به گزارش خبرگزاری برنا از تهران ؛ رسانه ها به خصوص صدا و سیما طی چند دهه اخیر برای پیشگیری از خشکسالی ؛ مصرف بی رویه آب توسط خانواده ها را به چالش کشیده و مهمترین عامل را استحمام و شست و شو عنوان میکنند.
حال باید اذعان داشت این سناریو به روشی مردم فریب نگارش شده ؛ چراکه در تبلیغات و ساخت فیلم ، از افراد میخواهند در مصرف صرفه جویی کنند تا کشور با معضل کم آبی مواجه نشود ولی دریغ از اطلاعات صحیح که همچنان باعث گردیده هموطنان به آنچه حقیقت است دست پیدا نکرده و مشکل اصلی همچنان از اذهان دور بماند.
اما باید طبق نظریه کارشناسان و مشاهدات میدانی نگارنده این گزارش که عامل اصلی بحران را کشاورزی سنتی میدانند به روشنگری پرداخت و زوایای پیدا و پنهان این امر را بررسی کرد.
براساس بررسی های صورت گرفته ، ۶۰ درصد از هدر رفت آب به جهت بهره مندی آن برای کشاورزی سنتی منظور گردیده که در دولت های گذشته برای پیشگیری از این فاجعه تمهیداتی اندیشیده شد ولی در نطفه خفه گردید.
در آن زمان با ایجاد شرایطی همچون اختصاص وام و واگذاری سخت افزار به کشاورزان راه را برای ایجاد قطره ای کردن آب هموار نمودند و در این عرصه اتفاقات خوش آیندی نیز به ثمر نشست ولی به یکباره ورق برگشت و ادامه روند سمت و سوی قبلی را نشانه رفت.
همین امر و سوء مدیریت ها تا به امروز منجر به کاهش سطح آب های زیرزمینی گردیده که زنگ خطر را برای آیندگان به صدا درآورده و قطع به یقین بحران را پیش روی کشور قرار خواهد داد.
به موجب چنین رخدادی هم اکنون ۴۰ درصد از بخش کشاورزی کشور فعال است و با این روند نفس مهمترین رکن اقتصادی بعد از نفت به شماره می افتد و در آینده با نابودی چنین نعمت خدادای مواجه خواهیم شد.
باید اشاره داشت برداشت آب زیرزمینی برای کشاورزی سنتی باعث هدر رفت شدید میشود ؛ چراکه در این بین کسری از آب به محصول میرسد و عمده آن هرز میرود.
این اتفاق که همچنان ادامه دارد و برای مدیران ارشد کشور بی اهمیت است تا چندسال آینده بحران جدی را نصیب مردم میکند و ممکن خواهد بود از لحاظ امنیتی نیز برخی استان ها را درگیر حواشی جنگ آب نماید.
پس بهتر است قبل از وقوع حادثه به پیشگیری بپردازیم تا آسایش و آرامش به بهانه آب از شهروندان سلب نگردد.
یک کشاورز در این رابطه اظهار داشت: سیستم آبیاری از گذشته تاکنون به روش سنتی انجام میشده که این امر باعث شد دولتمردان به فکر ایجاد قطره ای کردن باشند و در برهه هایی از زمان با وعده های مختلف ، کشاورزان را همراه نمودند.
حیدر عرب گفت: مقرر گردید افراد برای اجرای این طرح درخواست نموده و متولیان نیز موظف شدند همکاری های لازم را در دستور کار قرار دهند.
وی افزود: اقدامات برای قطره ای کردن سیستم آبیاری تا حدودی پیش رفت ولی برخی کشاورزان به جهت مشکلات متعدد تمایلی نشان ندادند و بازرسان و مجریان نیز با بی میلی موجبات شکست طرح را فراهم آوردند.
عرب ادامه داد: دولت نهم و دهم حتی شرایط را برای واگذاری بخشی از ملزومات مهیا نمود و در اختیار کشاورزان قرار داد اما نبود اراده ، کار را ناتمام گذاشت.
وی اذعان کرد: هرچند این فرصت طلایی از دست رفت ولی در صورت ادامه چنین روندی و با بی توجهی نسبت به کم آبی ، باید منتظر نابودی کشاورزی باشیم و اگر فکر اساسی برای صنعتی یا قطره ای کردن سیستم آب نشود به زودی محتاج صادرات تمامی محصولاتی میشویم که روزگاری شاهد تولید انبوه بوده ایم و با دخالت دلالان و سهم خواهی بیگانگان به خاطر نیاز مردم ؛ چالش جدی را به نظاره خواهیم نشست.
" باغ ویلاها عامل دوم خشکسالی در کشور "
بعد از کشاورزی سنتی ، ایجاد بناهایی بعنوان باغ ویلا و حفر چاه های مجاز و غیرمجاز ۳۰درصد از هدر رفت آب را به خود اختصاص داده و این امر طی چند سال اخیر بسیاری از شهرها را با چالش مواجه ساخته است.
با این فرضیه نشست زمین را میتوان به همین علت بسط داد که متاسفانه " شهرستان ورامین " در این امر بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و هر روزه بحران شدیدتر از قبل نمایانگر میگردد.
با کمی کنکاش و رصد در روستاها میتوان بر این رخداد غم انگیز صحه گذاشت و با مشاهده ساخت باغچه و ویلا و حفر چاه به دور از چشم متولیان آگاه از هر اتفاق ؛ خود را آماده خشکسالی و ایجاد بحران کم آبی نمود.
درحالی که همگان واقف براین اتفاق تلخ میباشند ولی بستن چشمها از واقعیت ناگوار بحران آب ، همچنان سوال های مختلف را در اذهان پدیدار میکند که چرا مسوولان ، کارشناسان و حتی دستگاه قضا و مدیران امنیتی که آگاه ازین پیامد شوم میباشند به پیشگیری از آن مبادرت نمی کنند.
یکی از کارشناسان جهاد کشاورزی ضمن اعلام خطر به منظور ساخت و سازهای بی رویه در مناطق مختلف کشور به خصوص روستاهای خوش آب و هوا گفت: با ساخت و سازهای بی رویه به زودی شاهد نابودی کشاورزی خواهیم بود و زنگ خطر هم اکنون به صدا درآمده است.
وی که نخواست نامش فاش شود افزود: به علت کم آبی که از همان آبیاری سنتی سرچشمه میگیرد و اخلال در عرضه و تقاضا به جهت واردات برخی محصولات و افزایش سرسام آور هزینه کاشت ، داشت و برداشت ؛ زمین ها به بهانه های مختلف از کاربری کشاورزی خارج گردیده و با قطعه بندی به شکل باغ ویلا ظاهر شدند و مالکان برای استفاده های شخصی به حفر چاه پرداختند و این روند سیر صعودی به خود گرفت ؛ چراکه بهره مندی از سود کلان با این طرفند موجب خوش یمنی صاحبان و حتی دلالان شد.
وی اظهار کرد: با ساخت و سازهای فراوان ؛ هر قطعه از بناها دارای یک چاه آب میشوند که مصرف بی رویه برای آبیاری درختان و کاشت های موجود و به خصوص جهت پرنمودن استخرهای عریض و طویل ؛ شرایط را برای بحرانی شدن کم آبی روز به روز مهیا میکند.
این کارشناس گفت: برداشت های بی رویه تا حدی پیش رفته که هم اکنون به فرونشست زمین منجر شده و بسیاری از استان های کشور را دچار نموده است.
وی اذعان کرد: مناطق گرمسیر و کویری که بخش عمده ای از کشور را شامل میشوند به خطر نزدیک تر میباشند.
این کارشناس افزود: هم اکنون " شهرستان ورامین " بیشترین فرونشست را به خود اختصاص داده و با شواهد موجود در بخشهایی از این منطقه ؛ معضلات بیش از گذشته نمایان تر میگردد.
وی اخطار داد: در صورت بهره وری از شیوه سنتی در کشاورزی و نبود انگیزه جهت پیشگیری از حفر چاه و عدم بازرسی برای قطع بی رویه استفاده از آب های زیرزمینی ؛ آینده ایران با بحران عجین خواهد شد.
" سهم ۱۰ درصدی مصارف خانگی در کم آبی "
اما ۱۰ درصد باقی مانده از هدر رفت آب به خانواده هایی بر میگردد که با بی مهری به بهره وری بی رویه میپردازند و با شست و شو و استفاده نابجا جهت استحمام و دیگر موارد سهیم در خشکسالی پیش رو میشوند.
بعنوان نگارنده این گزارش معتقد خواهم بود ؛ مصرف بی حد و اندازه خانگی یکی از دلایل کم آبی میباشد که دارابودن شعور اجتماعی در کنار فرهنگ سازی میتواند پایانی براین امر باشد ؛ چراکه مفاهیم آموزشی تنها بر کاهش اثرگذار نیست ولی فهم و درکی که در وجود هر فرد نهفته است میتواند منجر به اثرات مفید گردد.
بعنوان مثال باید اذعان داشت که شست و شوی حیاط ، ماشین ، کوچه ، محوطه مجاور مغازه و یا هر محیط دیگری که برخی افراد آگاهانه به آن مبادرت می ورزند به تذکر نیاز ندارد و تنها کمی تفکر و تعقل مانع از این رخداد ناپسند میشود.
انتهای پیام
نگارنده: علیرضا فرجی