به گزارش برنا و به نقل از discover magazine، در طول زندگی، هنر و فضیلت آراستگی را به ما آموزش میدهند. در کودکی به ما گفته میشد اتاق خوابمان و در بزرگسالی دفتر کار خود را تمیز نگه داریم. اما اگر محیط کار و خانه بی عیبونقصمان مانع ما شود، چه؟ اگر ایدههای زیبا و بدیع در وضعیت بینظمی به ذهن بیایند، چه؟
آراستگی و نظم یک رابطه طولانی با اخلاق و درستی دارند. بینظمی یا مرتب بودن، کدام بهتر است؟ کاتلین وُهس، محقق دانشگاه مینهسوتا میگوید: مطابق ضرب المثلی، نظافت در کنار خداپسندی قرار میگیرد.
با این وجود، یک تفکر دیگر ارزش بینظمی را تبلیغ میکند. فرض کنید مدیر سرسختتان به دلیل فضای کاری نامطلوب شما را سرزنش میکند. با یک ذکاوت سریع میتوانید پاسخ دهید: اگر یک میز آشفته نشانه ذهن بههم ریخته است، پس میز خالی نشانه چیست؟ این طعنه اغلب به آلبرت انیشتین نسبت داده میشود که نامرتبیاش متناسب با نبوغ برجسته او بود.
عکسهای وی که پس از مرگش در سال ۱۹۵۵ گرفته شده است، صحنهای از مقالات پراکنده، کتابهای انباشته و لوازم جابهجا را نشان میدهد. با وجود این درهموبرهمی شاید بزرگترین شاهکارهای فکری در قرن بیستم بهوجود آمد. بینظمی دفتر اینشتین مانع از کشف اسرار جهان نبود. او همچنین تنها غول بینظم نبود - مارک تواین و استیو جابز نیز در میزهای پر آشوب کار کردند. نامرتبیشان مانع کار آنها نبود.
بی نظمی ذهن را شکل میدهد
این تحقیق مربوط به سال ۲۰۱۳ است، زمانی که سه نفر از استادان که کاتلین در میان آنها بود، به بررسی تأثیر نظم و بینظمی بر رفتار انسان میپردازند. به طور گسترده، آنها حدس میزدند که افراد در محیطهای بدون سر و صدا از قراردادهای اجتماعی پیروی میکنند، در حالی که افراد در محیطهای نامرتب، از آن جدا میشوند.
در یک آزمایش، آنها از شرکت کنندگان کمکهای خیرخواهانه خواستند. کسانی که در اتاق مرتب بودند دوبرابر بیشتر از کسانی که در اتاقهای نامرتب بودند، دادند. در هنگام خروج، هنگامی که به آنها یک سیب یا یک شکلات تختهای پیشنهاد میشد، احتمال بیشتری وجود دارد که میان وعده سالم بخورند. به نظر میرسد که محیط پیرامونمان میتواند بر انتخابهای صحیح ما در جامعه تأثیر بگذارد. آیا یک آشفتگی بزرگ، خوبی ما را به بدی تبدیل خواهد کرد؟
کاتلین و همکارانش آن آزمایش را با آزمایش دیگری دنبال کردند، که اشاره میکند ممکن است در شرایط مناسب ویژگیهایی که ما مطلوب میدانیم، یعنی خلاقیت، در محیط نامرتب ایجاد شود. آنها از شرکت کنندگان خواستند که به موارد استفاده جدید از توپهای پینگپنگ فکر کنند و همانطور که پیشبینی شده بود، اتاق نامرتب راهحلهای ابتکاری بیشتری الهام بخشید. ایده این است که خلاقیت، تقریباً بر اساس تعریف، نیاز به قطع قراردادهای اجتماعی دارد.
سحر و جادو در بینظمی
بینظمی یک شر و بدی بی قید و شرط نیست. آن هم جایگاهی دارد و شاید به مهمی نظم باشد. محققان مینویسند: هر دو مرتب و نامرتب، ممکن است کاربردی داشته باشد، به خصوص که میتواند حالتهای مختلف روانشناختی را فعال کند و از انواع مختلف نتایج بهرهمند شود.
تیم هارفورد، اقتصاددان بریتانیایی بیان میکند: گاهی اوقات تمایل ما به نظافت میتواند مفید باشد، اما غالباً، ما چنان از جانب مرتبسازی گمراه شدهایم که قادر به ارزیابی فضایل ناپاکی نیستیم.
از نظر هارفورد نامرتب بودن فقط به قلمرو فیزیکی اشاره ندارد. این امر به همان اندازه در زندگی ذهنی و عاطفی ما، در تجارت و سیاست و در روابط با همنوعان ما صدق میکند. این در مورد پذیرفتن "نامرتبی، ناهماهنگی، بداهه بودن، ناقصی، بیربطی، درهم و برهمی، تصادفی، ابهام، دشواری، تنوع یا حتی کثیف بودن است.
او در کتاب خود داستانی را شرح میدهد که چگونه کیت جارت پیانیست، در سال ۱۹۷۵، تقریباً کنسرتی که پرفروشترین آلبوم جاز انفرادی در تمام زمانها شد را، رد کرد. تنها پیانوی موجود با چند نت و پدال غیرفعال، ناموزون بود و نوازنده تقریباً حاضر به انجام آن نبود، اما سرانجام اجرا کرد.
جارت که مجبور به کار با پیانوی نامناسب شد، تمام تواناییهای موسیقی خود را به کار برد تا چیزی منحصر به فرد را به ذهن متبادر کند. یک منتقد موسیقی نوشت: آلبوم کنسرت کالن، که اکنون ۳.۵ میلیون نسخه فروش داشته است، شهرت وی را به عنوان پیانیست برتر نسل خود تقویت کرد. هارفورد میگوید: گاهی اوقات ممکن است یک جادوی خاص در نامرتبی باشد.