عملکرد مناسب دانشگاه ها در استفاده از آموزش های مجازی در دوران کرونا

به گزارش گروه آموزش خبرگزاری برنا، در این نشست خبری که در سالن شهدای جهاد علمی این وزارت برگزار شد، دکتر غلامی با بیان اینکه آموزش عالی کشور مجموعه‌ای است که تلاش می‌کند در زمینه آموزش، تحقیقات و فناوری خدماتی ارائه دهد، اظهار داشت: مجموعه خدمات آموزش عالی عمدتاً در ۴۰ سال پس از انقلاب شکل گرفته است.

وزیر علوم با اشاره به توسعه مراکز آموزشی، تأسیس رشته‌ها و نیاز آموزش نیروی انسانی تحصیلکرده گفت: در دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حرکت جامعی برای تأمین نیاز نیروی انسانی تحصیلکرده انجام شد و ما در اوایل دهه ۷۰ نیازهای آموزش عالی در سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد کشور را تأمین کردیم ولی در دوره دکتری نیاز بود که برای تأمین استاد و محققین ارشد، اعزام به خارج وجود داشته باشد و همین حرکت باعث شد در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ دوره رشد پژوهش در کشور مشاهده شود.

وزیر علوم در ادامه گفت: در اوایل دهه ۸۰ به سمت کاربردی کردن نتایج پژوهش‌ها حرکت کردیم و انتظار جامعه نیز همین بود و ما در این دهه به سمت استفاده از نتایج تحقیقات پژوهشی و کاربردی کردن پایان‌نامه‌ها حرکت کردیم و یکی از آثار تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی ما، تبدیل آنها به فناوری‌ها بود.

دکتر غلامی با بیان اینکه پس از این دوره به تدریج مراکز رشد تشکیل شد که این مراکز محلی برای پشتیبانی ایده‌های علمی جدید است، اظهار داشت: همچنین جریان توسعه علمی در حوزه آموزش روند خوبی پیدا کرده و به طور کلی حوزه پژوهش پختگی یافته و در بخش توسعه فناوری‌ها و آوردن نتایج یافته‌های علمی برای توسعه سطح پایدار، کارهای خوبی انجام شده است.

وی افزود: در این راستا باید به نکاتی توجه شود. ما باید به علوم انسانی بیشتر از گذشته توجه کنیم. متأسفانه در فضای اجتماعی ما علوم انسانی چندان مورد توجه قرار نگرفته و به ندرت خانواده‌ای فرزندش را برای ادامه تحصیل در علوم انسانی تشویق می‌کند و برای بازگرداندن جایگاه حوزه علوم انسانی، به یک عزم ملی نیاز است. البته هم اکنون پس از علوم تجربی، علوم انسانی بیشترین متقاضی را دارد که می‌تواند مورد اقبال و علاقه بیشتر ورودی‌های دانشگاه باشد.

وزیر علوم با اشاره به لزوم توجه بیشتر به رشته های علوم پایه گفت: در این زمینه نیز باید کارهای بیشتری انجام شود. همچنین نگرش به برخی از علوم و رشته ها، نگاه مادی و اشتغال رو به آینده شده و بر این اساس مورد هجوم دانشجویان قرار گرفته که این خود آسیبی است که در حوزه علوم تجربی دچار آن شده‌ایم.

دکتر غلامی با بیان اینکه در بحث پذیرش دانشجو به خصوص تحصیلات تکمیلی و ظرفیت پذیرش در هر دانشگاه شاخص‌هایی وضع شده اند که از سال ۱۴۰۰ اجرای می‌شود، اظهار داشت: کنکور در سال ۱۴۰۰ هیچ تغییری نخواهد داشت البته تغییر روش کنکور در برنامه هست. کار کارشناسی در این خصوص انجام شده و به صورت لایحه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شده است. شورا این لایحه را در ستاد نقشه جامع علمی کشور و شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها بررسی کرده و در حال کار کارشناسی بر روی برخی از موارد خاص این موضوع است.

وی افزود: ۸۵ درصد دانشجویان از طریق سوابق تحصیلی در حال حاضر پذیرش می‌شوند و مشکل ما روی ۱۵ درصد مابقی است. ۶۰ درصد دانشجویان خواستار ورود به آن ۱۵ درصد هستند که البته باید کار دقیق‌تری صورت گیرد.

دکتر غلامی در ادامه گفت: دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی پیش از این اعلام کرده بود که برای سال ۱۴۰۱ ممکن است در کنکور تغییراتی ایجاد شود که اگراین تغییرات رخ دهد، وزارت علوم از آن استقبال می‌کند.

وی افزود: در سال ۲۰۱۹ بیش از ۶۰ دانشگاه کشورمان که شامل دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز می‌شد، زیر رتبه ۱۰۰۰ در دنیا قرار گرفته و در رتبه‌بندی‌های بین‌الملی رشد بسیار خوبی داشتیم.

وزیر علوم در خصوص مهاجرت و رفت و آمد نخبگان گفت: رفت و آمد نخبگان یک جریان طبیعی است و خیلی از نخبگان از طریق کانال بنیاد ملی نخبگان با توجه به کمک‌هایی که این بنیاد به آنها می‌کند وارد کشور می‌شوند. در سال جاری ۲۵۰ مجوز استخدام هیئت علمی نخبه برای بنیاد ملی نخبگان صادر شده که به جذب آنها کمک می‌کند.

وی در خصوص سهمیه‌های پذیرش دانشجو در آزمون سراسری و ساماندهی آن نیز گفت: بخشی از سهمیه‌ها تابع قانون است و تغییر آنها نیاز به تغییر از طریق قانونگذار دارد. در سال جاری تغییر رشته فرزندان هیئت علمی برداشته شد ولی انتقال آنها به دانشگاه‌های دیگر امکان پذیر است.

دکترغلامی در ادامه به رتبه بندی دانشگاه‌ها اشاره و تصریح کرد: رتبه بندی دانشگاه‌ها در روزهای آخر سال اعلام می‌شود. پیش از رتبه بندی دانشگاه‌ها سطح بندی می‌شد که این روش به دلیل نارضایتی و اختلافاتی که ایجاد می‌کرد لغو شد.

وی درباره تقلب علمی نیز خاطرنشان کرد: برخی از مراکز ما بدون هیئت علمی گسترش پیدا کرده است و این باعث می‌شد که نظارت از روی دانشجویان برداشته شود و به سمت تقلب بروند و اگر دانشجویی مدرکی از طریق این تقلب بدست آورد لغو اعتبار شده و اگر امتیاز کتاب و یا مقاله‌ای ثبت کرده نیز لغو می‌شود و با دانشجویان و اعضای هیئت علمی برخورد انضباطی می‌شود. اگر لازم باشد به قوه قضائیه ارجاع داده می‌شود. خدمات دهندگان به این افراد نیز به قوه قضائیه معرفی می‌شوند.

دکترغلامی با بیان اینکه ما از اعزام کننده دانشجو به خارج از کشور به سمت فعالیت‌های علمی مشترک حرکت کردیم، گفت: قبل از شیوع کرونا با خیلی از دانشگاه‌های خارجی کارهای پژوهشی مشترک انجام شد و در سال ۹۸ بیش از ۵۰ هزار مقاله مشترک میان ایران و بسیاری از کشورهای دنیا به چاپ رسید. همچنین تعداد زیادی تحقیقات مشترکی با سرمایه گذاری دیگر کشورها انجام شد و رفت و آمد محققان نیز به خوبی انجام گرفت.

وی افزود: یکی دیگر از برنامه‌های ما این بود که اعزام طولانی مدت دانشجویان برای اخذ دوره دکتری را کاهش دهیم جز برای رشته‌های ضروری. برای دانشجویان، فرصت مطالعاتی در دوره‌های تا یکسال را فراهم کردیم که در عین تحقیق بر روی رساله، کار پژوهشی خود را نیزادامه دهند.

دکترغلامی ضمن تاکید بر اینکه هیچ گروهی در دنیا نمی‌تواند خود را بی‌نیاز از علوم دیگران اعلام کند، اظهار داشت: مبادلات علمی و بین المللی در پژوهش جزو ضروریات دنیاست و در این چند سال اخیر کارهای خوبی در این زمینه انجام شد ه است.

وزیر علوم در ادامه به موضوع اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی اشاره کرد و گفت: اشتغال فارغ التحصیلان یکی از دغدغه های مسئولان کشور است و در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌های یکجانبه، شرایط اقتصادی به گونه‌ای است که جذب نیروی کاربه خصوص تحصیل کرده ها به راحتی صورت نمی‌گیرد.

وی افزود: ما درخصوص اشتغال فارغ التحصیلان چند کار انجام دادیم؛ به طور مثال در دروسی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شد بازنگری انجام دادیم و در رشته‌های فنی مهندسی، کشاورزی، علوم انسانی و علوم پایه بازنگری شد که هم رشته‌ها به روز شود و هم‌کاربردی تر. از سوی دیگر از سال ۹۷ مهارت افزایی دانشجویان در حین تحصیل آغاز شد و دانشگاه‌ها کارگاه‌های مهارتی برگزار کردند و استقبال دانشجویان هم بسیار خوب بوده است.

وی ضمن تاکید بر اینکه تلاش مان این است که همخوانی و سازگاری فارغ التحصیلان با بخش‌های فعال اقتصادی و صنعتی بالاتر رود، گفت: در بخش کشاورزی شاهد گسترش گلخانه‌های پیشرفته هستیم و بخش زیادی از دانش آموختگان فنی مهندسی و کامپیوتر در این گلخانه‌ها به کار گرفته می‌شوند بدون اینکه‌نیاز به دانش آموخته کشاورزی باشد. چرا که براساس فناوری کار را جلو می‌برند.

دکترغلامی در ادامه گفت: یکی از آفت‌هایی که گریبان آموزش عالی ما را گرفت، گسترش کمی مطالعه نشده بود که این موضوع نیاز به بازنگری در سیاست‌ها وجود داشته و دارد. در همین راستا طرح شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۴ تحت عنوان ساماندهی و آمایش آموزش عالی به تصویب رسید. پس از آن بلافاصله در وزارت علوم گروه‌های کارشناسی تشکیل شد. بیش از یکسال بر روی طرح کار کردیم. طرح را به شورا بردیم و مجدداً روی آن تاییدیه گرفتیم و در نهایت به وزارت علوم برای اجرا ابلاغ شد.

وی با اشاره به طرح ساماندهی مؤسسات و دانشگاه‌ها گفت: ما برای کیفی سازی آموزش عالی کشور از تشکیل مؤسسات ضعیف جلوگیری می‌کنیم و آن‌ها را به دانشگاه‌های بزرگ استان یا شهرشان وصل می‌کنیم.

وزیر علوم تاکید کرد: ما برای رفع این مشکلات به طور جدی ایستاده ایم. هدف، تقویت این مراکز است و این مؤسسات در آینده هر وقت از نظر کارشناسی مورد تأیید قرار گرفتند و به این نتیجه رسیدند که جای دیگر مستقل کار کنند، هیچ‌مانعی ندارد.

دکتر غلامی با اشاره به اینکه توسعه دانش‌پایه یا دانش مبنا در کشور یکی از مباحث جدی است، خاطرنشان کرد: توسعه‌ای پایدار است که بر مبنای دانش شکل گرفته باشد. در همین راستا ما در کشور به سمت کاربست نتایج پژوهش‌ها حرکت کردیم و تاکنون کارهای خوبی انجام گرفته است و در موارد مختلفی شاهد کارهای شاخص از سوی دانشگاه بودیم؛ مثلاً در سیل خوزستان و گلستان و فرو ریختن ساختمان پلاسکو، کارهای مطالعاتی خوبی دردانشگاه ها انجام شد که نتایج آن در اختیار مسئولان اجرایی قرار گرفت.

وی همچنین در خصوص پژوهش و آموزش عالی قرآن و برنامه‌های این کمیسیون برای سال ۱۴۰۰ گفت: نماینده ما در وزارت علوم که مسئول مرکز آموزش و پژوهش قرآنی است، در جلسات این کمیسیون شرکت می‌کند و معاونت فرهنگی هم از طرف وزیر مسئولیت دارد که کارهای قرآنی را پیگیری کند.

وی درباره برنامه‌های این کمیسیون در سال آینده افزود: در این خصوص با شورای اصلی قرآنی هم هماهنگ هستیم. ما تعدادی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های قرآنی داریم که خارج از مجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در حال اداره شدن هستند که باید با همکاری و هماهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در چارچوب مراکز دانشگاهی کشور قرار گیرند

وزیر علوم تاکید کرد: در زمینه پژوهش‌های علوم قرآنی هم شرایط به همین گونه است و باید در چارچوب پژوهش‌های دانشگاهی به میزان بیشتری قرار گیرد چراکه در حوزه‌های علمیه هم پژوهش‌های علوم قرآنی داریم لذا فرق آموزش و پژوهش قرآنی در حوزه وزارت علوم این است که بخش‌هایی که حوزه علمیه پوشش نمی‌دهد را ما بیشتر مد نظر قرار دهیم.

وی با اشاره به شکل گیری خوشه‌های علمی در سال ۹۶-۹۷، گفت: دانشگاه‌های ما کار مطالعاتی تخصصی در حوزه‌های مختلفی انجام داده و می‌دهند و نتایج آن به دولت منتقل می‌شود.

وزیر علوم درباره برنامه‌های سال آینده نیز گفت: ساماندهی آموزش عالی، اصلاح آئین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی و پذیرش دانشجویان بر اساس شاخص‌های کیفی نظام مند از اولویت‌های وزارت علوم برای سال آینده است.