یلدا محبوس به ظواهر نیست/ امسال یلدا تعطیل است

به گزارش برنا؛ رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا در تهران در روزهای اخیر با بیان اینکه بر اساس مطالعات منتشر شده بزرگ‌ترین سهم در انتقال بیماری را دورهمی‌ های کوچک خانوادگی داشته است از مردم خواست که به همین علت باید به خانواده های ایرانی هشدار داد تا از گردهمایی در شب یلدا پرهیز کنند. امری که به باور بسیاری می تواند کمک کند تا اندکی به ماهیت و فلسفه این شب خاص سال توجه کرد. شبی که از دیرباز مورد توجه ایرانیان بوده و یکی از رسوم فراموش نشدنی فرهنگی ایرانی است.

محمد بهشتی، رئیس پیشین پژوهشگاه میراث فرهنگی در این خصوص به برنا گفت: آیین‌ های کهن و از جمله مراسم یلدا هر کدام ظاهر و باطنی دارند. دید و بازدید، تنقل و تفأل زدن به دیوان حافظ از وجوه ظاهری مراسم یلداست. مسلما اگر یلدا را محبوس و محدود به این ظواهر بدانیم آنوقت باید بگوییم امسال یلدا تعطیل است. چرا که منع معاشرت و حتی عبور و مرور در شهر امکان دور هم جمع شدن را سلب کرده است. 

او افزود: واقعیت این است که ظاهر هر امر همان قدر که راهی برای به ظهور رسیدن باطن آن است می‌تواند حجابش نیز باشد. گرفتار ظواهر یلدا شدن ای ‌بسا ما را از توجه به باطن آن دور کند. چرا که ظاهرِ هر چیز بر اثر تکرار هر ساله در معرض تکراری شدن است و هر چیز به محض افتادن در دام تکرار به جای آنکه باعث تذکر باشد اسباب نسیان و فراموشی می‌شود. گرفتار شدن در ظاهر یلدا است که بسیاری را واداشته که به‌ناحق چنین مراسمی را هنجاری بی‌معنی بشمارند و درصدد نفی آن برآیند.

این متخصص حوزه میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: بنا به ظاهر، یلدا آخرین شب پاییز و طولانی‌ترین شب سال است پس این سوال پیش می‌آید که جشن گرفتن ظلمت و تاریکی چه مناسبتی دارد! باطن یلدا درست عکس این است؛ ما در طولانی‌ترین شب سال، میلاد مهر را جشن می‌گیریم.

بهشتی تصریح کرد: باطن یلدا دعوت به منصرف نشدن از طلوع مهر در اوج ظلمت و تاریکی است. یلدا تذکر هر ساله این حقیقت است که میلاد روشنایی در اوج تاریکی‌ها به وقوع می‌پیوندد. درست آن هنگام که احساس می‌کنیم اوضاع از این بدتر نمی‌شود. با این تفسیر اگر قرار بود یلدا در سال‌های بحرانی مثل امسال به‌کلی تعطیل شود، اصلا چند هزاره دوام نمی‌آورد. چرا که در سرزمینی مثل سرزمین ما بحران‌های طبیعی و اجتماعی کم نبوده است. از قضا یلدا از چنین سرزمین بی قراری و برای اشاعه ی مهر برخاسته است. اما مهر به چه معناست. معنای ظاهری آن خورشید است ولیکن مهر که در واژۀ مهربانی ملحوظ است، با مفاهیم عمیق و وسیعی مثل گرما، روشنی و فراتر از این با دوست‌داشتن، عطوفت و بر سر پیمان بودن قرابت دارد.

او افزود: در واقع با مهر است که می‌توان بحران‌ها را تاب آورد و شب را به روز رساند. به این ترتیب یلدا تعطیل نمی‌ شود. هر وقفه‌ و تعلیقی که در پرداختن به ظاهر یلدا روی دهد از قضا راه به کنه آن را هموارتر می کند. پس امسال بهترین فرصت برای خروج از زندان ظواهر و پرداختن به کنه این شب است؛ فرصتِ رفتن به سرچشمه و آب نوشیدن از آن.

رئیس پیشین پژوهشکده میراث فرهنگی در پایان گفت: این موضوعی بسیار خطیر است ولی واقعیت این است که تنها با چنین کاری می‌توان حقیقت این آیین را آن طور که می‌ رفت به سردی بگراید، دوباره گرم و زنده کرد.

//انتهای پیام: 4