الزامات حمایت از تولید لوازم خانگی

به گزارش برنا تا سال 97 حدود 70 درصد بازار لوازم خانگی در اختیار برندهای خارجی بود. با خروج این برندها به دلیل تحریم, تولیدکنندگان داخلی تلاش زیادی کردند تا این خلأ را پر نمایند. به واقع نیز شاید موفقترین صنعت کشور در دوران تحریم همین صنعت لوازم خانگی بوده است. این صنعت توانست رشد زیادی را تجربه کند. پیوند پیشین با دو صنعت فولاد و پتروشیمی و سایر صنایع بیشتر شده, حدود 70 درصد قطعات از داخل تامین شد. از نظر کمی نیز این صنعت توانست جهش بزرگی را تجربه کند. اکنون حدود 500 بنگاه فعال و حدود 300 هزار نفر در این صنعت شاغل هستند. برخی از تولیدکنندگان از شرایط رکود جهانی ناشی از کرونا استفاده کرده, توانستند خط تولید برخی برندهای معتبر جهانی را با قیمتی مناسب وارد کنند. 

 طبیعی است که این موفقیت‌ها را باید احترام گذارد و حمایت کرد. اما حمایت باید مشروط به شرایطی باشد: 

 اول, هدفگذاری صادراتی است. یعنی این صنعت باید بتواند بازارهای خارجی را هدف قرار داده, با برندهای معتبر جهانی رقابت کند. اکنون بجز در برخی موارد مانند بخاری, کولر آبی و آبگرمکن گازی که به دلایلی انگیره تولید برای دیگران وجود ندارد, سایر محصولات امکان رقابت با کالاهای مشابه خارجی را ندارند به عنوان مثال ماشین لباسشویی برندهای معتبر خارجی با محاسبه ارز 25 هزار تومانی, 60 تا 70 درصد قیمت محصول مشابه داخلی است. بنابراین با وجود پیشرفت یادشده, صنعت لوازم خانگی کشور توان رقابت را در شرایط کنونی ندارد. از این رو جهت گیری رقابت با برندهای خارجی باید دنبال شود.

 دوم, حمایت باید زمان‌مند باشد. باید محدودیت یا ممنوعیت واردات مقید به دوره زمانی شود تا این صنعت بتواند بدون نیاز به حمایت به حیات خویش ادامه دهد. در غیر این صورت وضعیتی مشابه خودروسازان پیدا خواهند کرد و این صنعت گران, بی کیفیت و رانتی شده و فشار آن بر مردم سنگینی خواهد کرد.

سوم, زیرساختهای حمایتی لازم برای این امر توسط دولت فراهم شود. 

چهارم, تقویت کدگذاری کالایی و سیستم یکپارچه الکترونیکی برای مبارزه با قاچاق لوازم خانگی انجام شود. برخی از مقامات, واردات قاچاق لوازم خانگی را بیش از یک میلیارد دلار میدانند. روشن است این رقم بزرگ قاچاق سازمان یافته تنها با همکاری و حمایت درون سیستم ممکن است. به همین دلیل نیز, کره‌ای ها در برابر تهدید به ممنوعیت واردات لوازم خانگی ال جی و سامسونگ تاکنون خونسرد برخورد می‌کردند.

الزاماتی برای دستیابی به هدف رقابت با برند خارجی لازم است. اول, اکنون حدود 500 بنگاه در این صنعت فعال بوده, 25 تولیدکننده یخچال و 8 تولیدکننده تلویزیون و....مشغول هستند.  تعداد زیاد تولیدکنندگان اقتصادی نیست. بررسی تعداد تولیدکننده لوازم خانگی ژاپن و کره جنوبی به ما می گوید برای رقابت جهانی, اصل بازده به مقیاس باید رعایت شود. دوم, بخشی از سود بنگاها باید در مسیر تحقیق برای توسعه صنعت هزینه شود.  سوم, همکاری با برندهای معتبر جهانی برای انتقال تکنولوژی های پیشرفته لازم است. 

 عدم رعایت نکات یادشده منجر به شکل گیری صنعتی پر هزینه و ناکارآمد, رانتی و فاسد خواهد شد.

محمد رضا یوسفی