هنر ایرانیان آلمان را در صنعت چاپ موفق کرد

به گزارش برنا ؛ برنامه صبحگاهی صبح پارسی که از دو شنبه تا جمعه هر هفته ساعت 9 صبح بر روی آنتن شبکه جام جم می رود، با موضوع اصلی اهمیت کتاب خواندن و اهمیت دوستی با کتاب در زندگی بر روی آنتن رفت. در این برنامه پس از پخش آیتم هایی از جمله ورزش صبحگاهی، یادته، میز فرهنگی، اخبار ویژه و نماهنگ هایی با تصاویری از طبیعت، امیر محمد زند و آلاء خامه یار با سعید بحیرایی مجموعه دار کتاب و محقق صنعت چاپ به گفت و گو نشستند.

بحیرایی با بیان اینکه ایران پس از آلمان دومین کشور پیشگام در زمینه صنعت چاپ است گفت: در ایران چاپخانه های پیشرفته فعال داریم که یکی از بهترین های آن ها چاپخانه آستان قدس رضوی و دیگری ستاره سبز است که کتب نفیس چاپ می کند و تا کنون بارها جایزه کسب کرده است. چاپخانه آستان قدس تمرکزش بر روی کتاب های نفیس و مذهبی است.

وی تصریح کرد: خدا را شکر می کنم که در خانواده ای به دنیا آمدم که کتابخوان بودند و من هم کتابخوان شدم و به خاطر فعالیت های هنری ام نیاز به کتاب خواندن در من بیش از پیش حس شد. کتاب ها سه دسته اند، کتاب هایی که باید آن ها را بخوانیم، کتاب هایی که باید آن ها را بببینیم که از جمله آن ها کتاب های نفیس هستند و کتاب هایی که به خاطر ارزششان باید در کتابخانه آن ها را داشته باشیم که شاید به رشته تحصیلی یا شغلی ما هم چندان مرتبط نباشد. در حال حاضر ۵۵ هزار جلد کتاب در زمینه های مختلف در کتابخانه خانه ام دارم.

این محقق و پژوهشگر افزود: آلمان از نظر تکنولوژی جایگاه بالایی دارد و توانست در بهترین و مجهزترین ماشین آلات در حوزه چاپ را مورد استفاده قرار داده و حتی تولید کند. در دوره قاجار در زمینه هنرهای تجسمی فعالیت های زیادی صورت می گرفت، هنرمندان زیادی وجود داشتند و از کتاب های نفیس هم استقبال زیادی می شده است.

بحیرایی بیان کرد: با سفرهایی که شاهان قاجار به آلمان داشتند چاپ کتاب های نفیس را به این کشور منتقل کردند و آلمانی ها نیز در آن زمان از چاپ کتاب های نفیس برای ما استقبال می کردند. به خاطر رنگ های زیادی که در کتب مذهبی استفاده می شد ناچار بودند ماشین آلات خاص با قابلیت چاپ رنگ های متفاوت و مختلف را تهیه و یا تولید کنند و همین موضوع باعث پیشرفت چشمگیر آلمان در زمینه چاپ شد. به عبارتی هنر ایرانی ها باعث پیشرفت روز افزون آلمان در صنعت چاپ شد.

وی یکی از نفیس ترین کتاب های قرآن بعد از انقلاب که در آلمان به چاپ رسیده را با خود به همراه داشت و درباره آن گفت: این کتاب در دوره قاجار به خط محمد ارسنجانی نوشته شده است. ارسنجانی ها در آن دوره جزو خاندان های سرآمد در خوشنویسی بودند و یادگارهای زیادی از آن ها در موزه های ایران و دنیا است. این خاندان در شیراز زندگی می کرده اند که بعد هم از سوی شاه به آن ها پیشنهاد شد به تهران بیایند اما قبول نکردند. خاندان مُذَهِب باشی نیز از دیگر خانواده هایی بودند که کار تذهیب و صحافی کتاب ها را انجام می داده اند. این خانواده شش فرزند پسر داشته است که دو نفر خطاط، دو نفر مذهب و دو نفر نگارگر بودند. در دوره قاجار به دلیل توجه به امور مذهبی بیشتر کتاب های نفیسی دینی مثل قرآن چاپ می شد و بعد از آن کتاب هایی مثل شاهنامه یا دیوان حافظ.

بحیرایی درباره اولین کتاب قرآن نفیس چاپ شده در ایران خاطر نشان کرد: کتاب قرآنی که محصول ایران است و به همت کمیسیون ملی یونسکو به چاپ رسیده و بین همه قرآن های نفیس تنها قرآنی است که ترجمه فارسی دارد. تذهیب این کتاب رنگ بندی متنوع و زیبایی دارد اما به خاطر اینکه چشم اذیت نشود رنگ هر جزءبا جزء بعد متفاوت می شود. سرپرست گروه تذهیب این قرآن نفیس علی مطیع بود و خط نسخ آن را استاد نیریزی بر عهده داشت که در طول عمرش ۱۱۴ بار قرآن را کتابت کرده است و همه خطاط ها آرزو دارند شبیه نیریزی شوند. این قرآن نفیس ختم به آیه است، ترجمه آن توسط استاد خرمشاه انجام شده و قیمتی نزدیک به ۶ میلیون تومان دارد.

وی با بیان اینکه برجسته ترین صحاف ها را در ایران داریم گفت: کتبی که در آلمان چاپ می شدند صرفا دوخت می شدند و به ایران می آمدند و کار صحافی آن ها تماما در کشور انجام می شد به همین دلیل صحافان برجسته فراوان در ایران داریم.

مجموعه دار کتاب درباره تاثیر ویروس کرونا بر صنعت چاپ تصریح کرد: کرونا روی صنعت چاپ تاثیر مثبت داشته به خاطر اینکه مردم وقت آزادشان را صرف خواندن کتاب می کنند و همین خرید کتاب توسط مردم به صنعت چاپ کمک می کند اما کتاب های نفیس به خاطر قیمت دلار و هزینه هایی که صرف خرید مواد اولیه آن ها می شود دچار تغییرات منفی شد.

بحیرایی افزود: استفاده از درخت اتفاق فرخنده ای نیست هرچند حالا کاغذهایی وجود دارند که بدون نیاز به قطع درختان تولید می شوند اما همه چیز با علم و تکنولوژی باید پیشرفت کند. در حال حاضر کتب صوتی وجود دارد و مخاطبان نیز توانسته اند ارتباط خوبی با آن ها برقرار کنند اما نمی توان نسخه صوتی برخی از کتاب ها مثل کتاب های حوزه هنر را گوش کرد. ناشران هم فعالیت های خوبی در این زمینه داشته اند و برای اینکه مشتری را از دست ندهند بر کپی رایت هم زیاد سخت گیری نمی کنند.

وی در پایان دو کتاب برجسته را معرفی کرد و اظهار داشت: کتاب آمدیم خانه نبودید نشر ثالث که نویسنده آن آدرس خانه تک تک افراد مهم و مشهور را تجمیع کرده است و شاهنامه فردوسی دو کتابی است که به مردم خواندنشان را توصیه می کنم.