بررسی کتاب «قصص العلما» اثر میرزا طاهر سلیمان تنکابنی در «کیمیای کلمات»

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ دکتر بهرام پروین گنابادی (پژوهشگر، نویسنده و منتقد ادبی) کارشناس مجری برنامه در این قسمت از کیمیای کلمات، به بخش اول نقد و بررسی کتاب  «قصص العلماء» اثر میرزا طاهر سلیمان تنکابنی ،تذکره ای برای علمای دوره قاجار می‌پردازد.

قِصَصُ العُلَماء، مشهورترین اثر محمد بن سلیمان تنکابنی(۱۲۳۴ یا ۱۲۳۵-۱۳۰۲ق) به زبان فارسی در شرح حال علماء و دانشمندان شیعه از قرن سوم تا سیزدهم قمری. در این کتاب شرح حال ۱۵۳ تن از علمای شیعه آمده است، این کتاب با معرفی سید ابراهیم موسوی قزوینی آغاز شده و با معرفی سید نعمت الله جزایری خاتمه یافته است. از برخی مشاهیر غیر شیعی نیز به مناسبت سخن به میان آمده است. آقا بزرگ از عدم نظم و ترتیب آن انتقاد کرده است.

تنکابنی در مقدمه قصص العلماء، انگیزه خود را از تألیف این کتاب، معرفی برخی از علمای شیعه که کمتر به شرح حال آن‌ها پرداخته شده، یا شرح حال آن‌ها در دسترس نبوده، دانسته است. هر چند تنکابنی پیشتر در تذکرة العلماء، شرح حال علما را نوشته بود، اما اشاره می‌کند که آن کتاب مختصر بوده است، وی همچنین در مقدمه قصص العلماء یادآور می‌شود که در مورد کرامات علماء کتابی تألیف نشده است.

این کتاب زندگینامه ۱۵۳ تن از علمای شیعه را دربر دارد که بیشتر آنان از مشایخِ اجازه و اصحاب تألیف قرن سوم تا اواخر قرن سیزدهم‌اند و بیش از شصت درصد آنان به دوره صفویه و پس از آن تعلق دارند.

تنکابنی درباره هر شخصیت اطلاعاتی چون، نام و نام خانوادگی، ویژگی‌های علمی و اخلاقی، آثار و تالیفات، شرح کوتاهی از دیدگاه‌ها، برخی از فعالیت‌های اجتماعی، و سال تولد و وفات را آورده است. قصص العلماء از سبکی ساده و نثری نسبتاً روان برخوردار است.

برنامه کیمیای کلمات کاری از گروه کتاب رادیو فرهنگ است که جمعه‌ها ساعت ۱۳:۳۰ به بررسی متون کهن ادب فارسی و پژوهش‌ها و کتاب‌هایی که در زمینه این آثار نگاشته شده، اختصاص دارد. این برنامه به تهیه کنندگی «فریده گودرزی» برروی موج اف ام ردیف ۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش می‌شود.

انتهای پیام//