کوچه‌های حسینی در محرم کرونایی

به گزارش گروه روی خط رسانه‌های خبرگزاری برنا؛ شهرداری تهران، امسال رنگ تازه‌ای به محرم داده است. کوچه‌های حسینی، طرح جالبی بود که با مشارکت مردم شهر، فضای حزن‌آلود خاص این ایام را ایجاد کرد. اختصاص‌دادن فضاهای ورزشی و فرهنگی برای عزاداری در فضای باز، فرصتی است که مردم شهر علاوه بر عزاداری در منزل از طریق فضای مجازی، بتوانند از فیوضات ماه محرم بهره‌مند شوند؛ اما در کنار عزاداری، باید توجهات معطوف به پیام اصلی عاشورا باشد. چند وقت پیش در یکی از شهرها، بنرهای زیادی نصب شده بود که محتوای جالبی داشتند. مطلع مشترک همه بنرها این جمله بود: «هنوز هم می‌شود حسین‌(ع) را یاری کرد». در کنار این مطلع، جملات مختلفی نوشته شده بود؛ لبیک یا حسین‌(ع) یعنی اینکه دروغ نگوییم. لبیک یا حسین‌(ع) یعنی اینکه غیبت نکنیم. لبیک یا حسین‌(ع) یعنی قرآن بخوانیم و به آن عمل کنیم. لبیک یا حسین‌(ع) یعنی امانت‌دار باشیم. لبیک یا حسین‌(ع) یعنی اسراف نکنیم. لبیک یا حسین‌(ع) یعنی خدمت بی‌منت به مردم کنیم. ما اعتقاد داریم امام حسین‌(ع) وقتی دید ارزش‌های اسلامی رنگ باخته است، طواف مکه را نیمه‌کاره‌‌ رها کرد تا پیام خود را به امت اسلام برساند که اگر اصول دین از بین برود، دیگر چیزی برای طواف باقی نمی‌ماند. قرن‌ها از واقعه عاشورا می‌گذرد و این حرکت عظیم، هر سال با شکوه بیشتر از سوی آزادی‌خواهان جهان، بازخوانی می‌شود. خیلی از ما آرزو می‌کنیم کاش توفیق حضور در کربلا را داشتیم و ندای هل من ناصر امام‌مان را با ایثار جان و مال پاسخ می‌دادیم؛ اما باید بدانیم که قیام امام حسین‌(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر بود و امروز بزرگ‌ترین امر به معروف و نهی از منکر، نجات جامعه از ورطه دروغ است. هانا آرنت در کتاب توتالیتاریسم می‌نویسد: «هنگامی که مدام به شما دروغ می‌گویند، نتیجه این نیست که شما این دروغ‌ها را باور می‌کنید، بلکه این است که دیگر هیچ‌کس به هیچ چیز باور ندارد. مردمی که دیگر نتوانند چیزی را باور کنند، نمی‌توانند نظری هم داشته باشند. هم از توانایی اندیشیدن و داوری‌کردن محروم می‌شوند و هم با چنین مردمی، شما هر کاری بخواهید، می‌توانید بکنید». بازداشتن جامعه از ارتکاب گناهانی که عادی شده است و مردم و مسئولان شاید در روز بارها آن را مرتکب می‌شوند، بدون اینکه متوجه ارتکاب آن شوند، کار سختی است. دروغ و غیبت چنان برای ما عادی شده که دیگر در نظر ما، گناه به حساب نمی‌آیند و ارتکاب آن از آب‌خوردن راحت‌تر شده است؛ در‌حالی‌که همین خطاهای به‌ظاهر ناچیز، ریشه بسیاری از نابسامانی‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی است. در سال‌های اخیر انتقادهایی از کم‌شدن محتوای برنامه‌های عزاداری و پرداختن به مسائل جناحی و غفلت از پیام قیام عاشورا مطرح شده است. مراسم عزاداری در کشور، به‌ویژه برنامه‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شود، به جای عالم‌محور، مداح‌محور شده است. مداحانی که بیشتر از آنکه در حوزه ارتقای اخلاقی جامعه فعال باشند، در محفل‌های سیاسی سرگرم هستند و اشعارشان، بیشتر طعنه به رقیبان سیاسی است تا دعوت مردم به پرهیز از دروغ و دغل و استفاده ابزاری برخی سیاسیون تمامیت‌طلب، از این مداحان، فضای متفاوتی را ایجاد کرده که با اهداف شعائر محرم، فرسنگ‌ها فاصله دارد. انتظار این است که صدا‌و‌سیما الگوسازی کند و مباحث اخلاقی اثربخش را با پرهیز از خط‌بازی جناحی و محفلی، در برنامه‌ها مورد توجه قرار دهد. این ایام تأثیرگذار که اغلب قریب به اتفاق مردم در آن به نحوی مشارکت دارند و به خاطر محدودیت‌های کرونایی، از برنامه‌های عزاداری رادیو و تلویزیون بهره‌مند می‌شوند، فرصت بزرگی است تا رسانه ملی، شیوه مألوف خود را اصلاح کند و از این فرصت گران‌بها برای اصلاح فرهنگ عمومی جامعه بهره ببرد. اگر از منظر فضیلت‌طلبی به فرهنگ رفتاری رایج بر جامعه امروز ایران بنگریم و با مُر تعالیم ایرانی-اسلامی‌مان قیاس کنیم، خواهیم دید بسیاری از رفتارها و عادت‌های عادی که در زندگی اجتماعی ما رواج دارد، هم با فرهنگ ایرانی منافات دارد و هم با فرهنگ و معارف اسلامی؛ آلودگی‌هایی مثل دروغ، تملق، دورویی، بدعهدی، استهزا، تهمت، غیبت، تجسس در کار دیگران، بی‌نظمی، اسراف و افراط، نداشتن روحیه کار جمعی، کاهلی در کار و تمام‌نکردن یا رهاکردن کارهای نیمه‌تمام که از گذشته‌ تاکنون با ضعف و شدت در جامعه ما رواج‌ داشته‌اند و در دهه‌های اخیر شدت گرفته‌اند و برخی از نقاط ضعف فرهنگ رایج در جامعه هستند، مایه تأسف است. تقلید از مظاهر زندگی غربی و تغییر سبک زندگی به سبکی مصرف‌گرا را نیز می‌توان یکی دیگر از نقاط ضعف این فرهنگ به شمار آورد. حوزه فرهنگ، حوزه مظلومی است که با وجود اینکه مدعیان بسیار دارد، همواره در کل، مدیریتی ضعیف و سلیقه‌ای را تجربه کرده است. بیش از 50 نهاد و سازمان، خود را مدعی فرهنگ می‌پندارند؛ اما این مدعیان بیش از آنکه از فرصت‌هایی مانند ایام محرم برای ارتقای سطح فرهنگی جامعه بهره ببرند، خود را با مسائل حاشیه‌ای و تبلیغی و صرف بودجه‌های گزاف، مشغول کرده‌اند و مطالباتی مانند مهندسی فرهنگی، پیوست‌های فرهنگی و نظایر اینها، اغلب در حد نظری و لفظ‌پردازی در رسانه‌ها معطل مانده‌ است. سازمان صدا‌و‌سیما، برنامه‌های مترقی شهرداری تهران در بخش فرهنگی و اجتماعی را الگو قرار دهد و در این محرم کرونایی، شاهد کوچه‌های حسینی باشیم که ساکنان آن از عزاداری محرم، درس آزادگی و راستی و درستی و پرهیز از دروغ و تملق بیاموزند. پیام درست قیام عاشورا این است.

منبع:شرق