گوترش: رسیدن به توافق در اجلاس گلاسکو خیلی دشوار است

سران و مقامات کشورهای جهان در کنار کارشناسان و فعالان زیست محیطی از دوشنبه گذشته در شهر گلاسکو گردهم آمده‌اند تا در چارچوب بیست و ششمین اجلاس آب و هوایی گلاسکو (کاپ ۲۶) درباره ادامه حیات موافقتنامه زیست محیطی ۲۰۱۵ پاریس که در آن کشورها متعهد به کاهش دمای هوا شده‌اند بحث و تبادل نظر کنند.

توافق آب و هوایی پاریس که با نام «پیمان پاریس» نیز شناخته می‌شود، ذیل چارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل متحد در تغییر اقلیم (UNFCCC) در رابطه با کاستن انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی است که از سوی نمایندگان ۱۹۷ کشور در کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاکره و ۱۲ دسامبر ۲۰۱۵ با اجماع تصویب شد.

یکی از محورهای مهم این پیمان، محدود کردن میزان افزایش متوسط دمای جو زمین به کمتر از ۲ درجه سانتیگراد و به طور عمده تلاش برای حفظ دما در سطح ۱.۵ درجه سانتیگراد تا پایان این قرن است، در غیر این‌صورت متوسط دمای جو زمین، در مقایسه با دوران پیش از صنعتی شدن به بیش از ۳ درجه سانتیگراد خواهد رسید.

از جمله اهداف مهم این پیمان، اجرای پروژه‌هایی برای توقف هرچه سریعتر انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشورها و اجرای برنامه‌هایی است تا بتوان در نهایت در سال ۲۰۵۰ میلادی بین میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و جذب دوباره آن تعادلی ایجاد کرد و پس از آن، میزان انتشار دی اکسید کربن را به تدریج به صفر رساند.

برای اینکه به کشورهای کمتر برخوردار در اجرای اهداف این تفاهم نامه فشار وارد نشود مقرر شد کشورهای کمتر توسعه یافته برای انطباق دادن خود با تعهدات این توافقنامه از کمک های مالی برخوردار شوند، بر این اساس کشورهای ثروتمند باید از سال ۲۰۲۰ میلادی، سالانه مبلغ ۱۰۰ میلیارد دلار به کشورهای فقیر بپردازند. این کمک مالی نیز از سال ۲۰۲۵ میلادی افزایش می‌یابد. این در حالیست که طبق گزارش‌ها کشورهای ثروتمند به تحقق وعده‌های خود عمل نکردند.

دبیرکل سازمان ملل متحد معتقد است که بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مساله فقدان اعتماد وجود دارد. وی بر همین اساس از قدرت‌های بزرگ اقتصادی خواست تا به تعهد خود برای کمک سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار به کشورهای فقیر عمل کنند.

گوترش گفت: به نظر من هنوز این امکان وجود دارد که دما را تا سطح ۱.۵ درجه سانتیگراد حفظ کرد اما من نگران اختلافات ژئوپلیتیک و همکاری بین کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای نوظهور هستم. هنوز مسیر زیادی تا رسیدن به سازش وجود دارد.

وی افزود: امیدوارم بتوانیم درگلاسکو برخی از مشکلات جدی را حل و فصل کنیم. اما مساله اصلی این است که به یک سری تعهدات ملی دست پیدا کنیم که  حفظ دمای زمین تا ۱.۵ درجه سانتی‌گراد را تضمین کند.

دبیرکل سازمان ملل متحد رسیدن به چنین توافقی را دشوار خواند و افزود که برای تعریف تعهدات جدید، پنج سال انتظار زمانی طولانی است. ما باید هر سال تعهدات جدید تعریف تا در زمینه مقابله با تغییرات آب و هوایی پیشرفت کنیم. گفتنی است که اجلاس بین المللی آب‌وهوایی هر پنج سال یک بار برگزار می شود.

گوترش دوشنبه گذشته در سخنرانی رسمی خود اظهار داشت که جهان در مسیر فاجعه اقلیمی حرکت می‌کند و شکست اجلاس گلاسکو گزینه نیست بلکه حکم مرگ بشر است.  اجلاس آب وهوایی گلاسکو تا ۲۱ آبان ادامه خواهد داشت اما انتظار می‌رود که بحث‌ها تا چند روز بعد ادامه پیدا کند.