پرسشنامه تحقیق

به گزارش برنا، مادسیج اولین و تنهاترین بانک آزمون و پرسشنامه استاندارد ایران است، این سایت توسط گروهی از پژوهشگران و اساتید دانشگاهای تهران، و با هدف ایجاد یک بانک و زیرساخت پژوهشی در کشور ایجاد شده است. در مادسیج بیش از 20 هزار عنوان پرسشنامه در حوزه‌های مختلف جمع‌آوری شده است و در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است. بیش از 90 درصد پرسشنامه‌های مادسیج استاندارد سازی شده‌اند، یعنی روایی و پایایی آنها سنجیده یا بررسی شده است و همچنین  مادسیج پرسشنامه‌های استاندارد را از منابع پژوهشی معتبری که قبلا روایی و پایایی آن سنجیده شده است استخراج می‌کند.

مادسیج بانک پرسشنامه استاندارد ایران

پژوهشگران و واحد‌های بازاریابی سازمانها می‌توانند پرسشنامه مدیریت،  جمعیت شناختی، روانشناسی، علوم اجتماعی ، تربیت بدنی  و ده ها رشته و موضوع دیگر را از سایت مادسیج دریافت کنند. آدرس سایت مادسیج  madsg.com  می باشد؛ شما می توانید از طریق آدرس سایت یا جستجو کلمه مادسیج در گوگل  وارد سایت مادسیج شوید.

پرسشنامه چیست؟

پرسشنامه یکی از مهم‌ترین ابزارهای مهم پژوهشی است؛  پرسشنامه را می توان پراستفاده ترین و ارزان ترین ابزارهای پژوهشی دانست که می‌توان با کمک آن اطلاعات دقیق و مشخصی را از یک جامعه بزرگ بدست بیاورد. با کمک پرسشنامه می‌توان اطلاعات را در دوسته کلی پژوهشی یعنی تحقیقات کمی و تحقیقات کیفی جمع آوری کرد.

چگونه یک پرسشنامه را طراحی کنیم؟

در بحث طراحی پرسشنامه باید میان سوال پژوهشی و سوال‌های خاص که از پاسخگویان به منظور پاسخگویی به سوالات پژوهشی پرسیده می‌شود تمایز قائل شد. سوالات پژوهشی در واقع اولین گام پژوهش است که اهداف تحقیق را مطالعه می‌کند.

صرف نظر از اینکه هدف پژوهش شما آزمایش یک نظریه اجتماعی و یا برآورد پراکندگی های نگرش ها و رفتارهای خاص در میان جمعیت باشد یا خیر، مراحل و شیوه های طراحی یکسانی دارد

در ابتدا باید مفاهیم موجود در سوال پژوهشی را تجزیه و تحلیل کنید. سپس سوال های خاصی را طرح کنید که پس از ترکیب و تحلیل، معیارهای اندازه گیری برای این مفاهیم باشند.

فرایند تلاش برای نوشتن سوالات پرسشنامه برای یک پژوهش، به روشنتر شدن سوالات پژوهشی کمک می کند. وقتی که در مورد جمله بندی سوال‌ها، ابهام  وجود داشته باشد تصمیم گیری در مورد جمله بندی آنها باید با مراجعه به هدف پژوهش صورت پذیرد. ممکن است اهداف پژوهشی به خودی خود شفاف نباشند و لازم باشد قبل از هر اقدامی مورد تجدید نظر و اصلاح قرار بگیرند.

اولین قدم ها برای طراحی پرسشنامه

۱. انگیزه خود را برای طراحی سوال‌های پرسشنامه کنترل کنید تا بتوانید در مسیر سوال‌های پژوهشی حرکت کنید.

۲. سوال های پژوهشی خود را بنویسید و به هنگام کار بروی پرسشنامه، پیوسته به آن مراجعه کنید.

۳. در حین نوشتن هر سوال، از خود بپرسید چرا می‌خواهم این مطلب را بدانم؟ به گونه ای به این سوال پاسخ دهید که به شما کمک کند به پاسخ سوال پژوهشی تحقیق دست پیدا کنید. جوابی مثل می‌خواهم بدانم چون موضوع جالبی است مقبول نیست.

همیشه قبل از نوشتن سوال های جدید، بررسی سوال‌های مربوط به همان موضوع که توسط محققان دیگر طراحی شده اند مفید است؛ اما، سوال‌های قابل قبول موجود احتمالا تمام پرسش‌های پژوهشی یک مطالعه را پوشش نخواهند داد. بیشتر پرسشنامه ها در برگیرنده پرسش‌های پیشتر مورد استفاده قرار گرفته و سوال های تازه هستند که حتی ممکن است از سوال های پیشین اقتباس شده باشند. استفاده از سوال‌های موجود، فرآیند آزمایش را کوتاه تر می‌کنند و ممکن است شما را به مقایسه نتایج مطالعات مختلف قادر سازد.

9 نکته ضروری هنگام طراحی سوالات پرسشنامه

۱. تعیین کنید که آیا سوال تهدید آمیز است یا خیر؟ 

۲. در هنگام پرسیدن یک سوال بسته در مورد رفتار، مطمئن شوید که تمام گزینه پاسخ‌های محتمل و معقول را آورده‌اید، در غیر اینصورت گزینه‌ها و پاسخ‌هایی که در مقوله‌ی سایر قرار گرفته‌اند و شما به آن‌ها اشاره نکرده‌اید جای می‌گیرند.

۳. چنانچه مشکل اصلی ما کم شماری در مورد رفتار باشد، روش یادآوری با کمک نشانه ها ممکن است مفید باشد.

۴. سوال را در حد امکان دقیق و روشن طراحی کنید. اگر به جای سوال کلی در مورد یک رفتار، آن را در دوره زمانی مشخصی مورد سوال قرار دهید، به اطلاعات مطمئن‌تری دست می‌یابید.  در صورتی که هدف ما تقسیم بندی پاسخگویان به دسته‌های مختلفی باشد و نه سنجش بسیار دقیق یک رفتار خاص، سوال‌های کوتاه تر که نیازمند زمان کمتری هستند مفید تر خواهند بود.

۵. دوره ی زمانی یک سوال باید با اهمیت موضوع ارتباط داشته باشد. دوره‌های یکساله می‌تواند برای موضوع های بسیار مهمی همچون خرید خانه‌ی جدید در نظر گرفته شود. برای موضوعات کم اهمیت‌تر همچون خرید لباس و اثاثیه منزل، می‌توان دوره‌های یک ماهه و یا حتی کمتر را در نظر گرفت. البته باید از زمان های بسیار کوتاه اجتناب ورزید چرا که  التقاط تقدمی( اشتباه در یادآوری زمان وقوع یک رخداد، به گونه ای که زمان مورد نظر پاسخگو زودتر از زمانی است که رویداد مذکور در آن به وقوع پیوسته است) منجر به اغراق در گزارش رفتارها می شود.

۶. استفاده از اسناد، مشاهده‌ی خانواده و یادآوری محدود، التقاط را کاهش می‌دهد و یا از بین می برد و همچنین گزارش اطلاعات جزیی  و دقیق را بهبود می‌بخشد.

۷. به هنگام نیاز به اطلاعات مفصل‌تر در مورد رفتارهای کم اهمیت، استفاده از دفتر یادداشت روزانه در مقایسه با تکیه بر حافظه پاسخگو، نتایج دقیق‌تری در بر خواهد داشت.

۸. از کلماتی استفاده کنید که تقریبا برای تمام پاسخگویان قابل فهم باشد.  از اصطلاحات تخصصی استفاده نکنید مگر اینکه مطمئن شوید که تمام اعضای نمونه، آن را درک می‌کنند یا مفهوم اصطلاح، در سوال توضیح داده شده باشد.

۹. طولانی تر کردن سوال با اضافه کردن نشانه‌های یادآوری کننده می‌تواند کیفیت گزارش دهی را ارتقا بخشد، بنابراین فکر نکنید سوال هرچه کوتاه تر باشد بهتر است.

در پرسشنامه چه زمانی سوالات جمعیت شناختی را بپرسیم؟

سوال های جمعیت شناختی مانند سن، وضعیت اشتغال و به ویژه درآمد، از سوی عده ای از پاسخگویان، شخصی و تهدید آمیز تلقی می‌شوند. در مجموعه بهتر است از این سوال‌ها در پایان پرسشنامه پرسیده شود، تا در ابتدای آن. اگر سوال مربوط به درآمد در پایان مصاحبه مطرح شود، امتناع پاسخگو از پاسخ به این سوال بر پاسخ های دیگر اثر نخواهد گذاشت. اما مشکل زمانی پیش می آید که گویه‌های جمعیت شناختی به عنوان سوال‌های فیلتر شده استفاده شوند. بنابراین اگر مطالعه به بیماری اعضای خانواده و روزهای باز ماندن آنها از کار و مدرسه بپردازد شناسایی اعضای خانواده و اطلاع از اینکه آیا به مدرسه یا سر کار می روند  در ابتدای مصاحبه ضروری است.  حتی در این مورد نیز بهتر است در ابتدا چند سوال غیر جمعیت شناختی آغاز کنیم. سوال مربوط به درآمد خانواده هنوز هم به طور معمول در پایان پرسشنامه پرسیده می شود. حتی اگر قبلا سایر مشخصات خانواده استخراج شده باشد.

پاسخگویان ممکن است از اینکه چرا باید سوال‌های جمعیت شناختی پرسیده شوند تعجب کنند پس بهتر است یک مقدمه در ابتدای پرسشنامه نوشته شود و برای آنها شفاف توضیح داده شود که برای یک پژوهش نیاز به این اطلاعات داریم و همچنین  از اطلاعات شما در جای دیگر استفاده نخواهد شد.