چرا بیابان‌های ایران بیشتر شده است؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری برنا؛ ایران کشوری است که ۶۱ درصد از مساحت آن در اقلیم خشک و فراخشک قرار دارد. اگرچه ۳۲.۵ میلیون هکتار از اراضی کشور در وضعیت بیابانی قرار دارد اما در تقسیم بندی‌های اکوسیستمی،۴۳.۷میلیون هکتار آن در زمره اکوسیستم بیابانی است و با توجه به تشدید خشکسالی، بیابان‌زدایی از اهمیت‌زیادی برخوردار است.

ایران با قرارگیری در این اقلیم همواره در معرض مشکلات مربوط به کم آبی، خشکسالی و بیابان زایی قرار داشته است و در دهه‌های اخیر تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی بیابانی شدن ایران را تسریع کرده است.

باتوجه به برنامه ششم توسعه باید در بیش از یک میلیون هکتار عملیات بیابان‌زدایی صورت گیرد ولی میزان پیشرفت در این حوزه بسیار کمتر بوده است. در این میان کارشناسان راهکارهایی مانند خودداری از سدسازی غیراصولی و اصلاح سیاست‌های مدیریت منابع آب و خاک را ارائه داده‌اند.

فرود شریفی عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی در گفت وگویی اظهارکرد: بیابان و بیابان زایی ماهیت فرابخشی دارد و از گستردگی و پیچیدگی برخوردار است.

وی به عوامل طبیعی موثر بر پدیده بیابان زایی در کشور اشاره کرد و گفت: در کنار عوامل طبیعی مانند جایگاه کشورمان در کره زمین، عوامل اقلیمی مانند گرما و خشکسالی و نوع خاک و پوشش گیاهی که باعث بروز پدیده بیابان زایی شدند، شیوه‌های نامناسب مدیریت سرزمین از معادن گرفته تا کارهای عمرانی و برداشت بی رویه از سفره‌های زیرزمینی نیز به این پدیده دامن زدند.

شریفی مطالبه گری رسانه‌ها و ایجاد حساسیت در مردم را نسبت به این موضوع ضروری دانست و گفت: این کار می‌تواند بحث حفاظت از خاک و منابع طبیعی کشورمان را تقویت کند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: بیابان زایی و اثرات آن مانند ریزگردها مقوله بسیار مهمی است که نسبت به آن باید یک نگاه ملی و فرابخشی و منطقه‌ای و حتی بین المللی داشت.

وی افزود: بخشی از اقداماتی که می‌تواند از تشدید و توسعه بیابان در کشور جلوگیری کند بر عهده وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری است اما سازمان حفاظت محیط زیست از بعد نظارتی و دستگاه‌های اجرایی از بعد اجرایی و کشاورزان و دانشجویان نیز باید در این حوزه مشارکت کنند.

شریفی لزوم استفاده از دانش روز و ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه را ضروری خواند و گفت: نقش بخش خصوصی، شرکت‌های دانش بنیان، رسانه‌ها و مشارکت مردمی در این موضوع باید با گذشته متفاوت باشد.

عضو هیئت علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی تولید علوفه و نهاده‌های دامی در مناطق بیابانی را پیشنهاد کرد و افزود: ما باید استفاده از علوم و تکنیک‌های جدید در بخش کشاورزی، استفاده از انرژی بادی، خورشیدی و گردشگری و شن درمانی و انرژی زمین گرمایی را در دستور کار قرار دهیم و از تخریب بیشتر سرزمین جلوگیری کنیم.

علت بیابان زایی این است که زمین بخش مهمی از توانایی های خویش را برای هماهنگی با تغییرات آب و هوایی و پرورش نباتات از دست می دهد، و سپس به علت کاهش نباتات آب های زیر زمینی روبه کاهش می نهد. بیابان زایی تأثیر هنگفتی بر وضعیت اقتصادی کشورها می گذارد و سالانه خساراتی حدود ۴۰ میلیارد دلار بر تولیدات کشاورزی وارد می کند. در نتیجه افزایش بیابان ها سالانه حدود ۶۹۱ کیلومتر مربع از اراضی کشاورزی از دست می رود و به طور کلی حدود یک سوم اراضی جهان در معرض تبدیل شدن به بیابان قرار دارند.

اگرچه در نقاط مختلف کشور بیابان زدایی انجام شده اما به علت روند رو به رشد این پدیده تلاش بیشتری برای کنترل آن لازم است  چراکه این امر از آلودگی هوا، کاهش فقر، جلوگیری از مهاجرت روستاها به شهر، خشکی تالاب ها، از بین رفتن پوشش گیاهی، تخریب زمین های مستعد کشاورزی جلوگیری می کند.

انتهای پیام/