مخاطب شناسی در اجرای نمایش های مذهبی نادیده گرفته می شود

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، راشین امامی کارگردان تئاتر و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار برنا با اشاره به مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا که منجر به تعطیلی اجرای نمایش های مذهبی گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و خطری که برای تمام مردم و عزیزانشان به وجود آمده، اجرا کردن نمایش در چنین شرایطی اصلا به صلاح نیست. مکان های عمومی همچون سالن های تئاتر در حال حاضرهیچ گونه توجیهی ندارد. اما در این شرایط تولید و تهیه فیلم – تئاترها و یا تله تئاترهای تلویزیونی که افراد کمتری را درگیر کار می کند و تجمع زیادی وجود ندارد؛ می تواند جایگزین مناسبی برای روزهای شیوع ویروس کرونا باشد.

کارگردان نمایش آیینی مهراوه عشق که به زندگی حضرت زهرا(س) می پردازد با اشاره به اینکه برخی از نمایش ها پتانسیل تله تئاتر شدن را دارند گفت: تئاتری مانند مهراوه عشق این ظرفیت را دارد تا در فضای تله تئاتر هم اجرا شود. اما برخی از نمایش های آیینی که نیاز به حضور افراد به صورت زنده و اجرای زنده برای تماشاگران هستند در فضای تله تئاتر نمی توانند اجرا کنند چرا که فضای کارشان برنامه ضبط شده را نمی طلبد و از نفس و همراهی مخاطب جان می گیرد.

وی با اشاره به اجرای تعزیه و ویژگی های آن گفت: لطف تعزیه به اجرای زنده آن است. مثل روضه خوانی و مراسم های مذهبی که تاثیرش بر زنده بودن آن است و در شرایط حال این امکان را برای اجرای زنده تعزیه نمی دهد.

امامی درادامه با اشاره به حمایت نهادهای فرهنگی از اجرای نمایش های آیینی  افزود: برخی از نهادها وظیفه ذاتی شان حمایت از آثار دینی در حوزه نمایش است. این نهادها هم بودجه مخصوص این کار را دارند هم امکانات خوبی دارند و هم رسالتشان این است که حمایت بکنند اما متاسفانه این بودجه وامکانات دست یک عده خاص است و اینطور نیست که با یک مراجعه و ارائه طرح بتوانید روی حمایت این نهادها حساب کنید. تجربه شخصی من بود که با یکی از همین نهادها وارد مذاکره شدم و حتی کار به ارزیابی قیمت هم رسید اما متاسفانه اراده ای برای انجام کار توسط این نهاد نبود. انگار این انحصار در اختیار افراد خاصی است و هر هنرمندی امکان این را ندارد در شرایط برابر از امکانات این نهادها بهره ببرد. 

این مدرس دانشگاه در ادامه با اشاره به مشکلاتی که باعث می شود آثار مذهبی با استقبال مخاطبان و هنرمندان روبرو نمی شود گفت: مخاطب شناسی درستی در زمینه اجرای آثار عاشورایی و آیینی نداریم و به دلیل تکرار و کهنگی شیوه های اجرا و نبود تنوع در نوع اجرای نمایش ها ما از شناخت سلیقه مخاطب جا ماندیم و وقتی سلیقه مخاطب درست شناسایی نشود مخاطب به سمت چیزهایی می رود که اقناعش می کند و تمایل به دیدن و شنیدن آن دارد. یکی دیگه از دلایلی که باعث می شود هنرمندان کمتر به سراغ آثار دینی بروند حساسیت هایی است که در شیوه روایت و منابع تاریخی وجود دارد که امکان تبدیل برخی از واقعه ها به یک درام نمایشی را سخت و غیرممکن می کند.

امامی در ادامه گفت: نمایش های مذهبی و آیینی بازگشت مالی خوبی در اجرا ندارند و اگر حمایت مالی برای اجرای کارهای مذهبی که اکثرا آثار پرهزینه ای است، صورت نگیرد هنرمندان نمی توانند به تنهایی به این موضوعات ورود کنند. 

کارگردان نمایش مهراوه عشق با اشاره به این موضوع که هنرمندان باید در ساخت آثار مذهبی صاحب امضا باشند گفت: آثار دینی و مذهبی باید دارای دغدغه های شخصی باشد و صاحب اثر امضای خودش را روی آثارش داشته باشد تا بتواند با مخاطب همراهی کند. احساس می کنم انگیزه ای در هنرمندان به دلیل مشکلاتی که گفتم وجود ندارد که در ساخت آثار دینی ثابت قدم باشند و همین موضوع باعث می شود سال به سال از ایده آل هایی که در ذهن وجود دارد دور شویم و کمتر آثار مذهبی و دینی ساخته شود. 

این کارگردان تئاتر در پایان گفت: با اینکه احترام بسیاری برای افرادی که سالهای سال در این عرصه کار می کنند قائلم اما باید این موضوع را اذعان کرد که به دلیل تکرار و نبود جذابیت مخاطبان این آثار هر سال کم می شوند و هنرمندان ما نمی دانند چطور انگیزه ایجاد کنند تا سال آینده هم مخاطب برای دیدن این دست نمایش ها اقبال نشان دهند.