ایران در لیست سیاه/ خودتحریمی با تصویب FATF یا بدون FATF؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری برنا؛ اخیرا کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) اعلام کرد که ایران و کره شمالی همچنان در لیست سیاه این کارگروه باقی می ماند.

قرار گرفتن ایران در لیست سیاه کارگروه ویژه مالی در حالی است که لوایحی چون پالرمو و Cft که برای بررسی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شده بود در آنجا مسکوت ماندند.

تصمیم‌گیری در خصوص الحاق به کارگروه ویژه اقدامات مالی با توجه به تصویب لوایح مرتبط با آن در دولت و مجلس، ابتدا با مخالفت اعضای شورای نگهبان مواجه شد و با وجود اصرار مجلس بر تصویب این لوایح، مجمع تشخیص مصلحت نظام برای حل اختلاف میان شورای نگهبان و مجلس وارد عمل شد و در مدت یک‌ساله خود برای تصمیم‌گیری در خصوص این لوایح، به جمع‌بندی نرسید. 

به هر روی پیوستن ایران به لوایح چهارگانه طی سال های اخیر مورد مخالفت و موافقت بسیاری قرار گرفت و تاکنون، نظر مخالفان بر موافقان پیوستن ایران به FATF مسلط شده است از این رو همچنان به گفته بسیاری بخشی از مشکلات کشور ناشی از نپیوستن ایران به FATF است.

در این ارتباط «مهدی پازوکی»، کارشناس مسائل اقتصادی، در پاسخ به این سوال که تاکنون نپیوستن ایران به لوایح چهارگانه FATF، علاوه بر مشکلات اقتصادی، چه مشکلات دیگری را بر ایران تحمیل کرده و خواهد کرد؟ به خبرنگار سیاسی برنا گفت: مشکل اقتصاد ایران به FATF ختم نمی‌شود بلکه FATF، والفجر مقدماتی است برای اینکه ایران بخواهد، سیستم بانکی‌اش با سیستم بانکی دنیا کار کند. 

او افزود: در واقع یکی از مشکلاتی که در داخل داریم این است که یک، طرز تفکری وجود دارد مبنی بر اینکه هم می‌خواهد وضعیت مردم بهتر شود، هم می‌خواهد فقر از بین برود و هم می‌خواهد رفاه جامعه افزایش پیدا کند اما نه برنامه‌ای برای بهبود وضعیت دارد، و سعی می‌کند ما را از تعامل با جهان دور کند از جمله در موضوع FATF.

تعلل مجمع در به تصویب رساندن این لوایح با تحریم های حداکثری و ظالمانه آمریکا علیه ایران روبه رو شد و تا حدود زیادی نیز نظر موافقان FATF شد چراکه طی سه سال گذشته به گفته حسن روحانی رئیس جمهوری ملت ایران با جنگ اقتصادی روبرو بوده اند نه تحریم؛ چراکه تحریم های ظالمانه از بعد انقلاب علیه ایران تحمیل شده اند. 

در واقع از زمان روی کارآمدن ترامپ در کاخ سفید و همچنین کارشکنی های متحدان عربی و اسرائیلی اش در برجام؛ و در نتیجه خروج ترامپ از برجام، آمریکا فشارهای حداکثری غیرقانونی و غیرمنطقی اش را به ایران وارد کرد. از سوی دیگر برخی مخالفان داخلی برجام نیز به جای کمک به دولت اقدام به سنگ اندازی و کارشکنی کردند که نمونه آن تصویب نکردن FATF بوده که مبادلات بانکی و معاملات مالی ما را تا حدودی غیرممکن و یا حداقل دشوار ساخته است.

در این ارتباط "سید محمود میرلوحی" چهره سیاسی اصلاح طلب به خبرنگار سیاسی برنا گفت:  اگر  FATF تصویب شود، فرقی نمی کند یک ایرانی بخواهد پولش را به بانک بیاورد و یا خارجی بخواهد پولش را به ایران ارسال کند در واقع همه این درآمد و هزینه و منشأ پول، نظام مند می شود و کاری است که در دنیا مرسوم بوده و همه  این کار را انجام می دهند.

او همچنین به این موضوع اشاره کرد که حتی چینی ها که به عنوان کشور دوست هستند با ایران کار نمی کنند چرا که ایران به FATF نپیوسته است.»

به گفته میرلوحی؛ متأسفانه به نظر می رسد یک تعمدی از سوی برخی وجود دارد که این قانون و مصوبه را محدود می کنند به اینکه ما فقط با خارج کار داریم در حالی که این گونه نیست در داخل همین وضعیت ارز و طلا را که می بینید، این قانون می تواند مانع این وضعیت شود. مگر می شود فردی هزاران سکه و دلار را بخرد و بفروشد و هیچ نظارتی نباشد معنایش این است که در ایران در نبود قانون FATF هر کسی هر کاری دلش بخواهد. انجام می دهد.

به باور میرلوحی؛ مجمع تشخیص وظیفه اش  این است که اختلاف بین مجلس و شورای نگهبان را رفع کند از این رو مجاز نبود اینگونه مسیر قانون گذاری کشور را متوقف کند و فرآیندش را بلاتکلیف بگذارد.

باقی ماندن ایران در لیست سیاه واکنش سخنگوی دولت را نیز به دنبال داشت. علی ربیعی درباره ضررهایی که نپیوستن به اف ای تی اف به کشور وارد کرده است، گفت: ما می توانستیم و می توانیم، لوایح اف ای تی اف که در مجلس رد شد را دنبال کنیم. به رغم مشکلاتی که در حوزه مالی ایجاد می شود این لوایح تصویب نشد. مثل روزی که می گفتند بلافاصله از برجام بیاید بیرون که حرف غلطی بود.

او اضافه کرد: می گویند این لوایح را فراموش کنید. مشکل ما این است که کشورهایی که در تحریم با ما ایستادند می گویند در موضوع لیست سیاه اف ای تی اف و قواعد پولشویی نمی توانیم کنارتان باشیم. گشایش حساب برای ایرانیان و تراکنش مالیشان محدود می شود. در بانک های مختلف  مشکلاتی پیش می آید.

ربیعی تصریح کرد: برخی مدیران بانکی ریسک همکاری با ایرانیان را افزایش و خواستار بسته شدن حساب انان شدند. همپوشانی تحریم های امریکا و لیست سیاه اف ای تی اف زندگی اقتصادی را برای ایرانیان سخت می کند. خارج شدن از این لیست سیاه کار سختی است. امیدواریم با تلاش همکارانمان در این مشکلات حل شود.

با این تفاسیر در حالی که بسیاری از تحلیلگران که با عضویت ایران در کارگروه ویژه مالی FATF موافقند و نپیوستن به آن را به نوعی خودتحریمی می دانند اما در مقابل مخالفانی همچون مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، پیوستن به FATF را خودتحریمی می دانند. از این رو به گفته علی ربیعی باید امیدوار بود تصمیم گیرندگان در این باره چه تصمیمی، اتخاذ خواهند کرد.۵