«سقاخانه» وارد حراج بونامز شد

در حراج «هنر مدرن و معاصر خاورمیانه» بونامز که ۲۴ نوامبر (چهارم آذر) در نیو بوند استریتِ لندن برگزار می‌شود، ۱۱۵ اثر از هنرمندان مطرح خاورمیانه به فروش گذاشته می‌شود که از آن جمله می‌توان به یکی از آثار کمتر دیده شده صادق تبریزی از مجموعه احسان یارشاطر، ایران‌شناس و دانشنامه‌نگار فقید ایرانی اشاره کرد. این اثر که «سقاخانه» نام دارد و ابعاد آن ۱۰۰ در ۷۰ سانتی متر است، سال ۱۳۴۲ کشیده شده و قیمتی تخمینی بین ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ هزار پوند برای آن در نظر گرفته شده است.

احسان یارشاطر در کتاب «اوج‌های درخشان هنر ایران» درباره «سقاخانه» تبریزی می‌نویسد: «گذشته، بدان گونه که تبریزی نشان می‌دهد متمرکز شده است بر اشیایی که پیش از یورش‌های فناوری غرب کاربرد داشتند و در پیوند با شیوه زندگی سنتی بودند، و هنوز هم در برخی نقاط کشور چنین‌اند: خرمهره‌ها، قفل‌ها و کلیدهای کهنه، صفحات کنده شده از نسخه‌های خطی، ورق‌های مشق خط، مهرهای قدیمی، کاسه‌های فلزی با حاشیه محکوک، سرهای قلیان یا نارگیله، شیشه‌های رنگی یا قطعه سنگ‌های نیمه قیمتی، و همه لوازمی که در سقاخانه می‌توان یافت. تبریزی همچنین از نگاره‌ها و از نقاشی‌های مذهبی و عامیانه هنرمندان مکتب ندیده بهره می‌گیرد. نکته مهم در شیوه کار او این است که می‌تواند این عناصر مختلف را در کلیتی کمابیش هماهنگ و یکپارچه سامان دهد.»

حراج پیشِ روی بونامز، به ارائه آثار هنر مدرن و معاصر کشورهای ایران، ترکیه، مصر، عراق، لبنان، سوریه، سودان، فلسطین و مراکش اختصاص دارد. تابلوی «خانه بدوش» از محمود سعید هنرمند فقید مصری با بر آورد قیمت ۳۵۰ تا ۵۰۰ هزار پوند گران‌ترین اثر این حراج است. «لا لا سر» عنوان اثر حسین زنده رودی است که ۱۲۰ تا ۱۸۰ هزار پوند قیمت گذاری شده است.مهرداد فلاح ـ نقاش ونماینده هنری خانواده تبریزی– درباره حراج پیشِ روی بونامز می‌گوید: «در پی اتفاق خوبی که در حراج اخیر ساتبیز برای تبریزی افتاد و نشان داد هنر ایران همچنان پتانسیل بالایی برای دیده شدن دارد اثر سقاخانه این هنرمند نیز وارد حراج بونامز شد.» فلاح درباره اثر تبریزی در این حراج اضافه می‌کند: «این اثر با تکنیک تکه چسبانی با آینه، مهره‌ها و قفل‌ها اجرا شده. این اثر جزء مجموعه آثار خاص تبریزی است.»

به اعتقاد این نقاش، «میان سنت و نوآوری تضادی در بین است، سنت می‌خواهد همان بماند که هست؛ اما نوآوری می‌خواهد آن‌چنان‌که هست نماند. بااین‌همه از آمیزش سنت و نوآوری است که فرهنگ، چنان نمادی از تحول انسان آفریده می‌شود. بر بنیاد سنت است که فرهنگ در طول زمان یگانه و استوار می‌ماند و در پرتو نوآوری است که فرهنگ پیش‌می‌رود و تکامل می‌یابد. اگر سنت در کار نمی‌بود، فرهنگ همچون آب در مرداب می‌گندید. تبریزی در آثار خود همواره تلاش کرده سنت را با نوآوری درهم‌آمیخته و طرحی نو دراندازد.»

فلاح عرضه آثار این هنرمند پیشگام را در حراج‌ها و نمایشگاه‌های خارج از کشور تلاشی برای تمدید یاد و نام پیشگام مکتب سقاخانه می‌داند. به اعتقاد او تبریزی در این سال‌ها نشان داده که پتانسیل این را دارد که قیمت آثارش بالا رود و این آثار مسیر خوبی را هم طی می‌کند. همچنین با اقدامات خانواده و همکاری گالری داران دست جاعلان از آثار این هنرمند کوتاه شده است.

صادق تبریزی در حالی پاییز سال ۹۶ در سن ۷۹ سالگی در لندن بدرود حیات گفت که طی سه سال فقدانش به انحاء مختلف شاهد تلاش برای تمدید یاد و نام او در حراج‌ها و نمایشگاه‌های مختلف بوده‌ایم؛ هنرمندی که هر چند پیش از مرگش قدْر ندید، ولی در سومین سال رفتنش به طور صحیح بر صدر نشسته و آثارش خصوصاً در حراج‌ها خواهان زیادی پیدا کرده. سال ۲۰۱۶ اثری از او به کریستیز دوبی راه یافت و سه دوره هم در حراج تهران خوش درخشید. اخیراً هم تابلوی «لیلی و مجنون» او در حراج آنلاین ساتبیز لندن به مبلغ ۱۵ هزار پوند فروخته شد.گفتنی است حراج پیشین بونامز که ژوئن ۲۰۲۰ (۲۲ خرداد ۹۹) در لندن با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و حضور محدود علاقمندان در سالن حراج برگزار شد، با ارائه ۹۹ اثر هنری از کشورهای ایران، ترکیه، مصر، عراق، لبنان، سودان، فلسطین و…. با فروشی بیش از دو میلیون پوند به کار خود پایان داد.