جریمه برای ایجاد مانع در رسیدن حقابه تالاب‌ها

به گزارش برنا؛ حمید ظهرابی، مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان فارس با تاکید بر اینکه تالاب بختگان از مهمترین و بزرگترین تالاب‌های آب شور کشور است گفت: این تالاب در منطقه مرکز ایران قرار گرفته و از زیستگاه‌های بسیار مهم زمستان گذرانی پرندگان در گذشته بوده است.

او تصریح کرد: علاوه بر بحث‌های مربوط به پشتیبانی و حفاظت از تنوع زیستی، این تالاب ارزش، خدمات و کارکرد‌های متنوعی داشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به رونق کشاورزی دیم و باغداری دیم در حاشیه تالاب اشاره کرد که باعث ایجاد بزرگترین انجیرستان دیم دنیا در شهرستان استهبان شده است.

مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان فارس افزود: متاسفانه از سال ۱۳۸۶ تا کنون با احداث و تکمیل زنجیره‌ای سد‌ها در بالادست حوزه از جمله سد ملاصدرا و سد سیوند در کنار اثرات سد درودزن که از گذشته بر تالاب اعمال شده است، شرایط به نحوی شده که تقریبا تمام حجم سیلاب‌هایی که پیش از آن به طور متوسط حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب سالانه وارد دو تالاب می‌شد به طور کامل قطع شده است؛ در طول دو سال گذشته با پیگیری‌هایی که انجام دادیم توانستیم حدود ۱۰۰ میلیون متر مکعب حقابه برای این تالاب بگیریم؛ ۴۵ میلیون متر مکعب در سال ۹۸ و ۵۵ میلیون مترمکعب در سال ۹۹ حقابه به تالاب تخصیص یافت و آب وارد تالاب شد.

ظهرابی خاطرنشان کرد: پس از سال ۱۳۸۶ تا کنون یک سال فلامینگو‌ها توانستند در این منطقه جوجه هایشان را با تکیه بر منابع آبی که در اختیار بود بزرگ و پرواز کنند بنابراین با کمترین تلفات بیش از حدود دو هزار و ۵۰۰ قطعه جوجه فلامینگو بزرگ شدند و تالاب را ترک کردند. در سال جاری با توجه به اینکه متاسفانه شاهد نزدیک به ۴۵ درصد کاهش بارندگی نسبت به میانگین درازمدت هستیم، با اینکه ۵۵ میلیون مترمکعب منابع آب آزاد شده بود، شرایط بسیار بدی ایجاد شده و همین حالا با کمبود آب در تالاب بختگان مواجه هستیم.

درخواست‌های مکرر از آب منطقه‌ای برای حقابه اضطراری

او با اشاره به اینکه فلامینگو‌ها به تالاب آمدند، لانه سازی انجام دادند و تخم گذاری کردند، گفت: پیش بینی می‌شود اتفاق ناخوشایندی در خصوص تلفات جوجه‌ها دوباره اتفاق بیافتد؛ از سازمان آب منطقه‌ای طی چندین مرحله درخواست کردیم تا حقابه‌ای را به صورت اضطراری با توجه به مشکلاتی که در تالاب بختگان وجود دارد، درنظر گیرند، اما تاکنون این کار انجام نشده و کماکان ما به این موضوع اصرار داریم.

مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه اداره محیط زیست این استان در سال گذشته مطالعه‌ای را روی فلامینگو‌ها و میزان جوجه آوری آن‌ها با همکاری دانشگاه شیراز انجام داده است، گفت: خوشبختانه فلامینگو‌ها شبانه برای تغذیه جوجه‌هایشان به سمت تالاب مهارلو پرواز می‌کنند - آنجا وضعیت منابع آبی بهتر از تالاب بختگان است – فلامینگو‌ها در آن تالاب تغذیه می‌کنند و برای جوجه‌ها غذا می‌آورند.

حدود یک ماه زمان برای نجات جوجه فلامینگو‌ها باقی مانده است

ظهرابی با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی شده یک سری اقدامات اضطراری طراحی شود و در این راستا تیمی از سازمان‌های مردم‌نهاد، اساتید دانشگاه‌ها و کارشناسان محیط زیست در منطقه حضور دارند، به صورت شبانه‌روزی پایش انجام می‌دهند و برنامه‌ریزی می‌کنند تا بتوانیم از محل آب کشاورزی مقداری منابع آب را به جایی که جوجه‌ها تجمع دارند، برسانیم؛ این اقدام، کار پر هزینه‌ای است که با مشارکت مردم انجام می‌شود؛ هنوز تلفات جوجه فلامینگو‌ها شروع نشده، اما پیش‌بینی ما این است که در یکی دو ماه آینده با توجه به خشکی شدید منطقه این اتفاق رخ دهد بنابراین از همین حالا همکاران حضور دارند، برنامه‌ریزی می‌کنند و عملیات نجات بخشی اضطراری را انجام می‌دهند.

حقابه "محیط زیست" پس از "شرب" اولویت دارد و باید رعایت شود

او در پاسخ به این پرسش که آیا وزارت نیرو در این زمینه و برای تخصیص حقابه، وعده‌ای داده و توافقی صورت گرفته است؟ گفت: در جلسه آخر که برگزار شد در کارگروه سازگاری با کم آبی موضوع را مطرح کردیم و استاندار دستور داد تا مساله بررسی شود و حتی الامکان مساعدت صورت گیرد تا مرگ جوجه فلامینگو‌ها رخ ندهد؛ در جلسه‌ای که دوباره با رئیس سازمان آب منطقه داشتیم، خیلی اصرار داشتند که منابع آبی در اختیار ندارند که کمک کنند چراکه کشاورزی در آن منطقه فراتر از ظرفیت صورت گرفته و برای تامین آب کشاورزی تحت فشار هستند، اما این توجیه ندارد به دلیل اینکه حقابه محیط زیست بعد از شرب، اولویت دارد و باید اولویت آن رعایت شود.

برای مانع شونده رسیدن حقابه جریمه درنظر گرفته شده و خسارت به حیات وحش نیز قابل پیگیری است

مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان فارس در پاسخ به این پرسش که اگر وزارت نیرو همکاری نکند، چگونه موضوع پیگیری می‌شود؟ اظهار کرد: این مشکلی است که در سراسر کشور با آن روبرو هستیم، وزارت نیرو در تامین و تخصیص حقابه‌های محیط زیستی قواعد را آنگونه که باید تحت فشار‌های اقتصادی، اجتماعی و معیشتی مردم، مراعات نمی‌کند. ما دو راهکار پیشنهاد دادیم و به مسوولین وزارت نیرو و رسانه‌ها اعلام کردیم، بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و احیای تالاب‌های کشور برای هر کس حقیقی یا حقوقی که مانع رسیدن حقابه می‌شود جریمه پیش بینی شده است و این موضوع را حتما پیگیری می‌کنیم؛ همچنین اگر به فلامینگو‌ها و جوجه هایشان صدماتی وارد شود و تلفاتی داشته باشند از بابت خسارت وارده به حیات وحش نیز می‌توان موضوع را به صورت قانونی پیگیری کرد؛ امیدوارم که هیچ وقت کار به آنجا نرسد.

مشارکت جدی مردم برای نجات تالاب بختگان و جوجه فلامینگو‌ها

ظهرابی درباره مشارکت مردم و میزان علاقه کشاورزان به همکاری در این زمینه، گفت: اهالی منطقه‌ای که در حوزه تالاب بودند، در دهه ۸۰ و در سال‌های ۶-۱۳۸۵ که برای اولین بار دریاچه خشک شد، تلفات جوجه‌ها را دیدند؛ مردم هم در شهرستان بختگان و هم در شهرستان استهبان واقعا همکاری بسیار خوبی دارند؛ NGO‌ها، روستاییان و کشاورزان در برنامه‌های نجات بخشی جوجه‌ها مشارکت خیلی جدی دارند و حتی برخی اعلام آمادگی کردند که هزینه‌های مربوط به نجات بخشی را نیز تقبل کنند. برای ما بیشترین ارزش را دارد که مردم تا این حد نسبت به محیط زیست شان حساس و پیگیر هستند.

او درمورد اینکه اعلام شده حقابه تالاب‌ها مشخص شده، حقابه تالاب بختگان چقدر است؟ گفت: بر اساس مطالعه‌ای که دانشگاه شیراز انجام داده است حقابه تالاب بختگان در شرایط نرمال ۷۰۰ میلیون مترمکعب، در شرایط‌تر آبی یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب و در شرایط خشکسالی هم حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب پیش‌بینی شده است؛ ما در سالگذشته تنها ۵۵ میلیون مترمکعب حقابه دریافت کردیم.

مدیر کل اداره حفاظت محیط زیست استان فارس در پاسخ به این پرسش که با توجه به این که سازمان حفاظت محیط زیست حقابه‌های تالاب را مشخص کرده آیا بر اساس این ۴۰۰ میلیون مترمکعب پیش‌بینی شده، می‌توانید حقابه تالاب بختگان را پیگیری کنید؟ تاکید کرد:" بله، حتما، اگر توافقی اتفاق نیافتد و رهاسازی حقابه انجام نشود، طبیعتا با توجه به شرایط خشکسالی حق آبه تالاب را مطالبه می‌کنیم.

ظهرابی در واکنش به این پرسش که آیا به صورت قانونی می‌توانید حقابه تالاب را درخواست کنید؟ گفت: پیش‌بینی می‌کنیم که بتوانیم از این ظرفیت قانونی استفاده کنیم.