قطب‌الدین صادقی: مخاطبین امروز تئاتر را اکثرا افراد پولدار نوکیسه و تازه به دوران رسیده‌ تشکیل می‌دهند

قطب‌الدین صادقی، بازیگر و کارگردان تئاتر، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ درخصوص پیش‌بینی‌اش از وضعیت تئاتر در سال ۱۴۰۱ گفت: وضعیت بسیار بد است. تعدادی از این کارها، نمایش‌های تفننی پر زرق و برق با بعضی از چهره‌های مشهور است که مخاطبان آن‌ها هم افراد نوکیسه‌‌ای هستند که بلد نیستند چگونه پول خود را خرج کنند و فقط برای پُز دادن به تماشای این کارها می‌نشینند‌. این افراد دنبال تئاتر فرهنگی، هنری و انتقادی نیستند. همین که داستانی باشد و آن‌ها را بخنداند برایشان کافی است.

او در خصوص این‌که چرا مخاطبان بیشتر به سراغ آثار کمدی می‌روند گفت:  بهتر است بگوییم کارهای شبه کمدی. در واقع افراد به این نمایش‌ها می‌روند بلکه چهار تا شوخی و متلک بشنوند. خیلی وقت‌ها من دیده‌ام که بی‌خود و بی‌جهت حتی در صحنه‌های جدی هم می‌خندند. کاملا مشخص است که تنها هدف آن‌ها خندیدن است. مخاطبان این دست از آثار قشر مرفه و تفنن‌طلب هستند.

صادقی با اشاره به حجم بالای تولیداتی که در عرصه‌ی نمایش ساخته می‌شود اضافه کرد: هزاران نفر در ایران تحصیل‌کرده‌ی رشته تئاتر هستند. در همین لحظه‌ای که من با شما صحبت می‌کنم ۶۰۰۰ دانشجوی تئاتر فقط در تهران وجود دارند. خانواده‌ی این افراد هزینه کرده‌اند و هزار و یک امید برای فزرندانشان داشته‌اند. بلاخره باید نتیجه‌ی کار آن‌ها را ببیند. عده‌ای از این افراد با پول یا خرید سالن‌های خصوصی جلو می‌روند. جالب این است از صد و پنجاه هزار دانشجوی فارغ‌التحصیل هشتاد هزار نفر تئاتر را به کل رها کرده‌اند و فقط هفتاد هزار نفر مانده‌اند. طبق آمارها در طول سال ۹۸ از بین هفتاد هزار نفر  ۱۷ هزار و خورده‌ای روی صحنه رفته‌اند. در واقع فضا و فرجه‌ای برای بقیه جوانان که علاقه‌مند هستند که خودشان را نشان دهند و داوری بشوند وجود نداشته است.

صادقی برای برون‌رفت از وضعیت اسفناک تئاتر گفت: فشار سیاسی، اقتصادی، فقر و... چه باشد چه نباشد ما باید کارمان را بکنیم. ما موظفیم که زندگی اجتماعی را کمی فرهنگی کنیم و بی‌خود و بی‌جهت دست روی دست نگذاریم. باید از حالت غریضی خارج شویم. اگر تماشاگر نیامد ما باید باز هم تولید کنیم و از این حالتی که فقط بخوریم و بخوابیم و خودمان را تخلیه کنیم خارج شویم.

وی درباره دلسردی هنرمندان تئاتری و فاصله گرفتن از این فضا ادامه داد: مخاطبین امروز تئاتر را اکثرا افراد پولدار نوکیسه و تازه به دوران رسیده‌ تشکیل می‌دهند. متاسفانه الان این‌ها هستند که سر و شکل تئاتر را تعیین می‌کنند.

صادقی در پاسخ به این سوال که مخاطبان واقعی تئاتر را چه کسانی تشکیل می‌دهند اظهار داشت: من پژوهشی را انجام داده‌ام که نشان می‌دهد  مخاطبان واقعی تئاتر ما قشر ۱۸ تا ۶۰ ساله‌‌ی دانشجو و یا تحصیل‌کرده‌ی دانشگاهی هستند. مخاطبین تئاتر واقعی ما کسانی هستند که دغدغه‌ی فلسفی، اجتماعی، عاطفی دارند و به این دلیل به تئاتر می‌آیند که جواب خودشان را به دست بیاورند. این تئاتری که الان فروش می‌کند و افراد مرفه برای تماشای آن می‌روند تئاتر مَفر و گریزگاه است. این‌ها اصلا به مسائل اجتماعی نزدیک نمی‌شوند و به محض دیدن یک اثر اجتماعی فوری از آن دوری می‌کنند. نمایش‌ها هرچقدر بی سر و ته و بی‌محتواتر باشند بیشتر مورد پسند این دسته قرار می‌گیرد.

او در ادامه اضافه کرد: تئاتر جدی، اجتماعی، فرهنگی و... پایگاهش در بین دانشگاه‌ها، تحصیل‌کرده‌ها و طبقه‌ی متوسط فرهیخته است اما متاسفانه طبقه متوسط فرهیخته هم نابود شده است. نصف کتاب فروشی‌های مقابل دانشگاه تهران تعطیل شده‌اند و جایشان را به قصابی و کافه‌ها داده‌اند. همزمان با تعطیلی کتاب فروشی‌ها یکصد و پنجاه کافه تاسیس کرده‌اند که جوانان بنشینند قهوه بخورند و حرف‌های بی سر و ته بزنند. فکرش را بکنید یعنی قشر روشن فکر دانشگاهی در یک صد و پنجاه کافه از میدان انقلاب تا چهارراه کالج گرد هم می‌نشینند و از صبح تا شب حرف‌های پوچ و بی‌محتوا می‌زنند.

او در خصوص حضور چهره‌های مطرح سینما در تئاتر و فروش آثار گفت: این‌‌ها ریشه‌ی اقتصادی دارد. من مخالف یا موافق این قضیه نیستم فقط موقعیت را برای شما تشریح می‌کنم. تهیه‌کننده‌ها به این بازیگران پول می‌دهند و از قِبَل حضور آن‌ها پو‌ل‌های بیشتری به دست می‌آوردند‌. این کارها اصلا ارزش هنری ندارند و هیچ‌چیزی به تئاتر ما اضافه نکرده‌اند. در کل می‌توان گفت که این کار  یک ترفند تجاری است.

انتهای پیام/