وضعیت کیفیت هوا در کلان‌شهرها از سال ۱۳۹۴ بهتر شده است/ بهبود کیفیت هوا نیازمند یک اقدام دست جمعی است/ کنترل آلاینده‌ها نیاز به اراده دارد

به گزارش برنا، محسن ناصری عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر محیط‌زیست گفت: در سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای کنترل کیفیت هوا شد که بیشتر ناظر بر تقسیم وظایف بعد از حادثه بود. تلاش‌هایی هم در راستای کنترل میزان انتشار آلاینده‌ها انجام شد. خروج بعضی از خودروها از خط تولید و الزام به افزایش کیفیت سوخت از این دست اقدامات بود. مهم‌ترین ضعف عدم هماهنگی کامل با هم هست.

ناصری اظهار داشت: وضعیت کیفیت هوا در کلان‌شهرها از سال 1394 بهتر شده است. بخش مهمی از این دستاورد به واسطه فعالیت‌هایی است که تا به امروز انجام شده است. در طول این سال‌ها تغییرات ملموسی را در کیفیت هوا احساس می‌کنیم اما کافی نیست و با توجه به پتانسیل‌ها انتظار بیشتری داریم. افزایش کیفیت هوا و بهبود آن نیازمند یک اقدام دست جمعی است. دولت به عنوان مسئول بخش عمومی و هزینه کننده بخش عمومی کشور این تعهد را دارد که تجهیز مالی را فراهم کند. در سال‌های گذشته مشکلات مالی گسترده در کشور وجود داشته است که خیلی از ظرفیت‌های مالی به دلیل تحریم‌ها و فشارهای نظام بین‌المللی کوچک شده بود. حجم سرمایه‌گذاری در این زمینه کاهش یافته بود.

وی افزود: حل یا بهبود این چالش می‌تواند ظرفیت قابل ملاحظه‌ای را در کشور فراهم کند. ظرفیت دیگر اقدامات هماهنگ است که در سال‌های گذشته بروز پیدا کرده است. البته تمام این موضوعات فعالیت‌های موردی بودند و پیوستگی کامل نداشتند. افراد و نقش‌آفرینان مختلفی در زمینه وضعیت کیفیت هوا در کلان‌شهرها ایفای نقش می‌کنند. پیدا کردن سازمانی که پاسخگو و متولی امور اجرایی باشد، بسیار سخت است. نهاد هماهنگ کننده و ناظر کیفی عالی سازمان محیط‌زیست است.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در راستای عمل به تعهد اجتماعی دانشگاه‌ها، 13 دانشگاه بزرگ و برتر کنسرسیوم پژوهشی را تشکیل دادند. در سال 1397 مجموعه اقداماتی از سازمان حفاظت محیط‌زیست به کنسرسیوم پژوهشی ارسال شد که نتیجه نهایی این پژوهش اقداماتی بود که در روز هوای پاک رونمایی شد.

ناصری در ادامه گفت: هر شهر پتانسیل و چالش‌های ویژه خود را دارد که اولین برنامه اقدام ملی اختصاص به 7 شهر داشت. برنامه خاص و ویژه‌ای برای مدیریت و بهبود کیفیت هوای هر شهر به صورت جداگانه ارائه شد. در نتیجه بیان خط کلی و صحبت از یک خط کلی کار سختی است. در دنیا این موضوع درک شده است که توسعه دولت الکترونیک کاهش تردد شهری، کاهش مراجعات شهری و بهبود کیفیت هوا را به همراه دارد. توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی ظرفیتی است که در تمام دنیا بر آن تأکید شده است.

وی افزود: در شهر تهران تردد خودروهای سنگین و اتوبوس‌ها زیاد است و به این واسطه قرار دادن فیلترهایی که ذرات را کنترل می‌کنند، اهمیت زیادی دارد. هزینه‌های قابل ملاحظه این فیلترها برای خودروهای سنگین مهم‌ترین عامل عدم استفاده از آنها است. این طرح و هزینه و میزان اثرگذاری ارائه شده است. اثرگذاری عوامل ثابت نیز مهم است. عواملی مثل نیروگاه‌های اطراف یا در درون شهر نیز شرایط هوا را دستخوش تغییر کرده است که برای این نیروگاه‌ها نیز فیلترهایی نیز بیان شده است، این ظرفیت بالقوه در نهایت باید بالفعل شود.

این پژوهشگر محیط‌زیست اظهار داشت: سایر منابع ثابت مثل موتورخانه‌ها نیز در بحث کیفیت هوا مطرح هستند که کنترل این موتورخانه‌ها در ابتدای فصل در بهبود کیفیت هوا نقش‌آفرین است. این اقدامات در سایر شهرها هم قابل استفاده است.

ناصری در پایان گفت: قانون جامعی به نام قانون هوای پاک را داریم که تمام ظرفیت‌های اجرایی در این قانون مطرح شده است. از دریچه این قانون تعیین و سهم‌بندی میزان آلاینده‌های هوا باید تعیین و تکلیف شود. در حال حاضر نیاز به قانون نداریم و نیاز به اراده و سرمایه‌گذاری لارم برای محقق کردن این اهداف داریم. در دینای امروز فناوری پتانسیل حل همه مشکلات را ندارد اما ظرفیت بالایی برای حل خیلی از مشکلات را دارد و مسئولان باید اعتماد بیشتری به بحث فناوری داشته باشند و از این ظرفیت به عنوان راه‌حل استفاده کنند.

گفتنی است برنامه "یه روز تازه" مجله خبری صبحگاهی تهیه شده در گروه اجتماعی شبکه پنج سیماست که از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۷ تا ۹ صبح با بخش‌های مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و... با اجرای وحید رونقی، فریبا باقری، حافظ کاظم‌زاده، مهدی واعظی، صدیقه مرادی و علی مرادخانی روی آنتن می‌رود.