شاهد این بودیم که با انتخاب عبدالناصر همتی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی و نقش فعال دولت در این زمینه، عملیات بازار باز تصویب و سازوکار اجرای آن تعیین شد. امروز شاهد هستیم بانک مرکزی با مداخله در بازار پولی از طریق ابزارهای بازار، نقدینگی و تورم را کنترل می کند.

او تاکید کرد: اگر عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی اجرایی نمی‌شد، نا‌ترازی جدی هزینه‌ها و درآمد بخش عمومی کشور و رشد نقدینگی در کنار مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا شرایطی را مهیا می‌کرد که اقتصاد وارد مارپیج تورمی بزرگ شود، اما اجرای عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی توانست این مشکلات را تا حد زیادی مدیریت کند.

او در پایان افزود: فعال و عملگرا بودن بانک مرکزی در  دولت روحانی یک امر مهم و مبارک است اما به دلیل عدم اطلاع‌رسانی صحیح از عملکرد عملیات بازار باز، متاسفانه از سوی نخبگان و افکار عمومی مورد توجه و تقدیر قرار نگرفت. 2/5